31 924 B
Jaarverslag en slotwet gemeentefonds 2008

nr. 4
MEMORIE VAN TOELICHTING

A. ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING BIJ HET WETSVOORSTEL

Wetsartikel 1 (uitgaven/verplichtingen en ontvangsten)

De begrotingsstaten die onderdeel uitmaken van de rijksbegroting, worden op grond van artikel 1, derde lid, van de Comptabiliteitswet 2001 elk afzonderlijk bij de wet vastgesteld en dus ook gewijzigd. Het onderhavige wetsvoorstel strekt ertoe om de begrotingsstaat van het gemeentefonds voor het jaar 2008 te wijzigen.

Het in die begrotingsstaat opgenomen begrotingsartikel wordt in onderdeel B van deze memorie toegelicht.

Wetsartikel 3 (verplichtingenbedrag als bedoeld in artikel 5, eerste lid, van de Fvw)

Als gevolg van artikel 5, eerste lid van de Financiële-verhoudingswet (Fvw) juncto artikel 6, vierde lid van de Invoeringswet Financiële-verhoudingswet (IFvw), hebben de gemeenten gezamenlijk recht op het bedrag dat in de begroting als verplichting voor het totaal van de algemene uitkering c.a. en de aanvullende uitkeringen is opgenomen.

De staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties,

A. Th. B. Bijleveld-Schouten

De minister van Financiën,

W. J. Bos

B. BEGROTINGSTOELICHTING

Onderdeel uitgaven, verplichtingen en ontvangsten

Uitgaven

In onderstaande tabel wordt een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het uitgavenbedrag van het gemeentefonds. Ten opzichte van de tweede suppletore begroting 2008 is het uitgavenbedrag van het gemeentefonds met € 66 158 000 gestegen. De in de tabel weergegeven mutaties worden onder de tabel nader verklaard.

Tabel 1: Totstandkoming uitgavenbedrag gemeentefonds (x € 1 000)

Stand uitgavenbedrag vastgestelde begroting 2008 16 080 198
Stand uitgavenbedrag 1e suppletore begroting 2008 16 032 409
Stand uitgavenbedrag 2e suppletore begroting 2008 16 180 478
    
Voorgestelde mutaties bij slotwet 2008  
    
1Verkiezingsproces (Stemmachines)68 
2aArbeidsvoorwaarden lokaalbestuur (dienstautogebruik burgemeesters) algemene uitkering– 1 082 
2bArbeidsvoorwaarden lokaalbestuur (dienstautogebruik burgemeesters) decentralisatie-uitkering1 082 
3aCorrectie groenvoorziening wijken algemene uitkering1 000 
3bCorrectie groenvoorziening wijken decentralisatie-uitkering– 1 000 
4aCorrectie versterking internationale positie wijken algemene uitkering100 
4bCorrectie versterking internationale positie wijken decentralisatie-uitkering– 100 
5aCorrectie banenplannen allochtone jongeren G4 algemene uitkering4 000 
5bCorrectie banenplannen allochtone jongeren G4 decentralisatie-uitkering– 4 000 
6aCorrectie waterschapswegen (knelpunten verdeelproblematiek) algemene uitkering– 2 757 
6bCorrectie waterschapswegen (knelpunten verdeelproblematiek) integratie-uitkering2 757 
7aCorrectie WMO algemene uitkering4 500 
7aCorrectie WMO integratie-uitkering– 4 500 
8Realisatie kosten Financiële-verhoudingswet– 1 593 
9Correctie op toevoeging Dijkstal II– 9 100 
10Wachtgelden gemeentelijke herindeling11 
11Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen en integratie-uitkeringen 2008– 574 
12Wijziging betalingsverloop algemene uitkeringen 200877 346 
Totaal mutaties bij slotwet 66 158
    
Stand uitgavenbedrag slotwet begroting 2008 16 246 636
Waarvan uitgavenbedrag kosten Financiële-verhoudingswet 1 498
Waarvan uitgavenbedrag Kosten Waarderingskamer 1 168
Waarvan uitgavenbedrag Budget A+O-fonds 5 466
Waarvan uitgavenbedrag algemene uitkeringen c.a. 14 528 565
Waarvan uitgavenbedrag integratie-uitkeringen 1 539 399
Waarvan uitgavenbedrag decentralisatie-uitkeringen 170 540

De verhoging van het uitgavenbedrag is het saldo van een aantal mutaties:

1. Verkiezingsproces (stemmachines)

Het kabinet heeft naar aanleiding van het rapport van de Adviescommissie Inrichting verkiezingsproces besloten dat er niet meer elektronisch gestemd zal worden bij de verkiezingen die onder de werking van de Kieswet vallen. Over de eventuele financiële consequenties van deze beslissing is in het bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv) van 9 april 2008 gesproken. Dit mede naar aanleiding van een inventarisatie van de VNG over de omvang van het restant aan boekwaarde van de NEDAP-stemmachines die het eigendom zijn van de gemeenten.

