29 911 Bestrijding georganiseerde criminaliteit

Nr. 317 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 juni 2021

In het commissiedebat met de vaste commissie voor Justitie en Veiligheid over criminaliteitsbestrijding en georganiseerde criminaliteit/ondermijning van 16 juni jl. heb ik toegezegd uw Kamer een brief te sturen over spoedbevriezing. Deze toezegging doe ik met deze brief gestand.

Zoals ik uw Kamer meldde in mijn brief van 19 oktober 2020 over de bestrijding van georganiseerde criminaliteit¹ wordt de brede aanpak van criminele geldstromen, waaronder het verbeteren van de afpakresultaten en de aanpak van witwassen², op verschillende fronten versterkt. Hoewel het instrumentarium sinds inwerkingtreding van de Plukze-wetgeving is uitgebreid, constateer ik dat er behoefte is aan aanvullend instrumentarium voor die gevallen waarin wetgeving nog niet voorziet. In dit kader wordt ook onderzoek gedaan naar de mogelijkheid van spoedbevriezing door de Financial Intelligence Unit (FIU) Nederland. De FIU-Nederland vervult een belangrijke rol in het voorkomen en opsporen van misdrijven. Zij verzamelt en analyseert ongebruikelijke transacties die door de banken en andere meldingsplichtige instellingen zijn gemeld op grond van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Ongebruikelijke transacties die door het hoofd van de FIU-Nederland verdacht zijn verklaard, worden ter beschikking gesteld aan de diverse (bijzondere) opsporingsdiensten en inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

Het doel van de spoedbevriezing door de FIU-Nederland is om te voorkomen dat transacties die mogelijk verband houden met witwassen of financiering van terrorisme worden overgeboekt naar bijvoorbeeld het buitenland. Een mogelijkheid van de FIU-Nederland om in dergelijke gevallen tijdelijk een spoedbevriezing in gang te zetten, is aanvullend op de reeds bestaande mogelijkheid van het Openbaar Ministerie (OM) om beslag te leggen op illegaal verkregen vermogen op strafvorderlijke titel (artikel 94 en 94a van het Wetboek van Strafrecht). Het draagt bij aan het vergemakkelijken van het terugvorderen of afpakken ervan. Tevens bevordert dit de internationale samenwerking tussen FIU’s, in het bijzonder waar deze reeds beschikken over een mogelijkheid van spoedbevriezing.

Op dit moment wordt de mogelijkheid van spoedbevriezing in goed overleg met de FIU-Nederland, het Openbaar Ministerie, de banken en het Ministerie van Financiën door mijn ministerie nader uitgewerkt. Het streven is om het wetsvoorstel voor spoedbevriezing, tegelijk met een wetsvoorstel voor de zogenaamde non conviction based confiscation (NCBC), dit najaar gereed te hebben voor consultatie.

Over de integrale aanpak van fraude en oplichting heb ik uw Kamer onlangs geïnformeerd³. Met betrokkenheid van private partijen, zoals banken, en andere departementen (EZK, FIN) wordt een integraal plan van aanpak opgesteld. Dat ziet ook op preventie en bestrijding van de zogenoemde «vriend-in-noodfraude» (bijvoorbeeld via WhatsApp) en het voorkomen dat slachtoffers verleid worden om geld over te maken aan fraudeurs. Zodra dat plan gereed is, zal ik uw Kamer informeren, dit zal naar verwachting na de zomer zijn.

De Minister van Justitie en Veiligheid, F.B.J. Grapperhaus

---

1 Kamerstuk 29 911, nr. 286.

2 Zie in dit kader ook het plan van aanpak witwassen, Kamerstuk 31 477, nr. 41.

3 Kamerstuk 29 911, nr. 314.