30 673
Wijziging van de Wet sociale werkvoorziening in verband met een betere realisering van de met die wet beoogde doelen

nr. 6
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 juli 2007

Bij deze bied ik uw Kamer namens het kabinet de nota van wijziging op het door het vorige kabinet bij uw Kamer aanhangig gemaakte voorstel tot wijziging van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) aan (Kamerstuk 30 673, nr. 7) alsmede een aangepast concept-Besluit tot wijziging van het Besluit uitvoering sociale werkvoorziening en begeleid werken.¹ Dit conform de toezegging in mijn brief van 21 mei jl. over de Wsw (Kamerstukken II 2006/07, 29 817, nr. 30). De reden om het aangepaste concept-Besluit al in deze fase aan uw Kamer voor te leggen is, dat daarmee bij de behandeling van het wetsvoorstel een integraal beeld gevormd kan worden van de wijzigingen. Het aangepaste concept-Besluit zal ook aan de Eerste Kamer worden aangeboden. Daarmee wordt invulling gegeven aan de in de Wsw vervatte voorhangprocedure van vier weken. Het concept-Besluit zal echter niet eerder naar de Raad van State gestuurd worden dan nadat behandeling van het wetsvoorstel in uw Kamer heeft plaatsgevonden.

Zoals ik ook in de brief van 21 mei jl. (Kamerstuk 29 817/30 673, nr. 30) heb laten weten is het kabinet voornemens de wetswijziging per 1 januari 2008 in werking te laten treden om daarmee een aantal acuut gevoelde problemen bij de uitvoering van de Wsw, die zo spoedig mogelijk om een oplossing vragen, aan te pakken. De wijzigingen zijn met name gericht op een betere uitvoerbaarheid van de wet om daarmee de reeds bestaande doelstelling beter te kunnen realiseren: het bieden van arbeidsplaatsen die aansluiten bij de mogelijkheden en capaciteiten van individuele Wsw-geïndiceerden in een zo regulier mogelijke omgeving.

In bovengenoemde brief heb ik ook aangegeven dat de wetswijziging, zoals die aanhangig is gemaakt bij uw Kamer, geen antwoord biedt op een aantal andere vraagstukken. In de eerste plaats de voortgaande groei van het beroep dat wordt gedaan op de Wsw. Doordat de uitstroom uit de Wsw zeer beperkt is, zullen de wachtlijsten naar verwachting in snel tempo toenemen. Bij de groep Wajongers is eveneens sprake van een voortgaande groei. Daarnaast speelt het feit dat er op dit moment verschillende regelingen zijn voor mensen met een arbeidsbeperking, de Wsw, de Wia en de Wajong, die er allemaal op gericht zijn waar mogelijk de arbeidsparticipatie van mensen met een arbeidshandicap te bevorderen. Bovendien zijn er ook mensen met een arbeidsbeperking in de WWB. Deze regelingen moeten in onderlinge samenhang worden bezien om problemen die zich voordoen binnen de afzonderlijke regelingen aan te kunnen pakken. Hiertoe is een meer fundamentele herbezinning nodig. Ik zal u over dit verder gaande traject separaat informeren.

De wetswijziging: versterking regie gemeenten en meer zeggenschap Wsw-geïndiceerden

De wetswijziging is er op gericht gemeenten beter in staat te stellen om hun reeds bestaande verantwoordelijkheid voor de uitvoering van de Wsw invulling te geven door hen meer mogelijkheden te bieden om te sturen op het realiseren van de doelstelling van de wet. Gemeenten voeren de Wsw in medebewind uit en bepalen binnen de regels van de wet op welke wijze zij de uitvoering van de Wsw ter hand nemen en welke organisaties daarvoor ingeschakeld worden. Dit zijn vaak de sw-bedrijven, maar het kunnen ook andere organisaties zijn. Sw-bedrijven voeren ook niet exclusief de Wsw uit, maar worden in toenemende mate door gemeenten ingeschakeld voor andere doelgroepen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. Dit is ook toegestaan mits dit niet gebeurt met inzet van het Wsw-budget en sprake is van gescheiden boekhoudingen.

