29 984 Spoor: vervoer- en beheerplan

Nr. 739 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 2 februari 2018

Zoals ik heb toegezegd in mijn brief van 7 december jl. (Kamerstuk 29 984, nr. 734) informeer ik uw Kamer, mede namens mijn collega Staatssecretaris Harbers van Justitie en Veiligheid, graag over de stand van zaken ten aanzien van de Eurostar treindienst tussen Amsterdam en Londen.

Ik ben verheugd uw Kamer te kunnen melden dat de nieuwe Eurostar treinen (Siemens Velaro e320) inmiddels toegelaten zijn in alle vier betrokken landen (Nederland, België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk). Momenteel worden door Eurostar in samenwerking met NS testritten uitgevoerd.

Omdat de Eurostar treindienst tussen Amsterdam en Londen een verbinding door de Kanaaltunnel betreft die het Schengengebied verlaat, zijn beveiliging- en grenscontroles van de reizigers nodig. In de oorspronkelijk beoogde opzet van de treindienst zouden reizigers uit Nederland in Brussel de trein moeten verlaten om aldaar door de benodigde beveiliging- en grenscontroles te gaan, waarna zij hun reis naar Londen zouden kunnen vervolgen (een indirecte service).

Eurostar en NS hebben in 2016 kenbaar gemaakt een voorkeur te hebben voor een directe verbinding tussen Amsterdam en Londen, waarbij de beveiliging- en grenscontroles van de reizigers op de Nederlandse stations worden uitgevoerd. Hiervoor hebben Eurostar en NS de ondersteuning van de Nederlandse overheid gevraagd. Ik ondersteun dit streven, want dit betekent een beter product voor de reiziger. Eurostar biedt op die manier een aantrekkelijk en duurzaam alternatief voor de luchtvaart op de route Amsterdam – Londen, passend bij de duurzame ambities van het kabinet.

Om de gewenste directe service mogelijk te maken worden momenteel op de stations Amsterdam Centraal¹ en Rotterdam Centraal de benodigde faciliteiten gebouwd. Zoals aangegeven in de brief van 7 juli jl. (Kamerstuk 34 550 A, nr. 63) past ProRail in opdracht van mijn ministerie de infrastructuur bij Rotterdam Centraal aan, zodat de Eurostar treinen – en eventueel ook andere internationale vervoerders – op het gewenste perron kunnen aanlanden. Voor de infrastructurele aanpassingen in Rotterdam is door mijn departement € 6,5 miljoen beschikbaar gesteld.

Een belangrijke les van de parlementaire enquête Fyra is dat bij grensoverschrijdende vervoersprojecten duidelijke en afdwingbare afspraken met overheden en bedrijven moeten worden gemaakt.

Voor de realisatie van deze directe Eurostar verbinding zal de Nederlandse overheid afspraken moeten maken met de andere betrokken landen (België, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk) over de uitvoering van de grenscontroles en de politiële- en justitiële samenwerking. Deze internationale afspraken zullen deels in verdragen moeten worden vastgelegd. In een tijdsgewricht waarin alle landen vanwege terreurdreiging en migratiestromen belangrijke waarde hechten aan grenscontroles en beveiliging, moet dit uiteraard zorgvuldig en in nauw overleg met de betrokken landen en uitvoeringsorganisaties gebeuren. Dit kost tijd. Ook zal de Nederlandse overheid operationele maatregelen moeten nemen, zoals de inrichting van nieuwe grensdoorlaatposten op stations en de werving en opleiding van personeel van de Koninklijke Marechaussee voor de uitvoering van deze nieuwe taak.

Het overleg met de vier landen over de internationale afspraken is in volle gang. De inzet van de Nederlandse overheid is om samen met alle betrokken landen deze afspraken eind 2019 gerealiseerd te hebben zodat Eurostar naar verwachting vanaf dienstregeling 2020 een directe verbinding tussen Nederland en Londen kan gaan aanbieden.

NS heeft mij laten weten dat de operationele voorbereidingen (waaronder de testritten) voor de introductie van de Eurostar op schema lopen en naar verwachting in april 2018 gereed zullen zijn. Eurostar werkt momenteel uit wanneer en in welke vorm de treindienst geïntroduceerd gaat worden. Ik informeer uw Kamer zodra daarover meer duidelijk is.

De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, S. van Veldhoven-van der Meer

---

1 Op station Amsterdam Centraal betreft het tijdelijke voorzieningen i.v.m. de toekomstige aanpassingen aan het station i.h.k.v. Programma Hoogfrequent Spoor.