Op basis van de voorlopige uitkomsten van een nadere inventarisatie door het Ministerie van BZK onder de gemeenten is bij Najaarsnota € 4,44 miljoen opgenomen als éénmalige decentralisatie-uitkering. De definitieve uitkomsten van deze inventarisatie hebben geleid tot een uitkering van in totaal € 4,508 miljoen aan de betreffende gemeenten voor de restant boekwaarde.

2. Arbeidsvoorwaarden lokaalbestuur (dienstauto’s burgemeesters)

De Belastingdienst heeft het gebruik van dienstauto’s bij gemeenten onderzocht. Er zijn destijds 38 grote en middelgrote gemeenten geselecteerd voor onderzoek naar het dienstautogebruik door burgemeesters. Bij een aantal gemeenten zijn naheffingen opgelegd voor het gebruik van de dienstauto anders dan uit hoofde van het ambt (naar nevenfuncties niet qualitate qua). Voor de fiscale bijtellingsregeling geldt dit gebruik namelijk als privégebruik. Onderkend is dat er bij betrokkenen onduidelijkheid was over de implicaties van de geldende voorschriften. Daarnaast waren benodigde rittenregistraties niet meer toereikend. Het kabinet heeft daarom besloten om ingeval van naheffing voor de periode 2002 tot en met 2005 een compensatie te bieden. Deze compensatie geschiedt vanuit de bijzondere werkgeverspositie van het Rijk ten aanzien van de burgemeesters.

Gemeenten die op verzoek van de minister BZK hebben aangetoond dat hun een naheffing is opgelegd, zijn door middel van een decentralisatie-uitkering nog in 2008 gecompenseerd voor € 1,082 miljoen. In 2007 is voor dit doel € 1,5 miljoen gereserveerd onder de algemene uitkering. Het restant van € 0,418 miljoen blijft gereserveerd aangezien in 2009 de voorschoten via de belastingdienst worden geverifieerd.

3. Correctie groenvoorziening wijken

De Rotterdamse wijk Vreewijk heeft een bijdrage ontvangen van € 1 miljoen in het kader van de inzet vanuit OCW in de 40 prachtwijken. De prachtwijken zijn een speerpunt in de architectuurvisie en de aanpak Vreewijk een pilot in de modernisering monumentenzorg. Het geld is bedoeld voor de aanpak van één van de cultuurhistorische dragers van de wijk: de groenaanleg. Dit is in het kader van een convenant toegezegd aan Rotterdam. In tegenstelling tot wat vermeld is in de najaarsnota 2008, waarin het bedrag als decentralisatie-uitkering is opgenomen, is het bedrag verdeeld via de algemene uitkering door het vaste bedrag voor Rotterdam eenmalig te verhogen.

4. Correctie versterking internationale positie wijken

In het Urgentieprogramma Randstad wordt in overleg met het ministerie van OCW ook een cultureel programma ontwikkeld. De nadruk ligt daarbij op versterking van de internationale positie van de Randstad. Tijdens een ambtsgesprek op 11 juni jl. in Amsterdam zijn afspraken gemaakt voor het aanstellen van een «kwartiermakende marketeer». De G4 hebben zich bereid verklaard hiervoor ieder € 50 000 beschikbaar te stellen. OCW en het Programma Randstad Urgent is gevraagd dit bedrag te matchen. Het ministerie van OCW stelt hiervoor een bedrag van € 100 000 beschikbaar. In de najaarsnota 2008 is dit bedrag opgenomen als decentralisatie-uitkering. Dit bedrag is echter eenmalig als algemene uitkering verdeeld via het vaste bedrag voor Amsterdam.