Om de gemeentelijke regie te bevorderen en daarmee ook de democratische controle op de uitvoering van de Wsw te versterken krijgen individuele gemeenten het budget voor hun eigen Wsw-geïndiceerden net als bij de WWB. Tevens zal de wijze van financiering sterk worden vereenvoudigd en wordt een heldere scheiding aangebracht tussen de verantwoordelijkheden van de gemeenten en de verantwoordelijkheden voor uitvoerders in het private domein. Door introductie van cliëntenparticipatie wordt geregeld dat Wsw-geïndiceerden invloed kunnen uitoefenen op het lokale beleid en via een persoonsgebonden budget voor begeleid werken kunnen Wsw-geïndiceerden zelf invulling geven aan een begeleid werkenplaats bij een reguliere werkgever.

Aanpassingen wetswijziging en concept-Besluit

Ik heb in bovengenoemde brief ook aangekondigd dat ik het bij uw Kamer ingediende wetsvoorstel en het concept-Besluit op een aantal punten wil aanpassen. Ook deze aanpassingen zijn niet fundamenteel van aard en alle gericht op een betere uitvoerbaarheid van de Wsw en daarmee een betere realisering van het doel van deze wet. Met de aanpassingen wordt beoogd de wachtlijstproblematiek te verzachten, begeleid werken te bevorderen en de uitvoering verder te vereenvoudigen door vermindering van de regeldruk.

Verzachten wachtlijstproblematiek

Met aanpassing van het wetsvoorstel en het concept-Besluit wil ik gemeenten snel meer mogelijkheden bieden om het wachtlijstprobleem te verzachten. In de eerste plaats door toe te staan dat re-integratiemiddelen worden ingezet om Wsw-geïndiceerden te activeren in afwachting van een Wsw-plaats. Daarnaast wil ik regelen dat gemeenten de vrijheid krijgen om zelf plaatsingsbeleid te formuleren om bijvoorbeeld extra kwetsbare groepen zoals Wajongers met voorrang vanaf de wachtlijst te plaatsen.

Tevens wil ik gemeenten stimuleren hun wachtlijsten op te schonen en alleen Wsw-geïndiceerden op hun wachtlijst te plaatsen die ook daadwerkelijk beschikbaar zijn voor Wsw-arbeid. Van gemeenten die zijn gestart met het opschonen van wachtlijsten, heb ik begrepen dat hier veel winst te behalen valt.

Bevorderen begeleid werken

Een belangrijk doel van de wetswijziging is om meer Wsw-geïndiceerden die dat kunnen aan het werk te laten gaan op een Wsw-gefinancierde aangepaste arbeidsplaats bij een reguliere werkgever. Dit kan door middel van detachering of begeleid werken in dienst van de reguliere werkgever zelf. Vooral het instrument begeleid werken komt nog maar moeizaam (2% van het totaal) van de grond, zeker gezien het aantal mensen waarvan bij indicatie wordt vastgesteld dat zij in staat worden geacht begeleid te werken (ca. 50%). Ik wil daarom de € 18 mln. die vanaf 2008 structureel beschikbaar is, inzetten om gemeenten te belonen bij het realiseren van begeleid werkenplaatsen.

Vereenvoudiging uitvoering/verminderen regeldruk

Het bij uw Kamer ingediende wetsvoorstel betekent al een forse vermindering van regels ten opzichte van de huidige Wsw. Tijdens de regionale voorlichtingsbijeenkomsten die vorig voorjaar voor gemeenten en sw-bedrijven zijn georganiseerd, bleek echter dat er op dit punt nog enige verbeteringen in het wetsvoorstel en het concept-Besluit mogelijk zijn. Ik heb daarom van de gelegenheid gebruik gemaakt om op deze punten het wetsvoorstel en het concept-Besluit aan te passen. Het betreft wijzigingen van technische aard die bijdragen aan een forse vermindering van administratieve lasten voor gemeenten.

Tot slot wil ik uw Kamer wijzen op het belang om gemeenten, uitvoerders en Wsw-geïndiceerden zo snel mogelijk duidelijkheid te bieden over de komende wijzigingen. Het gezamenlijke implementatietraject dat vorig jaar met de betrokken partijen VNG, Cedris, cliëntenorganisaties en de vakbonden is ontwikkeld, zal verder worden uitgevoerd en waar nodig geïntensiveerd zodat alle partijen klaar zijn voor invoering van de wetswijziging per 1 januari 2008.

De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

A. Aboutaleb

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.