31 865 Verbetering verantwoording en begroting

Nr. 253 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 mei 2024

De verbetering van het financieel beheer heeft zich in 2023 voortgezet, zo bevestigde ook de Algemene Rekenkamer op Verantwoordingsdag. Dat is goed nieuws. De departementen hebben daar hard aan gewerkt en de Taskforce Verbetering Financieel Beheer (hierna: Taskforce) heeft daarmee haar doelstelling behaald. Niettemin is en blijft financieel beheer een onderwerp dat van groot belang is voor een goede verantwoording over de besteding van begrotingsmiddelen. Het onderwerp laat ik dus ook de komende periode niet los. Op Verantwoordingsdag deelde ik al met uw Kamer dat de Taskforce stopt en dat gestart wordt met een Programma Versterking Financieel Beheer, dat een vaste plaats krijgt binnen mijn ministerie. Concreet betekent dit dat de activiteiten zullen worden ingebed in de afdelingen die hier op dit moment al verantwoordelijk voor zijn. Een programmamanager zal integraal sturen op de activiteiten. Op die manier wordt het werk van de (tijdelijke) Taskforce geborgd en structureel voortgezet. Het programma zal de in gang gezette acties van de Taskforce voortzetten, waarbij we op alle niveaus aandacht blijven vragen voor het versterken van het financieel beheer. Meer aandacht leidt ook vaak tot verbetering.

Deze brief gaat over de laatste activiteiten van de Taskforce en over de start van het Programma Versterking Financieel Beheer (hierna: het Programma). In deze brief neem ik u mee langs de vier lijnen van de Taskforce en de activiteiten ter ondersteuning van het Ministerie van VWS.

Vergroten aandacht voor financieel beheer

Voldoende aandacht voor financieel beheer bij de uitvoering van het beleid is en blijft van alle tijden. In de afgelopen periode heeft de Taskforce daar ook invulling aan gegeven, onder andere via de Klankbordgroep en besprekingen met diverse departementen. Door het bij elkaar brengen van departementen rond diverse thema’s heeft de Taskforce extra aandacht gecreëerd voor het financieel beheer. In februari heeft de Taskforce samen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (BZK) een bijeenkomst georganiseerd rond inkopen en aanbestedingen. Ook de Simulatie Financieel Beheer biedt de mogelijkheid om meer aandacht bij de beleidsdirecties te vragen voor financieel beheer en het besef door te laten dringen dat financieel beheer integraal onderdeel is van het beleidsproces van begin tot het eind. Deze simulatie is ontwikkeld door de Taskforce in samenwerking met de collega’s van VWS en de Auditdienst Rijk. Het Programma Versterking Financieel beheer zal doorgaan met de Klankbordgroep en het organiseren van interdepartementale bijeenkomsten die helpen om het belang van goed financieel beheer onder de aandacht te houden.

Doorlichten rijksbrede regelgeving

In februari van dit jaar is de evaluatie van het Uniform Subsidiekader (USK) afgerond en gepubliceerd1. Het USK blijkt een doeltreffend en doelmatig kader om het geven, uitvoeren en verantwoorden van Rijkssubsidies te stroomlijnen en te uniformeren en draagt bij aan zowel verminderde administratieve lasten (AL) als verminderde uitvoeringslasten (UL). Uit deze evaluatie volgt een aantal verbeterpunten, die ik zal meenemen in een herziene versie van het USK, zoals het aanpassen van grensbedragen en het maken van een aantal handreikingen bij het USK zoals op het gebied van risicoanalyses.

De Taskforce was betrokken bij de evaluatie van de Comptabiliteitswet. U bent in november 2023 over de uitkomsten van deze evaluatie geïnformeerd. In de hoofdlijnenbrief die naar verwachting voor het zomerreces naar uw Kamer wordt verstuurd, kom ik met een kabinetsreactie op de evaluatie. De Taskforce zal in de afronding van haar werkzaamheden de onderliggende Regeling Financieel Beheer nog nagaan op verbetermogelijkheden die bijdragen aan beter financieel beheer. Deze verbetermogelijkheden zullen vervolgens door het Programma worden uitgewerkt.

Versnellen inzicht tekortkomingen

Eerder heb ik u geïnformeerd over het Rechtmatigheidsdashboard dat op het moment in ontwikkeling is. Het dashboard is een intern sturingsinstrument waarmee departementen op uniforme wijze het inzicht in de eigen onrechtmatigheden kunnen vergroten. De testfase van het rechtmatigheidsdashboard is gestart. Onder voorbehoud van onvoorziene technische uitdagingen, zal het dashboard medio juni 2024 aan de departementen worden aangeboden. Dit instrument gaat de departementen blijvend helpen om meer zicht te houden op de rechtmatigheid om zo, indien noodzakelijk, sneller te kunnen bijsturen.

Versterken expertise en informatie-uitwisseling

Op diverse onderwerpen heeft de Taskforce een verdere invulling gegeven aan het versterken van de expertise en informatie-uitwisseling. Een concreet aandachtspunt dat uit constateringen van de Auditdienst Rijk en Algemene Rekenkamer naar voren is gekomen is dat departementen zich niet op eenduidige wijze verantwoorden over de verplichtingen die ze zijn aangegaan. Dit komt doordat de regelgeving op punten ook niet eenduidig is. De Taskforce heeft een aanzet gegeven richting een uniforme verantwoording van verplichtingen, met name op de verwerking van zogenoemde negatieve bijstellingen van verplichtingen uit voorgaande jaren. Een verkennende analyse gaf inzicht in de verschillende werkwijzen die departementen hanteren op het negatief bijstellen van verplichtingen. Op basis van de analyse is een plan van aanpak opgesteld om de regelgeving aan te passen en eenduidig uit te leggen (dit raakt daarmee ook de lijn doorlichten rijksbrede regelgeving), casuïstiek vast te leggen en breder te delen en te investeren in modules voor opleidingen. Het Programma zet de werkzaamheden van de Taskforce op verplichtingenbeheer voort.

Ondersteuning aan VWS

De versterking van het financieel beheer bij VWS heeft geresulteerd in het afschalen van de ernstige onvolkomenheid op het financieel beheer. Dat is iets waar ik het Ministerie van VWS mee complimenteer. Zij hebben het tij weten te keren door processen aan te passen en actief te sturen op de verbetering van het financieel beheer. Daarmee is het ministerie er nog niet, zo is ook te lezen in de voortgangsrapportage die u eind april 2024 heeft ontvangen (Kamerstuk 36 410 XVI, nr. 156). Mijn ministerie blijft ook na het stoppen van de Taskforce ondersteuning bieden bij het Ministerie van VWS, onder andere door betrokken te blijven bij de herinrichting van de financiële functie.

Het is van belang dat financieel beheer continue aandacht blijft houden. Via het Programma zal ik mij blijven inzetten voor deze belangrijke taak.

De Minister van Financiën, S.P.R.A. van Weyenberg

Naar boven