5. Correctie Banenplannen allochtone jongeren G4

De staatssecretaris van SZW heeft in de Participatietop van juni 2007 afspraken gemaakt met de wethouders van de G4 over versterking van regionale samenwerking. Voor een belangrijk deel rusten deze afspraken op het SER-advies «Niet de afkomst, maar de toekomst» (februari 2007). Daarin wordt sterk aangedrongen op een betere begeleiding en bemiddeling van allochtone jongeren naar werk. De SER adviseert te komen tot regionale banenplannen voor meer en duurzame arbeidsparticipatie van die jongeren die nu nog teveel aan de kant staan. In de kabinetsreactie op het SER-advies heeft het kabinet toegezegd zich in te gaan zetten voor banenplannen op lokaal en regionaal niveau om meer allochtone jongeren naar (leerwerk)banen te bemiddelen. De staatssecretaris van SZW heeft hiervoor in totaal € 4 miljoen beschikbaar gesteld. In de najaarsnota van 2008 is dit bedrag als decentralisatie-uitkering opgenomen. Ook dit bedrag is echter verdeeld via de vaste bedragen van de G4 binnen de cluster werk en inkomen van de algemene uitkering.

6. Correctie waterschapswegen (knelpunten verdeelproblematiek)

In de ontwerpbegroting is ten onrechte een bedrag toegevoegd aan de Algemene uitkeringen, voor BTW-compensatie Waterschapswegen van € 2 756 893. Dit bedrag dient te worden geboekt op de post Integratie-uitkeringen. Het verplichtingen- en uitgaven bedrag van de algemene uitkering zal met € 2 756 893 worden verlaagd en het verplichtingen- en uitgaven bedrag van de integratie-uitkering zal met € 2 756 893 worden verhoogd.

7. Correctie WMO

In de voorjaarsnota 2008 heeft een verschuiving plaatsgevonden van € 4,5 miljoen van de algemene uitkering naar het WMO-budget. Dit bedrag valt echter niet onder het WMO-budget volgens het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het verplichtingen- en uitgaven bedrag van de algemene uitkering zal met € 4,5 miljoen worden verhoogd en het verplichtingen- en uitgaven bedrag van de integratie-uitkering zal met hetzelfde bedrag worden verlaagd.

8. Realisatie kosten Financiële-verhoudingswet

Het gerealiseerde bedrag komt door de slotwetmutatie € 1 593 471 lager uit dan na de stand 1ste suppletore 2008 werd geraamd. Dit komt doordat niet alle onderzoeken die voor 2008 gepland waren, daadwerkelijk in 2008 zijn uitgevoerd. De realisatie voor de post kosten Financiële-verhoudingswet komt hiermee op € 1 497 529. Een gedeelte zal alsnog in 2009 tot besteding komen. Daarom zullen de uitgaven «kosten Financiële verhoudingswet» bij Voorjaarsnota 2009 met een maximum bedrag van € 1 000 000 opwaarts worden bijgesteld, conform de bestaande afspraken hierover met het ministerie van Financiën. Deze mutatie bij Voorjaarsnota 2009 heeft dus nog betrekking op een onderuitputting van het begrotingsjaar 2008. Het verplichtingen- en uitgaven bedrag voor artikel 1.1.1 zal met € 1 593 471 worden verlaagd.

9. Correctie toevoeging Dijkstal II

Naar aanleiding van de eerste twee adviezen van de commissie Dijkstal is voorgesteld het ministerssalaris met 30% te verhogen en de salarissen van de andere ambtsdragers procentueel aan dit salaris te koppelen. Er ontstaat dan voor alle politieke ambtsdragers één beloningsstructuur. Met de invoering van de beloningsstructuur verhogen ook de salarissen van de gemeentelijke ambtsdragers. Om die reden is met ingang van 2008, op basis van een berekening met 2006 als basisjaar, een structurele reeks van € 18 700 000 aan de begroting van het gemeentefonds toegevoegd.

Bij voorjaarsnota 2008 is het budget verlaagd met € 9 600 000 omdat conform het Coalitieakkoord is besloten het ministerssalaris met ingang van 2008 met 10% te verhogen en een commissie van wijzen over de fasering van de verdere verhoging tot 130% te laten beslissen. In 2008 was dan ook nog niet het volledige bedrag van € 18 700 000 nodig, maar, rekening ook houdend met een geactualiseerde herberekening, € 9 100 000.

In het licht van de huidige economische situatie heeft het kabinet overwogen dat op dit moment de ministersalarissen niet worden verhoogd. Het kabinet wil zich nu nader beraden op de gevolgen voor het geheel aan voorstellen. De 2e Kamer is gevraagd in afwachting daarvan de behandeling van de wetsvoorstellen aan te houden. In ieder geval is nu wel duidelijk dat de eerder daarvoor beschikbaar gestelde middelen in het Gemeentefonds voor het jaar 2008 vrij vallen. Dit betekent dat de Algemene uitkering voor 2008 met € 9,1 miljoen zal worden verminderd.

