Hierbij stuur ik u een afschrift van een brief aan colleges van bestuur van de universiteiten
en twee hogescholen over de pilots Een slimmer collegejaar.
De Jonge Akademie heeft in 2021 het advies «Een slimmer academisch jaar» gepubliceerd
waarin zij constateren dat het Nederlands academisch jaar in vergelijking met het
buitenland relatief lang en intensief is. Dat veroorzaakt een hoge werkdruk voor studenten,
docenten en onderzoekers en laat weinig tijd over voor onderzoek en andere wetenschappelijke
kerntaken.
In het afgelopen half jaar heeft een aantal universiteiten en enkele hogescholen het
rapport van De Jonge Akademie uitgewerkt in een aantal concrete pilots (zie bijlage).
Door op verantwoorde wijze het aantal weken met onderwijs en tentamens te verminderen
en/of bestaande onderwijsactiviteiten slimmer in te richten, krijgen onderzoekers
en docenten meer tijd voor het doen van onderzoek, andere wetenschappelijke activiteiten
en het verbeteren van het onderwijs. De extra ruimte biedt studenten bijvoorbeeld
meer tijd voor stages, onderwijsprojecten zoals challenges, extra curriculaire activiteiten, of summer schools.Bij de pilots Een slimmer collegejaar
kan gedacht worden aan reflectie op en het ombouwen van curricula, het voorkomen van
onnodige overlap op curriculumniveau, waardering van online contact, aanpassen van
toetsing(svormen) en herkansingsweken, slimmer roosteren of werkvormen waar studenten
meer regie hebben over hun tijdsindeling. Curricula met een gebalanceerde studielast
bieden ruimte voor bezinning en ontspanning, wat ook ten goede komt van de onderwijsprestaties
en ervaringen van studenten. Voor mij staat voorop dat de pilots niet ten koste mogen
gaan van de onderwijskwaliteit of het eindniveau. De intentie is zeker niet om hetzelfde
aantal uren college in een jaar in minder weken te doen. De pilots Een Slimmer collegejaar
zal op dit onderdeel nauwlettend worden gemonitord.
In de bijgevoegde brief worden de colleges van bestuur uitgenodigd om deel te nemen
aan de pilots. Ik trek voor deze pilots in totaal 10 miljoen euro uit. Per pilot wordt
€ 75.000 per jaar voor een periode van vier jaar beschikbaar gesteld, met een maximum
van drie gefinancierde pilots per deelnemende instelling. De gehele looptijd bedraagt
vier jaar: 2023 tot en met 2026. De pilots zullen onderzocht en gemonitord worden
door de deelnemende instellingen en landelijk door de penvoerende universiteiten:
Universiteit van Amsterdam en Erasmus Universiteit Rotterdam. Hierbij wordt met name
gekeken naar de impact op werkdruk van studenten en docenten en ondersteunende staf,
en de kwaliteit van het onderwijs. Na twee jaar wil ik bekijken wat de eerste opbrengsten
van de pilots zijn en in overleg met betrokken instellingen en met de studentenbonden
bespreken of bijsturing al dan niet wenselijk is.
Hoewel het advies van De Jonge Akademie gericht was op het academisch collegejaar,
hebben ook twee hogescholen aangegeven geïnteresseerd te zijn in deelname aan de pilots.
Als uit de pilot blijkt dat een «slimmer collegejaar» ook voor een bredere groep hogescholen
relevant is, dan ben ik bereid in overleg te gaan met de Vereniging Hogescholen om
een soortgelijk traject ook voor de hogescholen te faciliteren.