30 673
Wijziging van de Wet sociale werkvoorziening in verband met een betere realisering van de met die wet beoogde doelen

nr. 12
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN SOCIALE ZAKEN EN WERKGELEGENHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 18 oktober 2007

Met deze brief geef ik invulling aan het verzoek van uw Kamer om nadere informatie en inzicht te verschaffen in de verdeling van de financiële middelen Wsw voor 2008.

Nieuwe financieringssystematiek

Met de voorgenomen wetswijziging wordt de financieringssystematiek van de Wsw sterk vereenvoudigd. Het landelijk beschikbare Wsw-budget wordt verdeeld onder individuele gemeenten naar behoefte: op basis van het aantal in de gemeente woonachtige geïndiceerden die op de wachtlijst staan of in het kader van de Wsw werken. Gekozen is dus voor een simpele systematiek die het meest recht doet aan de vraag naar Wsw-plaatsen.

Aanvullende maatregel om budgettaire problemen te voorkomen: nieuwe garantiestelling

Om evenwel budgettaire problemen bij gemeenten als gevolg van de nieuwe wijze van verdelen van het landelijk beschikbare Wsw-budget zoveel mogelijk te voorkomen heb ik uw Kamer in de nota naar aanleiding van het verslag geïnformeerd over mijn voornemen om een nieuwe garantiestelling voor 2008 toe te passen.

Budgettaire problemen kunnen ontstaan als gemeenten geconfronteerd worden met een zogenoemde overrealisatie (een teveel aan gerealiseerde Wsw-plaatsen en de kosten die daarmee samenhangen t.o.v. het aantal toegekende Wsw-plaatsen en het Wsw-budget dat daarmee samenhangt). Zij dragen hier vanaf 2008 wel de verantwoordelijkheid voor, maar hebben hier in het verleden niet zelf voor gekozen. Deze situatie kan zijn ontstaan als in het verleden toevalligerwijs relatief meer geïndiceerde inwoners zijn geplaatst van de ene dan van de andere gemeente door het werkvoorzieningschap waar de verschillende gemeenten deel van uitmaken, waardoor de ene gemeente in 2008 geconfronteerd wordt met relatief veel inwoners die werkzaam zijn op een Wsw-plaats. Daarnaast kan deze situatie zijn ontstaan waar Wsw-werknemers in het verleden zijn verhuisd naar een andere gemeente maar wel op de oude Wsw-plek zijn blijven werken. De woongemeente draagt in de huidige situatie niet de verantwoordelijkheid voor deze Wsw-werknemer, maar vanaf 2008 wel.

Aangezien ontslag van Wsw-werknemers niet aan de orde kan zijn, wil ik de overrealisatie waar gemeenten in 2008 als gevolg van de nieuwe financieringssystematiek mee worden geconfronteerd en die niet door de gebruikelijke gemiddelde uitstroom van 2,5% uit het werknemersbestand kan worden ondervangen, zoveel mogelijk compenseren. Gemeenten krijgen daarom voor 2008 de garantie dat zij tenminste 97,5% van het aantal op 30 juni 2007 gerealiseerde Wsw-plaatsen krijgen toebedeeld. Gekozen is voor 30 juni 2007 om de daadwerkelijke financiële verplichtingen van gemeenten op 1 januari 2008 zo dicht mogelijk te benaderen. Deze garantiestelling zal budgettair neutraal verlopen. Dit betekent dat gemeenten die op basis van hun aandeel geïndiceerden eigenlijk meer Wsw-plaatsen zouden krijgen hier een deel van inleveren (onderlinge solidariteit).

Aanvullende maatregel om budget naar behoefte te verdelen: inzet extra € 25 mln.