10. Wachtgelden gemeentelijke herindeling

Op de BZK-begroting zijn middelen uitgetrokken om de wachtgelden te betalen van ambtenaren die zijn ontslagen vanwege een gemeentelijke herindeling die heeft plaatsgevonden vóór 1988. Voor zover de realisatiecijfers lager zijn dan het bedrag dat op de BZK-begroting is uitgetrokken, vloeit het overschot vanuit de BZK-begroting toe aan het gemeentefonds. Indien de realisatiecijfers hoger zijn, geldt het omgekeerde.

Deze interactie tussen de BZK-begroting en het gemeentefonds is lang geleden (1988) afgesproken.

Voor 2008 is sprake van een overschot op de BZK-begroting van € 10 571. Conform de oude afspraak wordt dit overschot toegevoegd aan het gemeentefonds. Deze mutatie tussen beide begrotingen wordt nu geregeld via de Slotwet gemeentefonds 2008 en via de Slotwet BZK-begroting 2008.

11. Wijziging betalingsverloop decentralisatie-uitkeringen en integratie-uitkeringen

Tabel 2: Specificatie Integratie- en decentralisatie-uitkeringen

 Budget na NJNSlotwetBudget totaalUitgegevenVerschil
Integratie-uitkeringen:     
Wmo (inclusief samenloop met AWBZ-verblijf)1 474 600 000– 4 500 0001 470 100 0001 469 607 409– 492 591
Amendement De Pater23 900 000 23 900 00023 903 5703 570
WUW-middelen22 099 000 22 099 00022 098 892– 108
Tijdelijke stimuleringsregeling intensivering en controle (TSIOC)9 690 000 9 690 0009 689 900– 100
Regionale Platforms Fraudebestrijding2 006 000 2 006 0002 005 713– 287
Ondersteuning bibliotheken5 791 000 5 791 0005 791 0022
Anti-discriminatie voorzieningen overboeking van VROM/WWI art. 4.23 011 000 3 011 000 3 010 611– 389
Precariobelasting  0535 195535 195
Knelpunten verdeelproblematiek 2 756 8932 756 8932 756 8930
TOTAAL IU1 541 097 000– 1 743 1071 539 353 8931 539 399 18545 292
Decentralisatie-uitkeringen:     
Opvoeden in de buurt12 900 000 12 900 00012 900 0000
Aanpak Kindermishandeling2 916 000 2 916 0002 915 500– 500
Drank- en Horecawet (Pilot) BZK-deel1 087 000 1 087 0001 087 0000
Drank- en Horecawet (Pilot) VWS-deel1 088 000 1 088 0001 088 0000
Pilot VVE Groningen1 600 000 1 600 0001 600 0000
Pilot VVE Limburg en Drenthe3 000 000 3 000 0003 000 0000
Impuls Brede scholen Combinatiefuncties OC&W-deel 1e tranche9 400 000 9 400 0009 400 0000
Impuls Brede scholen Combinatiefuncties VWS-deel 1e tranche7 500 000 7 500 0007 500 0000
Koplopers regeling homo emancipatiebeleid380 000 380 000380 0000
Wijken (Motie Van Geel) Buurtinitiatieven leefbaarheid van VROM10 000 000 10 000 00010 000 0000
Sport en bewegen4 500 000 4 500 0003 881 969– 618 031
Wijkactieplannen40 000 000 40 000 00040 000 0000
Bewonersinitiatieven wijken9 300 000 9 300 0009 300 0000
Regeling taalcoaches4 215 000 4 215 0004 215 0000
Deltaplan Inburgering, opstellen inburgeringsagenda2 400 000 2 400 0002 400 0000
Polarisatie en radicalisering1 271 000 1 271 0001 271 05454
Pilot gemengde scholen550 000 550 000550 0000
Bevorderen maatschappelijke participatie vrouwen uit etnische minderheden413 000 413 000412 506– 494
Koplopers Tijdbeleid400 000 400 000400 0000
Stimulering Veilige Publieke Taak100 000 100 000100 0000
Armoedebestrijding (Amendement Tang/Spekman)50 000 000 50 000 00049 999 980– 20
Verkiezingsproces4 440 00067 5644 507 5644 507 5640
Groenvoorzieningen wijken (pilot Vreewijk Rotterdam)1 000 000– 1 000 000000
Versterking internationale culturele positie Randstad100 000– 100 000000
Innovatietrajecten inburgering2 550 000 2 550 0002 550 0000
Banenplannen allochtone jongeren G44 000 000– 4 000 000000
Arbeidsvoorwaarden lokaalbestuur (dienstautogebruik burgemeesters)01 081 7641 081 7641 081 7640
TOTAAL DU175 110 000– 3 950 672171 159 328170 540 337– 618 991
TOTAAL1 716 207 000– 5 693 7791 710 513 2211 709 939 522– 573 699

