30 657
Regels strekkende tot het opleggen van een tijdelijk huisverbod aan personen van wie een ernstige dreiging van huiselijk geweld uitgaat (Wet tijdelijk huisverbod)

nr. 7
BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 10 september 2007

Ten behoeve van de komende plenaire behandeling van het Wetsvoorstel tijdelijk huisverbod hebt u bij brief van 5 september jl. (kenmerk 07-Just-B-057) verzocht om informatie over de stand van zaken met betrekking tot de pilots «Tijdelijk huisverbod» en om een inventarisatie van de risico’s bij implementatie van de wet. Hieronder ga ik op uw verzoek in.

De stand van zaken met betrekking tot de pilots huisverbod

Vooruitlopend op de behandeling van het Wetsvoorstel tijdelijk huisverbod is eind 2005 gestart met de voorbereiding van de implementatie. In het implementatietraject wordt onder meer aandacht besteed aan de ontwikkeling van formulieren en instrumenten, aan deskundigheidsbevordering en aan de inrichting van informatieknooppunten.

Een belangrijk onderdeel van het implementatietraject is het uittesten van de ontwikkelde instrumenten en opleidingen in pilots; sinds oktober 2006 zijn hier drie pilotgemeenten mee aan de slag: Amsterdam, Groningen en Venlo.

De pilots zijn opgezet om, voorafgaand aan de invoering van de wet, eventuele knelpunten in kaart te brengen en goede voorbeelden te ontwikkelen. De ervaringen die in de pilots worden opgedaan kunnen leiden tot aanpassingen in bijvoorbeeld instrumenten, opleidingen, of ketensamenwerking.

Met name voor ketensamenwerking is veel aandacht nodig: een goede samenwerking tussen vooral gemeente, politie en hulpverlening is cruciaal bij het huisverbod. De pilots vormen een goede voorbereiding voor de ketenpartners in de aanpak van huiselijk geweld. Ze maken inzichtelijk welke structuren goed functioneren en waar het mis kan gaan indien niet aan bepaalde vormen van afstemming en samenwerking wordt voldaan.

Enige feitelijke informatie:

• Er zijn tot nu toe 56 huisverboden opgelegd. Zo’n vijftien uithuisgeplaatsten hebben voor kortere of langere tijd gedurende de 10 dagen huisverbod gebruik gemaakt van de opvang die hen werd aangeboden; de overigen hebben zelf onderdak gevonden. De uithuisgeplaatsten houden zich in het merendeel van de gevallen goed aan het huisverbod. Daarbij moet bedacht worden dat het huisverbod in de pilots alleen op vrijwillige basis kan worden opgelegd, omdat het wetsvoorstel nog niet van kracht is.

• Alle betrokkenen, ook de uithuisgeplaatsten, werken over het algemeen goed mee met het hulpverleningstraject, met name wanneer de hulpverlening direct na het opleggen van het huisverbod wordt ingezet.

• Een belangrijk onderdeel van de pilots is het testen van het risicotaxatie-instrument. Dit is een speciaal voor het huisverbod ontwikkeld hulpmiddel voor het bevoegd gezag op basis waarvan kan worden beoordeeld of een huisverbod moet worden opgelegd.

• De politie is in de pilots zorgvuldig en voorzichtig als het gaat om het opleggen van het huisverbod, vooral omdat medewerking daaraan nu nog vrijwillig is. Met name in de ernstiger gevallen worden huisverboden opgelegd.

• De hulpofficieren van Justitie geven aan dat in deze fase van gewenning de huisverbodprocedure, inclusief het invullen van het risicotaxatie-instrument, nog relatief veel tijd kost en voor een dienstdoende hulpofficier van Justitie soms lastig te verenigen is met andere dringende taken.

In samenwerking met de rechtbanken zullen in de komende maanden in de pilotregio’s testprocessen worden gehouden met betrekking tot opgelegde huisverboden, waarbij men voorbeelden uit de pilots zal gebruiken. Op deze wijze wordt ook de rechterlijke macht voorbereid op het huisverbod en zal bovendien duidelijk worden of het risicotaxatie-instrument en de beschikkingen juridisch houdbaar zijn.

De testfase van de pilots is eind oktober 2007 afgelopen. De procesevaluatie die momenteel wordt uitgevoerd zal dan licht werpen op de gehele uitvoering van de pilots. Ik verwacht dat de resultaten hiervan eind 2007 bekend zijn. Op basis hiervan wordt het totale ondersteunende instrumentarium definitief vastgesteld en aan de gemeenten aangeboden.

Inventarisatie van de risico’s bij implementatie van de wet

De risico’s bij implementatie van de wet worden momenteel in kaart gebracht. Ofschoon die risico’s pas echt duidelijk zijn wanneer de evaluatie van de pilots gereed is kan ik daar nu in algemene zin toch wel mijn eerste indruk van geven.

Het vergroten van het inzicht in het nieuwe instrumentarium is een punt dat aandacht verdient. Het huisverbod is een geheel nieuw instrument dat hoge eisen stelt aan regievoering en samenwerking; het kost tijd en energie om alle betrokkenen hiermee vertrouwd te maken. Ik zal hier in de komende tijd op inspelen door middel van digitale en schriftelijke informatie en bijeenkomsten voor gemeenten en andere ketenpartners. Wanneer uit de evaluatie van de pilots blijkt dat een andere, meer specifieke aanpak nodig is, zal ik die uiteraard eveneens inzetten.

Er wordt gewerkt aan een complete set ondersteunende middelen, waarmee de implementatie van het huisverbod lokaal wordt gefaciliteerd: een uitvoeringsadvies, een procesbeschrijving, een informatieknooppunt, alle benodigde instrumenten (zoals bijvoorbeeld het risicotaxatie-instrument en een modelbeschikking), trainingen voor alle betrokken ketenpartners, informatiebrochures, etc. Deze middelen worden deels getest in de pilots.

Begin 2008 kunnen gemeenten over de complete set ondersteunende middelen beschikken.

Verder zal ik de VNG, het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, de Raad van Hoofdcommissarissen en het Korpsbeheerdersberaad betrekken bij de totstandkoming van lagere regelgeving over de aard van de feiten en omstandigheden waaronder een huisverbod kan worden opgelegd. Op die wijze hoop ik dat ook niet bij de pilots betrokken regio’s een beter zicht krijgen op één van de belangrijkste hulpmiddelen voor het bevoegd gezag bij het opleggen van een huisverbod, namelijk het risicotaxatie-instrument.

In de komende maanden worden alle te voorziene risico’s bij de implementatie van de wet in kaart gebracht en van oplossingen voorzien; de uitkomst van de evaluatie van de pilots zal hier nadere richting aan geven. Tussen het moment dat de resultaten van deze evaluatie beschikbaar komen (eind 2007) en de daadwerkelijke inwerkingtreding van de wet is er dan nog voldoende tijd om een goede implementatie te garanderen.

Ik vertrouw erop dat ik u hiermee voldoende heb geïnformeerd.

De minister van Justitie,

E. M. H. Hirsch Ballin