Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 28 april 2011
Uw Kamer vroeg mijn reactie op het onderzoek van de Consumentenbond naar de hygiëne in verpleeghuizen «Vuile handen aan het
bed» , dat in de mei-editie van de Consumentengids is gepubliceerd. De Consumentenbond heeft in haar onderzoek geconstateerd dat de hygiëne in veel verpleeghuizen te wensen over laat.
Helaas is het beeld dat wordt geschetst wel herkenbaar, ook volgens de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ). Bij ieder
inspectiebezoek is de hygiëne in de zorginstelling een aandachtspunt. De inspectie let er in de eerste plaats op dat een onhygiënische
woonomgeving geen infectierisico’s oplevert voor de bewoner. Het welzijn van de bewoner staat hierbij voorop. Wanneer een inspecteur vaststelt dat de
hygiëne regels niet goed worden nageleefd, dan verzoekt de inspecteur de zorginstelling om maatregelen te nemen.
Het verpleeghuis is voor de meeste bewoners hun (t)huis. Het is daarom zoeken naar een balans tussen huiselijkheid en hygiëne.
In de genoemde voorbeelden, zoals geschetst door de Consumentenbond, is deze balans weg. Ik vind een schone leefomgeving en
dus ook hygiëne zeer belangrijk. Een verzorgde leefruimte, zowel de eigen kamer, als de gemeenschappelijke ruimten, is daarbij
een belangrijk aspect. Het dient er schoon te zijn en er verzorgd uit te zien. Naast de hygiëne in de woonruimte, is de hygiëne
bij de lichamelijke verzorging nog belangrijker. De bewoners zijn overwegend kwetsbare ouderen, waarbij het voorkomen en verspreiden
van infecties moet worden tegengegaan om de gezondheid niet verder te schaden.
Goede hygiëne vraagt ook om bewustwording hierover bij de medewerkers. Ik vind het belangrijk om de bewustwording en de deskundigheid van de medewerkers te verhogen. Mijn inspanningen
zijn er dan ook op gericht medewerkers binnen de sector verpleging en verzorging goed te scholen in allerlei thema’s die bijdragen
aan een betere kwaliteit van zorg en leven.
Binnen de sector verpleging en verzorging is er wel degelijk aandacht voor hygiëne en leefregels. Zo werken verpleeg- en verzorgingshuizen
met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM-CIb) samen in bijvoorbeeld de Werkgroep Infectie Preventie (WIP)
en het Surveillance Netwerk Infecties Verpleeghuizen (SNIV). Op vrijwillige basis registreren de deelnemende zorginstellingen
het voorkomen van infectieziekten. Op basis van deze meting bezien zij de mogelijkheden om deze ziekten te voorkomen. Een
voorbeeld van aandacht voor hygiëne, blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd door het RIVM-CIb in 26 verpleeghuizen. Uit
dit onderzoek is gebleken dat de prevalentie van MRSA-dragerschap in Nederlandse verpleeghuizen zeer laag is. Om verspreiding
van deze bacterie te voorkomen is hygiënisch werken zeer belangrijk.
In de doorontwikkeling van het kwaliteitskader verantwoorde zorg wordt hygiëne ook meegenomen. In de nieuwe vragenlijst voor
de cliënttevredenheidmeting is de indicator opgenomen of cliënten tevreden zijn over de schoonmaak van hun woning. Wat betreft
de zorginhoudelijke indicatoren wordt er gezocht naar een goede indicator om de hygiëne te meten. Deze indicatoren geven raden van bestuur en andere
betrokkenen inzicht in waar verbetering van hygiëne mogelijk en nodig is, zodat gericht actie kan worden genomen. Ik kan gelukkig
constateren dat er aandacht is voor hygiëne, maar dat dit nog wel extra inspanning vraagt.
De staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,
M. L. L. E. Veldhuijzen van Zanten-Hyllner