Bij Voorlopige Rekening is vastgesteld hoe de in 2008 gerealiseerde uitbetalingen voor de decentralisatie-uitkeringen (DU) en integratie-uitkeringen (IU) aan de gemeenten zich verhouden tot het bedrag dat bij de 2e suppletore begroting 2008 voor de uitbetalingen is geraamd. Daarbij is gebleken dat er lagere uitbetalingen zijn gedaan dan bij Najaarsnota 2008 werden verwacht. Het gaat hierbij om een verschil van € – 573 699 (negatief). In bovenstaande tabel wordt een specificatie gegeven van dit bedrag. Dit onderdeel zal bij Voorjaarsnota 2009 opwaarts worden bijgesteld. Deze mutatie in de uitgaven bij Voorjaarsnota 2009 heeft dus nog betrekking het begrotingsjaar 2008.

12. Wijziging betalingsverloop algemene uitkering 2008

Bij Voorlopige Rekening is vastgesteld hoe de in 2008 gerealiseerde uitbetalingen aan de gemeenten zich verhouden tot het bedrag dat bij de 2e suppletore begroting 2008 voor de uitbetalingen is geraamd. Daarbij is gebleken dat er hogere uitbetalingen zijn gedaan dan bij Najaarsnota 2008 werden verwacht. Het gaat hierbij om een verschil van € 77 346 000 (positief).

De reden van het verschil ligt in het feit dat zolang de uitkeringsfactor1 niet definitief is de omvang van betalingen aan de gemeenten kan afwijken ten opzichte van wat in de begroting vermeld staat. De oorzaak ligt bij het verschil tussen raming van de verdeelmaatstaven voor de bepaling van voorlopige uitkeringsfactor en de verdeelmaatstaven die bij de betalingen wordt gebruikt. Indien bij de betalingen de definitieve verdeelmaatstaven niet beschikbaar zijn, worden de gegevens van vorig jaar gebruikt. De veranderingen van jaar op jaar bij de meeste verdeelmaatstaven zijn niet zo groot, behalve bij de verdeelmaatstaven «bijstandsontvangers» en «uitkeringsontvangers».

Zo werd bijvoorbeeld voor het uitkeringsjaar 2008 bij de bepaling van de voorlopige uitkeringsfactor uitgegaan van een raming van het aantal bijstandsontvangers van 295 622. Bij de betaling over 2008 is echter uitgegaan van de gegevens van uitkeringsjaar 2007 van 329 677, omdat de definitieve gegevens nog niet bekend zijn. Deze worden in maart 2009 verwacht. Het effect is dat voor deze maatstaf er ruim € 49,5 miljoen meer is uitbetaald dan geraamd. Omdat de verdeelmaatstaf «bijstandsontvangers» ook nog gebruikt wordt in andere verdeelmaatstaven, namelijk ABW-schaalnadeel, ABW-schaalvoordeel en de uitkeringsontvangers, wordt dit effect nog groter.

Op het moment dat in maart de definitieve gegevens beschikbaar komen dan kan het gat tussen begroting en uitbetaling gedicht worden door de uitkeringsfactor aan te passen. In de betaalmaand maart of april 2009 worden de betalingen dan ook gecorrigeerd voor de nieuwe uitkeringsfactor over 2008. Het onderdeel «wijziging betalingsloop» zal bij Voorjaarsnota 2009 met het bedrag van € 77 346 000 neerwaarts worden bijgesteld. Deze mutatie bij Voorjaarsnota 2009 heeft dus nog betrekking op het begrotingsjaar 2008.

Verplichtingen

In de volgende tabel wordt ter toelichting een nadere uitsplitsing gegeven van de totstandkoming van het verplichtingenbedrag van het gemeentefonds, zoals opgenomen. Ten opzichte van de 2de suppletore begroting 2008 is het verplichtingenbedrag met € 140 265 000 verlaagd. De in de tabel weergegeven mutaties worden onder de tabel nader verklaard.