Naast de nieuwe garantiestelling heb ik uw Kamer in de nota naar aanleiding van verslag tevens geïnformeerd over mijn voornemen om gemeenten die als gevolg van voornoemde nieuwe garantiestelling Wsw-plaatsen hebben ingeleverd om budgettaire problemen bij andere gemeenten te voorkomen, in 2008 gedeeltelijk hiervoor te compenseren. Dit om te voorkomen dat herschikking van Wsw-plaatsen het beoogde doel van de nieuwe financieringssystematiek (verdeling naar behoefte) voor een deel teniet doet. Met inzet van de € 25 mln. die vanaf 2008 beschikbaar is, wil ik voor 2008 circa 1000 extra Wsw-plaatsen verdelen onder die gemeenten die op basis van hun aandeel geïndiceerden eigenlijk meer Wsw-plaatsen zouden hebben gekregen, maar een deel hiervan als gevolg van de op onderlinge solidariteit gebaseerde garantiestelling hebben ingeleverd. Hiermee wordt tevens een deel van de wachtlijstproblematiek het hoofd geboden. Deze extra Wsw-plaatsen maken na 2008 onderdeel uit van het landelijke aantal beschikbare Wsw-plaatsen. De € 25 mln. wordt hiermee structureel ingezet voor extra Wsw-plaatsen.

Taakstelling en uitkering per gemeente

Om de nieuwe garantiestelling voor 2008 evenwel toe te kunnen passen is het noodzakelijk dat het ministerie beschikt over het aantal op 30 juni 2007 voor de inwoners gerealiseerde Wsw-plaatsen per individuele gemeente. Aan de werkvoorzieningschappen en zelfstandig uitvoerende gemeenten die nu de verantwoordelijkheid dragen voor de uitvoering van de Wsw heb ik gevraagd deze informatie in het bezit te stellen van het ministerie. Aangezien deze informatie onderdeel uitmaakt van de reguliere verantwoordingsinformatie kan aan dit verzoek relatief makkelijk worden voldaan.

Om gemeenten echter niet in volledige onwetendheid te laten over wat zij kunnen verwachten voor 2008 heb ik gemeenten schriftelijk een indicatie gegeven van hun zogenoemde taakstelling (het minimumaantal te realiseren Wsw-plaatsen uitgedrukt in arbeidsjaren), en de daaraan gerelateerde uitkering. Hierbij is al rekening gehouden met de toepassing van de nieuwe garantiestelling en de inzet van de extra € 25 mln.. Het betreft hier een indicatie omdat bij de toepassing van de nieuwe garantiestelling gebruik wordt gemaakt van een raming van het aantal op 30 juni 2007 voor de inwoners gerealiseerde Wsw-plaatsen per individuele gemeente.

In de bijlage is een overzicht voor uw Kamer opgenomen met de verwachte taakstelling en de uitkering per gemeente en het effect van de toepassing van de nieuwe garantiestelling en de inzet van de extra € 25 mln¹. Geconcludeerd kan worden dat zonder toepassing van de nieuwe garantiestelling circa 50% van de gemeenten in 2008 naar verwachting geconfronteerd wordt met een budgettair probleem door overrealisatie dat niet door de gebruikelijke gemiddelde uitstroom van 2,5% uit het werknemersbestand kan worden ondervangen. Het zijn voornamelijk de kleinere gemeenten die met een relatief grote overrealisatie te maken zouden krijgen. Het zijn vooral de grotere gemeenten die door toepassing van de nieuwe garantiestelling Wsw-plaatsen inleveren om budgettaire problemen bij de kleinere gemeenten te voorkomen. Gemeenten leveren maximaal 4,0% in van het aantal Wsw-plaatsen door toepassing van de nieuwe garantiestelling. Vervolgens krijgen de gemeenten door inzet van de extra € 25 mln. 60% van wat ze hebben ingeleverd aan Wsw-plaatsen weer terug om te voorkomen dat het beoogde doel van de nieuwe financieringssystematiek (verdeling naar behoefte) voor een deel teniet wordt gedaan. Dit betekent dat gemeenten netto niet meer dan 1,6% van het aantal Wsw-plaatsen dat zij puur op basis van hun aandeel geïndiceerden zouden hebben gekregen, inleveren na toepassing van de nieuwe garantiestelling en na inzet van de extra € 25 mln.

Ten slotte wil ik opmerken dat als het parlement instemt met de wetswijziging en de beleidsvoornemens met inbegrip van de nieuwe garantiestelling en de inzet van de extra € 25 mln. zijn omgezet in regelgeving, individuele gemeenten formeel een beschikking ontvangen met daarin opgenomen de taakstelling en de uitkering voor 2008.

De staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid,

A. Aboutaleb

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.