31 700 XIII
Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) voor het jaar 2009

nr. 4
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 september 2008

In uw brief van 11 september 2008 (2008D03847) verzoekt u om de kabinetsreactie op het advies van de Commissie Kist, met het oog op het Algemeen Overleg van 2 oktober a.s., uiterlijk woensdag 24 september te ontvangen. Tevens verzoekt u mij om in te gaan op de actuele situatie rondom NRE. Hierbij geef ik invulling aan dit verzoek.

Kabinetsreactie

In mijn brief van 11 augustus jl. (Kamerstukken 2007–2008, 31 200 XIII, nr. 77) heb ik uw Kamer toegezegd om voor het Algemeen Overleg op 2 oktober de kabinetsreactie te sturen. Bespreking is voorzien in de Ministerraad op 26 september a.s. Ik zal u de brief na bespreking onverwijld doen toekomen.

NRE

Conform mijn eerdere beantwoording van Kamervragen van het lid Hessels (Kamer-vragen 2007–2008, nr. 2499) is bij NRE sprake van een samenloop van omstandigheden. NRE heeft mijn ministerie geïnformeerd dat NRE in 2005 eigen vermogen heeft uitgekeerd ter grootte van € 275 mln aan de aandeelhouders. Daarnaast is een kredietfaciliteit verkregen van ruim € 400 mln, waarbinnen ruim € 360 mln schuld is aangegaan. NRE is deze faciliteit aangegaan onder de verwachting dat de transporttarieven gelijk zouden blijven of licht zouden dalen. NRE heeft deze transactie destijds mede gebaseerd op haar verwachting dat in de toekomst een minderheids-privatisering van de netten en netbeheerders wettelijk mogelijk zou worden gemaakt. Dat is echter niet gebeurd. In de wet is de mogelijkheid op een (minderheids)privatisering van de netten en netbeheerders uitgesloten. De NMa heeft onlangs bovendien de zogenaamde x-factoren, ofwel de korting ter bevordering van een doelmatige bedrijfsvoering op de transporttarieven, definitief vastgesteld. De x-factor wordt gebruikt om bedrijven te stimuleren om zo efficiënt mogelijk te opereren. Deze x-factoren zijn hoger dan waarop NRE destijds heeft geanticipeerd. Deze twee ontwikkelingen betekenen dat de inkomsten van NRE in de periode 2008–2010 lager zullen zijn dan NRE vooraf had ingeschat.

Inmiddels heeft de gemeente Eindhoven mijn ministerie geïnformeerd dat alle banden met Macquarie European Infrastructure Fund (MEIF) zijn verbroken. Op 12 juli 2007 had MEIF een lening verstrekt aan ObN-NetH Participations B.V. in het kader van de verwerving van de netten van het voormalige Obragas en Net Haarlemmermeer. In gezamenlijkheid hebben gemeente Eindhoven en MEIF besloten de leenovereenkomst te ontbinden. MEIF ontvangt het bedrag van de lening (€ 53 302 mln) terug alsmede het overeengekomen aandeel in het rendement over de afgelopen 14 maanden (€ 7 302 mln). Ook zullen de twee vertegenwoordigers van MEIF in de Raad van Commissarissen van Obragas/NetH en NRE terugtreden. Inmiddels beraadt de gemeente Eindhoven zich op mogelijke financiële oplossingen. Het streven is om voor het einde van het jaar duidelijkheid te hebben over de financiële herstructurering van zowel NRE als Obragas. Er is intensief overleg tussen de gemeente Eindhoven en de betrokken bedrijven.

Zoals ik in de beantwoording van voornoemde kamervragen heb aangegeven, was op het moment van het sluiten van de transacties er geen solide regelgevend kader. Inmiddels is dat met inwerkingtreding van de Wet onafhankelijk netbeheer (Won) het geval. De financiële transacties waren expliciet aanleiding om nadere eisen te stellen aan het financiële beheer van netbeheerders. Sinds de inwerkingtreding van de Won in 2007 kunnen wel nadere eisen worden gesteld aan het financiële beheer. In de Elektriciteitswet 1998 (artikel 18a) en in de Gaswet (artikel 10e) is inmiddels als gevolg van de Won de mogelijkheid opgenomen om bij Algemene Maatregel van Bestuur nadere eisen te stellen aan de kredietwaardigheid van het netbeheer. Het Besluit financieel beheer is ondertussen van kracht geworden. De netbeheerder heeft de keuze om te voldoen aan een bepaalde credit rating of aan de in het Besluit vastgestelde financiële ratio’s. Indien de netbeheerder hieraan niet voldoet, kan NMa de netbeheerder rechtstreeks aanspreken op het niet naleven van de verplichtingen en daar sancties aan verbinden.

De minister van Economische Zaken,

M. J. A. van der Hoeven