29 911 Bestrijding georganiseerde criminaliteit

Nr. 356 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 4 juli 2022

Hierbij stuur ik uw Kamer het Jaarverslag RIEC-LIEC 2021 met daarin de behaalde resultaten en werkzaamheden van de tien Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC’s) en het Landelijk Informatie en Expertise Centrum (LIEC) in het jaar 2021.

Jaarverslag RIEC-LIEC

Het jaarverslag laat zien dat in het afgelopen jaar weer verdere stappen zijn gezet in de aanpak van de ondermijnende criminaliteit. Zo is de landelijke aanpak van criminaliteitsfenomenen (zoals bv. vastgoedfraude of Outlaw Motorcycle Gangs) verder vormgegeven via de Landelijke Fenomeentafels (LFT’s). Deze richten zich op het versterken van de aanpak van regio-overstijgende fenomenen van ondermijnende criminaliteit. In 2021 is gestart met de LFT Ondermijning in de vastgoedketen en is de LFT logistieke keten voorbereid. Daarnaast liepen de meeste regionale versterkingsprogramma’s 2019–2021 dit jaar ten einde. De in 2019 en 2020 in dit kader gestarte projecten werden in 2021 voortgezet. Deze projecten zijn doorontwikkeld en de lopende aanpakken stonden model voor implementatie in andere regio’s.

De RIEC’s hebben ook in 2021 weer behoorlijk bijgedragen aan de aanpak van georganiseerde ondermijnende criminaliteit door aan meer dan 1200 integrale casussen te werken en ruim 700 keer te adviseren over de inzet van de Wet Bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur (Bibob).

Ook is ingezet op het afpakken van crimineel vermogen en onverklaarbaar bezit. Zo zijn intelligence tools ontwikkeld om witwasconstructies bloot te leggen, zijn integrale platformen ingericht waar structureel wordt samengewerkt en zijn er trainingen gegeven om de expertise van bestuurlijke partners op dit vlak te vergroten. Dit heeft tot goede resultaten geleid. In 2021 is door de RIEC's voor meer dan 22 miljoen euro aan fiscale, strafrechtelijke en bestuurlijke maatregelen opgelegd, voor meer dan 6 miljoen euro geïnd of verrekend en is voor meer dan 40 miljoen euro geheel of gedeeltelijk beslag gelegd.

Daarnaast is het pilotproject EURIEC, dat ziet op een samenwerking in de bestuurlijke aanpak tussen Nederland, België en Noordrijn-Westfalen, in 2021 geëvalueerd en verlengd tot 2023. Het EURIEC behandelde in de eerste jaren meer dan 130 casussen en organiseerde 220 netwerkbijeenkomsten om de samenwerking in de grensregio te bevorderen. In de tweede fase van het project zet het EURIEC ook in op het creëren van de nodige randvoorwaarden voor structurele samenwerking.

Toch hebben ook in 2021 de beperkende maatregelen als gevolg van het coronavirus impact gehad op de werkzaamheden van het RIEC-LIEC-bestel. Zo zijn in sommige regio’s minder integrale controles en handhavingsacties uitgevoerd dan verwacht, omdat de inzet van capaciteit van overheidspartners voor toezicht en handhaving onder druk stond. Daarnaast leidde de verminderde inzet van partners in sommige gevallen tot een daling van de ontvangen signalen. De coronacrisis zorgde er verder voor dat geplande bewustwordingscampagnes en verschillende trainingen en opleidingen niet fysiek konden plaatsvinden. Voor zover dat mogelijk was, zijn deze vervangen door webinars.

Om een volgende stap te kunnen zetten in de aanpak van de ondermijnende criminaliteit is afgelopen najaar aangekondigd dat het RIEC-LIEC-bestel incidenteel en structureel extra gelden krijgt voor de versterking van de regionale aanpak. Met deze structurele middelen wordt het RIEC-LIEC-bestel als geheel versterkt om ook in de toekomst de georganiseerde criminaliteit op een effectieve manier het hoofd te blijven bieden. Dit betekent onder andere dat de vaste capaciteit van de RIEC’s wordt vergroot en dat er verder geïnvesteerd wordt in de ontwikkeling van de informatievoorziening van de RIEC-partners. Met behulp van de incidentele gelden krijgen onder andere de projecten uit de versterkingsplannen een structurele plek binnen de RIEC’s. Bovendien zal het LIEC ook versterkt worden ten behoeve van de uitvoering van de reguliere ondersteunende taken.

Het jaarverslag laat zien dat het RIEC-LIEC-bestel op regionaal, landelijk en internationaal niveau ook afgelopen jaar weer een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de bestuurlijke aanpak van de georganiseerde ondermijnende criminaliteit. De komende periode zal het RIEC-LIEC-bestel zich volop blijven inzetten tegen de criminele netwerken in lijn met de prioriteit van dit kabinet om georganiseerde ondermijnende criminaliteit aan te pakken.

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius