Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 5 oktober 2016
De vaste Kamercommissie voor Veiligheid en Justitie heeft ten behoeve van het algemeen
overleg over witwassen en aanpak misbruik vastgoed op 6 oktober 2016 verzocht om een
reactie op het bericht «DNB bezorgd over toezicht op witwassen» uit de Telegraaf van
1 september 2016. Met deze brief voldoe ik aan dat verzoek.
Het artikel heeft betrekking op het themaonderzoek «Transactiemonitoring» dat De Nederlandsche
Bank (DNB) in maart 2016 is gestart. Dat onderzoek wordt gehouden bij banken, betaalinstellingen,
trustkantoren en instellingen voor money transfers. DNB onderzoekt in hoeverre deze
instellingen hun transacties effectief monitoren op risico’s op witwassen en terrorismefinanciering.
Door die monitoring moeten zij in staat zijn om mogelijk ongebruikelijke transactiepatronen
en transacties van cliënten, die een hoger risico op witwassen of het financieren
van terrorisme met zich meebrengen, te signaleren en tijdig te melden bij de Financial
Intelligence Unit – Nederland.
Uit een tussenstand van het onderzoek, waarover DNB onlangs berichtte, blijkt dat
het transactiemonitoringsproces bij de onderzochte instellingen nog de nodige verbeteringen
behoeft. In haar berichtgeving geeft DNB aan dat het transactiemonitoringsproces verbeterd
kan worden. DNB noemt onder meer dat het risicoprofiel en de risicoclassificatie van
een cliënt veelal onvoldoende worden meegenomen bij het detecteren en onderzoeken
van (potentieel) ongebruikelijke transacties. Daarnaast ziet DNB dat de compliancefunctie
onvoldoende wordt betrokken bij de kwaliteitsbeoordeling van de afhandeling van meldingen.
De betrokken instellingen hebben laten weten dat zij behoefte te hebben aan meer informatie
en houvast om in de eigen organisatie transactiemonitoring op een adequate en effectieve
manier te borgen.
Dit onderzoek is één van de voorbeelden van de wijze waarop DNB continu onderzoek
doet naar de naleving van de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van
terrorisme (Wwft) door de bij DNB onder toezicht staande instellingen. Naast thema-onderzoeken
voert DNB ook specifieke onderzoeken uit bijvoorbeeld naar aanleiding van incidenten
of signalen en reguliere onderzoeken waar DNB bijvoorbeeld onderzoekt of eerdere vastgestelde
tekortkomingen door instellingen opgelost zijn. Dit zijn goede en kritische manieren
om de naleving van deze wet te onderzoeken en daar waar nodig te versterken.
DNB heeft aangekondigd dat zij eind dit jaar aan de onderzochte instellingen handreikingen
zal geven om de transactiemonitoring beter op orde te krijgen. DNB denkt hierbij aan
het opstellen van good practices. Dit is in aanvulling op de reeds sinds 2011 door
DNB gepubliceerde Leidraad Wwft/SW, waarin instellingen nadere guidance hebben ontvangen
met betrekking tot de naleving van de Wwft en de Sanctiewet, en de diverse publicaties
door DNB van «vragen en antwoorden» met betrekking tot specifieke onderwerpen. Wanneer
blijkt dat de instellingen, ondanks de handreikingen van DNB, niet aan hun wettelijke
verplichtingen voldoen, ligt het voor de hand dat DNB sanctionerend optreedt. De keuze
van het meest effectieve handhavingsinstrument is aan DNB.
De Minister van Financiën,
J.R.V.A. Dijsselbloem