Tabel 3: Totstandkoming verplichtingenbedrag gemeentefonds (x € 1 000)

Stand verplichtingenbedrag vastgestelde begroting 2008 16 190 198
Stand verplichtingenbedrag 1e suppletore begroting 2008 16 197 942
Stand verplichtingenbedrag 2e suppletore begroting 2008 16 346 011
    
Voorgestelde mutaties bij slotwet 2008  
1Verkiezingsproces (Stemmachines)68 
2aArbeidsvoorwaarden lokaalbestuur (dienstautogebruik burgemeesters) algemene uitkering– 1 082 
2bArbeidsvoorwaarden lokaalbestuur (dienstautogebruik burgemeesters) decentralisatie-uitkering1 082 
3aCorrectie groenvoorziening wijken algemene uitkering1 000 
3bCorrectie groenvoorziening wijken decentralisatie-uitkering– 1 000 
4aCorrectie versterking internationale positie wijken algemene uitkering100 
4bCorrectie versterking internationale positie wijken decentralisatie-uitkering– 100 
5aCorrectie banenplannen allochtone jongeren G4 algemene uitkering4 000 
5bCorrectie banenplannen allochtone jongeren G4 decentralisatie-uitkering– 4 000 
6aCorrectie waterschapswegen (knelpunten verdeelproblematiek) algemene uitkering– 2 757 
6bCorrectie waterschapswegen (knelpunten verdeelproblematiek) integratie-uitkering2 757 
7aCorrectie WMO algemene uitkering4 500 
7aCorrectie WMO integratie-uitkering– 4 500 
8Realisatie kosten Financiële-verhoudingswet– 1 593 
9Correctie op toevoeging Dijkstal II– 9 100 
10Wachtgelden gemeentelijke herindeling11 
11Verwerking nacalculatie accressen 2008– 129 651 
Totaal mutaties bij slotwet – 140 265
Stand verplichtingenbedrag slotwet begroting 2008 16 205 746
Waarvan verplichtingenbedrag kosten Financiële-verhoudingswet 1 498
Waarvan verplichtingenbedrag Kosten Waarderingskamer 1 168
Waarvan verplichtingenbedrag Budget A+O-fonds 5 466
Waarvan verplichtingenbedrag algemene uitkeringen c.a. 14 487 100
Waarvan verplichtingenbedrag integratie-uitkeringen 1 539 354
Waarvan verplichtingenbedrag decentralisatie-uitkeringen 171 160

De verlaging van het verplichtingenbedrag is het gevolg van:

1. Verkiezingsproces (stemmachines)

Het kabinet heeft naar aanleiding van het rapport van de Adviescommissie Inrichting verkiezingsproces besloten dat er niet meer elektronisch gestemd zal worden bij de verkiezingen die onder de werking van de Kieswet vallen. Over de eventuele financiële consequenties van deze beslissing is in het bestuurlijk overleg financiële verhoudingen (Bofv) van 9 april 2008 gesproken. Dit mede naar aanleiding van een inventarisatie van de VNG over de omvang van het restant aan boekwaarde van de NEDAP-stemmachines die het eigendom zijn van de gemeenten.

Op basis van de voorlopige uitkomsten van een nadere inventarisatie door het Ministerie van BZK onder de gemeenten is bij Najaarsnota € 4,44 miljoen opgenomen als éénmalige decentralisatie-uitkering. De definitieve uitkomsten van deze inventarisatie hebben geleid tot een verplichting van in totaal € 4,508 miljoen aan de betreffende gemeenten voor de restant boekwaarde.

2. Arbeidsvoorwaarden lokaalbestuur (dienstauto’s burgemeesters)

De Belastingdienst heeft het gebruik van dienstauto’s bij gemeenten onderzocht. Er zijn destijds 38 grote en middelgrote gemeenten geselecteerd voor onderzoek naar het dienstautogebruik door burgemeesters. Bij een aantal gemeenten zijn naheffingen opgelegd voor het gebruik van de dienstauto anders dan uit hoofde van het ambt (naar nevenfuncties niet qualitate qua). Voor de fiscale bijtellingsregeling geldt dit gebruik namelijk als privégebruik. Onderkend is dat er bij betrokkenen onduidelijkheid was over de implicaties van de geldende voorschriften. Daarnaast waren benodigde rittenregistraties niet meer toereikend. Het kabinet heeft daarom besloten om ingeval van naheffing voor de periode 2002 tot en met 2005 een compensatie te bieden. Deze compensatie geschiedt vanuit de bijzondere werkgeverspositie van het Rijk ten aanzien van de burgemeesters.

Gemeenten die op verzoek van de minister BZK hebben aangetoond dat hun een naheffing is opgelegd, zijn door middel van een decentralisatie-uitkering nog in 2008 gecompenseerd voor € 1,082 miljoen. In 2007 is voor dit doel € 1,5 miljoen gereserveerd onder de algemene uitkering. Het restant van € 0,418 miljoen blijft gereserveerd aangezien in 2009 de voorschoten via de belastingdienst worden geverifieerd.

