30 252 Toekomstvisie agrarische sector

Nr. 101 BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 28 juni 2023

In de (Handelingen II 2022/23, nr. 98) Regeling van Werkzaamheden van 27 juni jl. zijn informatieverzoeken gedaan door het lid Klaver en het lid Omtzigt. Via deze brief ga ik op de verschillende verzoeken die zijn gedaan.

Openbaar maken stukken

Het lid Klaver (GroenLinks) heeft verzocht om gespreksverslagen te ontvangen voor het debat (Handelingen II 2022/23, nr. 100) over het beëindigen van het Landbouwakkoord op 29 juni. De Kamer heeft het conceptakkoord en appreciaties van de kennisinstellingen op 23 juni jl. ontvangen (Kamerstuk 30 252, nr. 100). Bij die gelegenheid heb ik aangegeven dat andere stukken, zoals de agenda en verslagen van de hoofdtafel en bijdragen van de «reflectietafel» voor het zomerreces zullen worden gepubliceerd op www.landbouwakkoord.nl. Ook het gehele archief zal door het onafhankelijk secretariaat openbaar worden gemaakt.

Ik heb het onafhankelijk secretariaat verzocht om dit zo spoedig mogelijk, maar zeker voor het zomerreces openbaar te maken.

Tijdens de onderhandelingen zijn er geen gespreksverslagen opgesteld. Wel zijn er afsprakenlijsten gemaakt, die inzicht geven in de follow-up en aanpak. Deze heb ik vooruitlopend op het openbaar maken van het archief gevoegd bij deze brief.

Landbouwbrief

Daarnaast heeft het lid Klaver (GroenLinks) verzocht om het zogenoemde «Plan B». Hierover heb ik de Kamer op 23 juni jl. gemeld dat het kabinet in september komt met een aanpak in een landbouwbrief (Kamerstuk 30 252, nr. 100). Voor deze aanpak zijn al verscheidene bruikbare bouwstenen beschikbaar, waaronder de besprekingen rondom het Landbouwakkoord en de appreciatie van de kennisinstituten. Daarnaast werkt de onafhankelijk voorzitter van het Landbouwakkoord nog aan een verslag en analyse, dat ik wil betrekken bij het op te stellen kabinetsplan. Daarnaast wil ik ook recht doen aan de vele inspanningen die zijn geleverd door alle betrokken partijen. Bovendien komen er nog bijdragen ten aanzien van de inzet van instrumenten rondom subsidiëren, normeren en beprijzen, ook die wil ik betrekken bij de aanpak op weg naar september.

Financiële dekking

Het lid Omtzigt heeft naar informatie gevraagd over de financiële dekking. In het conceptakkoord lagen meerdere maatregelen om te zorgen voor een goed en stabiel verdienvermogen van boeren. Zo lag er een duurzaamheidsstandaard met aandacht voor verdienvermogen op tafel. Wie duurzaam voedsel maakt, krijgt daar ook voor betaald. Tevens is gesproken over een vergoeding voor boeren die bijdragen aan landschaps-/ecosysteemdiensten. De financiële dekking hiervoor kan op verschillende manieren geregeld worden, bijvoorbeeld (tijdelijk) via het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB), het Transitiefonds en meer op termijn structureel via de inkomstenkant. Bij een onderzoek over deze laatste optie zijn ter overweging eveneens een heffing op zuivel en andere heffingen (of vrijstellingen) aan de orde geweest. Dit staat ook in de bijlage van het conceptakkoord gemeld, nadrukkelijk ter illustratie van de vormen van financiering van specifiek deze maatregelen voor landschaps-/ecosysteemdiensten. Bij bespreking in het kabinet is direct geconcludeerd om geen consumentenheffing voor de dekking te kiezen. Wel is een aanpak onderzocht van een nader te bepalen breder pakket met een brede grondslag aan mogelijkheden en maatregelen, vooral gericht op de keten, met oog voor rechtvaardigheid en met zo min mogelijke doorvertaling in de prijs voor consumenten. Directe negatieve effecten en afwenteling op de primaire sector zouden hierbij eveneens worden voorkomen.

Nu de gesprekken om te komen tot een Landbouwakkoord zijn beëindigd, is ook het gesprek over de financiële dekking van de maatregelen gestopt. Daarom staat deze optie niet in het conceptakkoord vermeld. Zoals ik de Kamer op 23 juni jl. heb gemeld, binden de conceptteksten en ook de financiële onderdelen daarvan, geen van de partijen. Bij het traject om te komen tot een plan in een Landbouwbrief in september zal het kabinet dus ook de eventuele financiële aspecten herbezien.

Lijst opgekochte stikstofruimte

Het lid Omtzigt heeft verzocht om de lijst met de door overheidsorganisaties opgekochte stikstofruimte voor het debat over de beëindiging van het Landbouwakkoord te ontvangen. Zoals door de Minister voor Natuur en Stikstof is toegezegd ontvangt de Kamer een eerste lijst met de door overheidsorganisaties opgekochte stikstofruimte na bespreking in het kabinet. Deze informatie wordt tijdens de evaluatie extern salderen verder aangevuld en ook wordt bij de evaluatie ingegaan op de informatie-uitwisseling tussen overheden. De brief waar de lijst onderdeel van uitmaakt wordt naar verwachting eind deze week naar de Kamer gestuurd, nadat deze in het kabinet is vastgesteld.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, P. Adema