31 777 Persbeleid

Nr. 50 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN KLIMAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 juni 2023

Tijdens het debat over persvrijheid en persveiligheid van 1 juni 2023 (Handelingen II 2022/23, nr. 88) met de Minister van Justitie en Veiligheid en de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap is een motie ingediend door het lid Sjoerdsma over de Digital Services Act (DSA) (Kamerstuk 31 777, nr. 38). De Minister van Justitie en Veiligheid heeft verzocht om de motie aan te houden zodat ik, als beleidsverantwoordelijk bewindspersoon voor de DSA, voor de stemming op 6 juni een nadere appreciatie van de motie zou kunnen geven. Met deze brief geef ik gevolg aan dat verzoek.

In de motie wordt de regering verzocht te bewerkstelligen dat op 1 augustus 2023 de digitaledienstencoördinator opgericht en operationeel is. Dit omdat, aldus de overwegingen bij de motie, er zonder digitaledienstencoördinator geen handhaving van de DSA kan plaatsvinden en handhaving essentieel is, waarbij tijdens het debat in het bijzonder op de rol en opstelling van Twitter is gewezen.

De DSA is op 27 oktober 2022 gepubliceerd en wordt met ingang van 17 februari 2024 van toepassing op alle aanbieders van tussenhandeldiensten, waaronder online platforms, die hun diensten aanbieden in de Europese Unie (EU).

Op de 19 aanbieders van zeer grote online platforms en zoekmachines die op april jl. als zodanig door de Europese Commissie zijn aangewezen,¹ is de verordening al vanaf 25 augustus a.s. van toepassing.² Zij moeten onder meer de zogenoemde «systeemrisico’s» die voortvloeien uit hun diensten in kaart brengen en deze risico’s zo nodig beperken. Systeemrisico’s zijn bijvoorbeeld de verspreiding van illegale inhoud of desinformatie via hun diensten.

De Europese Commissie is op grond van de DSA exclusief bevoegd voor het toezicht op en de handhaving van de verplichtingen die specifiek gelden voor aanbieders van zeer grote online zoekmachines en zeer grote online platforms, waaronder dus ook Twitter. Het is ons bekend dat de Europese Commissie volop bezig is met de voorbereiding van het toezicht op de zeer grote online platforms- en zoekmachines. Specifiek in relatie tot Twitter heeft Commisaris Breton deze week nog laten weten dat zijn teams vanaf 25 augustus a.s. klaar staan om te handhaven.

Voor alle overige tussenhandeldiensten wordt de DSA per 17 februari 2024 van toepassing. Op dat moment moeten de lidstaten een digitaledienstencoördinator en eventuele andere toezichthouders hebben aangewezen. Voorafgaand aan die datum van 17 februari 2024 is er dan ook geen wettelijke grondslag voor individuele lidstaten om de DSA te handhaven. Ik bereid op dit moment de benodigde uitvoeringswetgeving voor de DSA voor. Daarin ben ik voornemens om de Autoriteit Consument & Markt (ACM) aan te wijzen als digitaledienstencoördinator.

Omdat de motie vraagt om op 1 augustus 2023 de digitaledienstencoördinator opgericht en operationeel te hebben, hetgeen gezien het bovenstaande onmogelijk is, moet ik de motie in deze vorm ontraden. Omdat ik niet bij het debat aanwezig was, ontbreekt het mij aan een mogelijkheid om in overleg met de indiener de motie te bespreken. Als de motie zo kan worden aangepast dat deze het kabinet oproept er er bij de Europese Commissie op aan te dringen dat deze optimaal voorbereid is om de DSA vanaf (eind) augustus te handhaven, dan sta ik daar positief tegenover. Ook span ik mij er vanzelfsprekend voor in om ervoor te zorgen dat de digitaledienstencoördinator tijdig wordt aangewezen, zodat Nederland vanaf 17 februari 2024 toezicht kan houden op de in Nederland gevestigde aanbieders van tussenhandeldiensten.

De Minister van Economische Zaken en Klimaat, M.A.M. Adriaansens

---

1 Zie https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/IP_23_2413. DSA: Very Large Online Platforms and Search Engines (Europa.eu).

2 Deze verplichtingen zijn neergelegd in afdeling 5 van hoofdstuk III van de DSA.