Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 30 juni 2020
Het kabinet doet een beroep op mensen met gezondheidsklachten die kunnen duiden op
besmetting met Covid-19 om thuis te blijven. Dat kan betekenen dat zij hun geplande
vliegreis niet kunnen maken, terwijl de vlucht wel kan worden uitgevoerd door de luchtvaartmaatschappij.
Op 18 juni jl. heb ik tijdens het Notaoverleg luchtvaart en corona (Kamerstukken 31 936 en 25 295, nr. 793) toegezegd uw Kamer op hoofdlijnen te informeren over de voorwaarden van luchtvaartmaatschappijen
als passagiers willen omboeken of annuleren vanwege gezondheidsklachten.
Wanneer een passagier zelf besluit om een vlucht niet te maken (bv. vanwege gezondheidsklachten),
dan zijn diens rechten primair afhankelijk van diens type vliegticket en bijbehorende
vervoersvoorwaarden. Ook speelt het (tijdelijke) beleid van luchtvaartmaatschappijen
een rol.
Daarnaast mogen luchtvaartmaatschappijen passagiers weigeren op basis van een gezondheidscontrole
op de luchthaven. Verordening (EG) Nr. 261/2004 inzake compensatie en bijstand aan luchtreizigers bij
instapweigering en annulering of langdurige vertraging van vluchten is namelijk niet van toepassing. Artikel 2 onderdeel j stelt namelijk dat de verordening
niet van toepassing is wanneer instapweigering plaatsvindt om gezondheidsredenen.
Er is daarbuiten geen wettelijk kader op basis waarvan passagiers rechten zouden kunnen
ontlenen.
Luchtvaartmaatschappijen bieden verschillende typen tickets aan waarbij de voorwaarden
voor omboeking of annulering verschillen. Meer flexibiliteit betekent een meerprijs.
Uit een vergelijking van de basisvoorwaarden van zes (Europese) luchtvaartmaatschappijen
blijkt dat ze daarin tijdelijke versoepelingen hebben doorgevoerd vanwege de coronacrisis,
door met name tijdelijk geen omboekingskosten in rekening te brengen of door die kosten
te verlagen. Op hoofdlijnen geldt dat de omboekingsmogelijkheden en -kosten afhangen
van het moment van boeken, het moment van vliegen en de tijd tot vertrek.
De versoepelingen gelden door de bank genomen voor vluchten in de zomermaanden. Sommige
maatschappijen bieden passagiers gunstiger voorwaarden wanneer zij maanden geleden
hun vlucht boekten, terwijl andere maatschappijen juist passagiers die nog gaan boeken
meer mogelijkheden bieden.
De vergelijking laat ook zien dat passagiers met gezondheidsklachten er goed aan doen
om niet af te reizen naar de luchthaven, maar juist vooraf hun reis te wijzigen. Wanneer
hen namelijk de instap tot het vliegtuig wordt geweigerd, zijn de mogelijkheden tot
omboeking bij de meeste maatschappijen erg beperkt en is de passagier diens ticket
kwijt. Het is afhankelijk van de maatschappij tot wanneer een ticket kan worden omgeboekt.
Dit varieert van één week tot enkele uren voor vertrek. Slechts één maatschappij biedt
deze mogelijkheid na instapweigering op basis van een gezondheidscontrole op de luchthaven.
Passagiers die in de komende weken vliegtickets gaan boeken, zullen hun eigen risicoafweging
moeten maken. De kans op ziekte valt in de persoonlijke risicosfeer. Om het risico
te beperken kan dat betekenen dat zij een flexibeler (en daardoor duurder) ticket
aanschaffen, of dat zij een verzekering afsluiten die annulering wegens ziekte dekt.
De Europese Commissie heeft ten slotte laten weten dat er wordt gekeken naar de passagiersrechten
op het punt van instapweigering in het licht van Covid-19 en het advies om bij klachten
thuis te blijven. De Commissie komt mogelijk met een advies over dit onderwerp.
De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, C. van Nieuwenhuizen Wijbenga