Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 14 februari 2023
In de procedurevergadering van de vaste commissie voor Financiën van 26 januari 2023
is gesproken over de brief inzake Aanpak afschaffen toeslagenstelsel.1 De commissie heeft verzocht voor de strategische procedurevergadering van donderdag
16 februari een brief te ontvangen waarin nadere informatie wordt gegeven over de
afschaffing van het toeslagenstelsel, en daarbij in te gaan op de lopende werkstromen
en het interne proces om het toeslagenstelsel af te schaffen en de betrokkenen bij
dit proces en deze werkstromen. Met deze brief wordt voldaan aan dit verzoek.
Al geruime tijd wordt nagedacht over de alternatieven voor toeslagen. De keuze hiervoor
is niet eenvoudig en kent altijd haken en ogen. Tegelijkertijd is een goede inkomensondersteuning
voor degenen die het nodig hebben, nu en in de toekomst, van groot maatschappelijk
belang. In de brief inzake Aanpak afschaffen toeslagenstelsel is uiteengezet hoe dit
kabinet werkbare opties inzichtelijk maakt waarmee een nieuw kabinet kan besluiten
over de toekomst van toeslagen en de benodigde transitie die kan worden ingezet om
te komen tot een uitvoerbaar en rechtvaardig stelsel van inkomensondersteuning.2
Om dit mogelijk te maken is een intensieve samenwerking opgezet tussen verschillende
organisatieonderdelen van het Ministerie van Financiën, het Ministerie van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijkrelaties, het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,
het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Dienst Toeslagen. De betrokkenheid
van de Dienst Toeslagen en andere uitvoeringsorganisaties waar dat relevant is draagt
bij aan het komen tot haalbare en uitvoerbare opties. Daar waar relevante expertise
gaandeweg onvoldoende aanwezig blijkt te zijn, wordt deze expertise alsnog voor een
specifiek vraagstuk betrokken, bijvoorbeeld als het gaat om specifieke juridische
vakkennis, wanneer samenhang bestaat met regelingen die andere uitvoeringsorganisaties
betreft of cijfermatige berekeningen. Om tot werkbare opties te komen zal ook externe
ervaring en expertise worden benut.
Deze brede samenwerking komt ook tot uiting in de werkwijze. Het initiatief voor het
inzichtelijk maken van opties voor de specifieke toeslagen ligt in eerste instantie
bij het departement dat eerstverantwoordelijk is voor desbetreffende toeslag. Het
initiatief voor generieke en toeslagoverstijgende opties ligt in eerste instantie
bij het Ministerie van Financiën, die het overzicht over het totale traject behoudt
en de samenhang borgt. Door de gezamenlijke projectgroep waarin alle relevante organisatieonderdelen
vertegenwoordigd zijn wordt de samenhang en synergie geborgd.
In het tweede kwartaal van dit jaar kunt u een tussenrapportage verwachten.
Deze rapportage zal een beschrijving van het huidige stelsel en probleemanalyse bevatten,
de stand van zaken van de actualisatie van de eerder geïdentificeerde alternatieven
en potentiële nieuwe alternatieven. Het streven is u in het eerste kwartaal van 2024
een eindrapport te sturen met verschillende alternatieven voor, of fundamentele herzieningen
van het huidige toeslagenstelsel die knelpunten wegnemen. Daarbij worden de voor-
en nadelen van de afzonderlijke alternatieven in beeld gebracht alsmede een tijdpad
en randvoorwaarden voor implementatie.
De Staatssecretaris van Financiën,
A. de Vries