Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 1 juli 2022
Op 6 april heb ik uw Kamer een brief gestuurd1 over de uitvoering van het plan van aanpak omtrent de verkeersleiding bij ProRail.
Gelijktijdig heb ik uw Kamer ook het uitgevoerde werkbelevingsonderzoek toegestuurd.
In deze brief heb ik toegezegd om uw Kamer wederom te informeren als ik van ProRail
nieuwe informatie zou ontvangen. Op 20 juni 2022 heb ik een brief van ProRail ontvangen
met daarin een update over de situatie bij de verkeersleiding. ProRail geeft aan dat
de uitwerkingen van de maatregelen goed lopen. De resultaten zijn positief. Er zijn
nagenoeg geen treinen uitgevallen vanwege de verkeersleidersproblematiek. In deze
brief zal ik uw Kamer in de voortgang van ProRail meenemen.
In de brief geeft ProRail aan dat de actie om het werk anders in te richten al goed
wordt uitgevoerd. Voor twee posten, Amsterdam en Utrecht, is een plan opgeleverd.
Hierin staat een aantal maatregelen beschreven die samen met de medewerkers op de
posten zijn bedacht. Deze worden nu uitgevoerd door middel van pilots. Een voorbeeld
van de maatregelen die op de post Utrecht bedacht zijn, is het anders indelen van
werkplekken en aflosdiensten. De verwachting is dat met deze maatregelen 15 tot 20%
aan diensten kan worden uitgespaard. Ik ben tevreden dat ProRail deze acties voortvarend
heeft opgepakt en in samenspraak met de medewerkers. Ik ben benieuwd naar de resultaten
van de pilots en blijf daarover met ProRail in gesprek. Daarnaast heeft ProRail de
afgelopen periode diverse acties ondernomen met veel effect. Zo is de opleidingscapaciteit
al gegroeid naar 120 dit jaar en staan voor 2023 150 plekken gepland. Deze acties
vragen veel van de organisatie. Om deze aanpassingen goed te laten landen, heeft ProRail
ertoe besloten om voor de opleidingscapaciteit geen aanvullende acties te nemen in
2022.
Verder gaat ProRail met haar brief in op de werkbeleving van de verkeersleiding.
ProRail geeft nogmaals aan dat de menselijke maat onderbelicht is geraakt door de
focus op prestaties op het spoor, structuren en processen. ProRail heeft een brede
aanpak ingezet met als uitgangspunt de locaties zelf. ProRail geeft aan dat deze aanpak
zich niet alleen richt op de structuur maar juist op cultuur, gedrag en leiderschap.
Van deze aanpak is de locatiespecifieke aanpak al gestart. Per post is er een gesprek
gevoerd naar aanleiding van de werkbeleving en gezamenlijk worden per post maatregelen
bedacht. Na de zomer worden deze aanpakken per post opgesteld en uitgevoerd. Indien
nodig wordt er extra ondersteuning geleverd aan de locaties om dit uit te voeren.
Verder lopen er al twee trajecten: het verbeteren van de werkomstandigheden en een
onderzoek naar de waardering en toekomstperspectief (o.a. financiële waardering).
Het is goed dat ProRail het werkbelevingsonderzoek serieus oppakt. Zoals ik tijdens
het commissiedebat spoor van 9 juni jl. aangaf aan uw Kamer, ben ik geschrokken door
de constateringen uit het werkbelevingsonderzoek. Ik onderschrijf dan ook deze acties
van ProRail en ben tevreden dat zij dit zorgvuldig oppakken met de medewerkers.
Tot slot geeft ProRail een vooruitblik naar de komende maanden en jaren. De situatie
rondom de verkeersleiding blijft in de zomerperiode kwetsbaar. Daarmee is er risico
op treinuitval, ondanks dat ProRail er alles aan doet om dit te voorkomen. De prioriteit
voor ProRail blijft dan ook op de actuele situatie liggen, maar ProRail kijkt al wel
vooruit. Voor de periode op de middellange termijn, richting najaar 2023, verwacht
ProRail dat de problematiek afneemt als de huidige prestatie zich doorzet en vanaf
het najaar 2023 verwacht ProRail dat de situatie weer onder controle is. Voor de lange
termijn, richting 2024 en verder, geeft ProRail aan dat er wordt ingezet op de constante
verbetering van de strategische personeelsplanning, versterking van het gezond werkklimaat
en het herstel van arbeidsrelaties. Daarbij zal digitalisering en doorontwikkeling
van de functie treindienstleider en decentrale verkeersleider essentieel zijn. Ik
heb er vertrouwen in dat ProRail alles op alles zet om hinder voor treinreizigers
te voorkomen waarbij zij wel blijft letten op haar eigen personeel.
De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, V.L.W.A. Heijnen