3. Correctie groenvoorziening wijken

De Rotterdamse wijk Vreewijk heeft een bijdrage ontvangen van € 1 miljoen in het kader van de inzet vanuit OCW in de 40 prachtwijken. De prachtwijken zijn een speerpunt in de architectuurvisie en de aanpak Vreewijk een pilot in de modernisering monumentenzorg. Het geld is bedoeld voor de aanpak van één van de cultuurhistorische dragers van de wijk: de groenaanleg. Dit is in het kader van een convenant toegezegd aan Rotterdam. In tegenstelling tot wat vermeld is in de najaarsnota 2008, waarin het bedrag als decentralisatie-uitkering is opgenomen, is het bedrag verdeeld via de algemene uitkering door het vaste bedrag voor Rotterdam eenmalig te verhogen.

4. Correctie versterking internationale positie wijken

In het Urgentieprogramma Randstad wordt in overleg met het ministerie van OCW ook een cultureel programma ontwikkeld. De nadruk ligt daarbij op versterking van de internationale positie van de Randstad. Tijdens een ambtsgesprek op 11 juni jl. in Amsterdam zijn afspraken gemaakt voor het aanstellen van een «kwartiermakende marketeer». De G4 hebben zich bereid verklaard hiervoor ieder € 50 000 beschikbaar te stellen. OCW en het Programma Randstad Urgent is gevraagd dit bedrag te matchen. Het ministerie van OCW stelt hiervoor een bedrag van € 100 000 beschikbaar. In de najaarsnota 2008 is dit bedrag opgenomen als decentralisatie-uitkering. Dit bedrag is echter eenmalig als algemene uitkering verdeeld via het vaste bedrag voor Amsterdam.

5. Correctie Banenplannen allochtone jongeren G4

De staatssecretaris van SZW heeft in de Participatietop van juni 2007 afspraken gemaakt met de wethouders van de G4 over versterking van regionale samenwerking. Voor een belangrijk deel rusten deze afspraken op het SER-advies «Niet de afkomst, maar de toekomst» (februari 2007). Daarin wordt sterk aangedrongen op een betere begeleiding en bemiddeling van allochtone jongeren naar werk. De SER adviseert te komen tot regionale banenplannen voor meer en duurzame arbeidsparticipatie van die jongeren die nu nog teveel aan de kant staan. In de kabinetsreactie op het SER-advies heeft het kabinet toegezegd zich in te gaan zetten voor banenplannen op lokaal en regionaal niveau om meer allochtone jongeren naar (leerwerk)banen te bemiddelen. De staatssecretaris van SZW heeft hiervoor in totaal € 4 miljoen beschikbaar gesteld. In de najaarsnota van 2008 is dit bedrag als decentralisatie-uitkering opgenomen. Ook dit bedrag is echter verdeeld via de vaste bedragen van de G4 binnen de cluster werk en inkomen van de algemene uitkering.

6. Correctie waterschapswegen (knelpunten verdeelproblematiek)

In de ontwerpbegroting is ten onrechte een bedrag toegevoegd aan de Algemene uitkeringen, voor BTW-compensatie Waterschapswegen van € 2 756 893. Dit bedrag dient te worden geboekt op de post Integratie-uitkeringen. Het verplichtingen- en uitgaven bedrag van de algemene uitkering zal met € 2 756 893 worden verlaagd en het verplichtingen- en uitgaven bedrag van de integratie-uitkering zal met € 2 756 893 worden verhoogd.

7. Correctie WMO

In de voorjaarsnota 2008 heeft een verschuiving plaatsgevonden van € 4,5 miljoen van de algemene uitkering naar het WMO-budget. Dit bedrag valt echter niet onder het WMO-budget volgens het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het verplichtingen- en uitgaven bedrag van de algemene uitkering zal met € 4,5 miljoen worden verhoogd en het verplichtingen- en uitgaven bedrag van de integratie-uitkering zal met hetzelfde bedrag worden verlaagd.

8. Realisatie kosten Financiële-verhoudingswet

De verplichtingen voor het onderdeel Financiële verhoudingswet worden verlaagd met € 1 593 471. Daarmee komt het verplichtingenbedrag op € 1 497 529. Dit komt doordat niet alle onderzoeken die voor 2008 gepland waren, daadwerkelijk in 2008 zijn uitgevoerd. Een gedeelte zal alsnog in 2009 tot uitvoering komen. In dit verband zal een bedrag van € 1 000 000 bij Voorjaarsnota 2009 nog leiden tot een aanpassing van het verplichtingenbedrag Kosten Financiële-verhoudingswet. Deze mutatie bij Voorjaarsnota 2009 heeft dus nog betrekking op een onderuitputting van het begrotingsjaar 2008.

9. Correctie toevoeging Dijkstal II

Naar aanleiding van de eerste twee adviezen van de commissie Dijkstal is voorgesteld het ministerssalaris met 30% te verhogen en de salarissen van de andere ambtsdragers procentueel aan dit salaris te koppelen. Er ontstaat dan voor alle politieke ambtsdragers één beloningsstructuur. Met de invoering van de beloningsstructuur verhogen ook de salarissen van de gemeentelijke ambtsdragers. Om die reden is met ingang van 2008, op basis van een berekening met 2006 als basisjaar, een structurele reeks van € 18 700 000 aan de begroting van het gemeentefonds toegevoegd.

Bij voorjaarsnota 2008 is het budget verlaagd met € 9 600 000 omdat conform het Coalitieakkoord is besloten het ministerssalaris met ingang van 2008 met 10% te verhogen en een commissie van wijzen over de fasering van de verdere verhoging tot 130% te laten beslissen. In 2008 was dan ook nog niet het volledige bedrag van € 18 700 000 nodig, maar, rekening ook houdend met een geactualiseerde herberekening, € 9 100 000.

In het licht van de huidige economische situatie heeft het kabinet overwogen dat op dit moment de ministersalarissen niet worden verhoogd. Het kabinet wil zich nu nader beraden op de gevolgen voor het geheel aan voorstellen. De 2e Kamer is gevraagd in afwachting daarvan de behandeling van de wetsvoorstellen aan te houden. In ieder geval is nu wel duidelijk dat de eerder daarvoor beschikbaar gestelde middelen in het Gemeentefonds voor het jaar 2008 vrij vallen. Dit betekent dat de Algemene uitkering voor 2008 met € 9,1 miljoen zal worden verminderd.

10. Wachtgelden gemeentelijke herindeling

Op de BZK-begroting zijn middelen uitgetrokken om de wachtgelden te betalen van ambtenaren die zijn ontslagen vanwege een gemeentelijke herindeling die heeft plaatsgevonden vóór 1988. Voor zover de realisatiecijfers lager zijn dan het bedrag dat op de BZK-begroting is uitgetrokken, vloeit het overschot vanuit de BZK-begroting toe aan het gemeentefonds. Indien de realisatiecijfers hoger zijn, geldt het omgekeerde.

Deze interactie tussen de BZK-begroting en het gemeentefonds is lang geleden (1988) afgesproken.

Voor 2008 is sprake van een overschot op de BZK-begroting van € 10 571. Conform de oude afspraak wordt dit overschot toegevoegd aan het gemeentefonds. Deze mutatie tussen beide begrotingen wordt nu geregeld via de Slotwet gemeentefonds 2008 en via de Slotwet BZK-begroting 2008.

11. Verwerking nacalculatie accressen

De verlaging van het verplichtingenbedrag is het gevolg van de nacalculatie van het accres 2008. Op grond van de uitkomst van de netto gecorrigeerde Rijksuitgaven bij Voorlopige Rekening 2008 is het definitieve accres berekend en wordt met € 129 651 000 lager vastgesteld. Deze verlaging wordt bewerkstelligd door over 2008 dit bedrag op de verplichtingen in mindering te brengen, en in 2009 het restant van de behoedzaamheids reserve van € 79 088 000 te verrekenen bij voorjaarsnota. Dit heeft tot gevolg dat in 2009 een bedrag van € 79 088 000 (€ 208 739 000 – € 129 651 000) zal worden uitgekeerd in verband met de bovengenoemde nacalculatie van het accres 2008.

Ontvangsten

Sinds de invoering van de Financiële-verhoudingswet zijn de uitgaven en de inkomsten op grond van artikel 4 van die wet over ieder uitkeringsjaar aan elkaar gelijk. Ten opzichte van de tweede suppletore begroting voor 2008 worden de ontvangsten met € 66 158 000 verhoogd.


XNoot
1

De uitkeringsfactor is de verhouding tussen de voeding van het gemeentefonds en de totale landelijke uitkeringsbasis. De voeding van het gemeentefonds is de jaarlijkse omvang van het gemeentefonds zoals wordt vastgesteld via de normeringsystematiek. De uitkeringsbasis wordt berekend via vermenigvuldiging van het aantal eenheden van een set van verdeelmaatstaven met bijbehorende gewichten (bedragen per eenheid).

Naar boven