nr. 14
BRIEF VAN DE MINISTERS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP, VAN JUSTITIE
EN DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN
Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 17 januari 2009
Hierbij bieden wij u een studie aan over de economische en culturele effecten
van het delen van bestanden met muziek, film en games(filesharing).1 In de beleidsbrieven over convergentie
en over auteursrechten (Kamerstukken II 2007/08, 26 643, nr. 126
en Kamerstukken II 2007/08, 29 838, nr. 6H) heeft het Kabinet aangegeven
meer inzicht te wensen in de veranderingen in consumentengedrag die het gevolg
zijn van internet, digitalisering en de convergentie van netwerken. Daarnaast
is het kabinet geïnteresseerd in de effecten die dit heeft op de sectoren
muziek, film en gaming, mede in het kader van het beleid dat de betere economische
benutting van cultuur en creativiteit beoogt, vanwege de komst van nieuwe
businessmodellen en creatieve producten.
De onderzoekers zijn erin geslaagd de technologische en maatschappelijke
ontwikkelingen in de sectoren muziek, film en gaming in een brede economische,
culturele en maatschappelijke context te plaatsen. Wij spreken ons niet uit
over de kwantitatieve bevindingen van de onderzoekers over de welvaartseffecten,
omdat die, zoals onderzoekers aangeven, noodzakelijkerwijs zijn gestoeld op
vele aannames en zij onzekerheden bevatten. Dit laat onverlet dat het onderzoek
bijdraagt aan een evenwichtig publiek debat over filesharing, ook in internationaal verband.
Een paar conclusies uit het onderzoeksrapport:
• het downloaden en delen van bestanden is voor veel burgers een
vertrouwd verschijnsel geworden;
• de technologie die dit mogelijk maakt biedt mogelijkheden tot innovatie;
• met name de muziekbranche ziet de inkomsten uit de cd-verkoop sterk
teruglopen en is druk doende daarop een antwoord te formuleren;
• het koopgedrag van consumenten is de afgelopen jaren verschoven
van muziek-cd’s naar live concerten, merchandise (afgeleide producten) en games. De verkoop van dvd’s en het
bioscoopbezoek vertonen vooralsnog geen ernstige teruggang. De
dvd-verkoop is zelfs een groeimarkt;
• er is bij consumenten grote vraag naar diverse, toegankelijke en
betaalbare content. Die potentiële doelgroep wordt nog onvoldoende bediend
met het huidige aanbod in de onderzochte markten.
De muziek- en de filmindustrie staan voor de grote uitdaging hun aanbod
zo in de markt te zetten dat het voldoet aan de veranderde consumentenvraag.
Uit het onderzoek blijkt dat nieuwe businessmodellen in opkomst zijn.
Wij hopen dat dit onderzoek de betrokken partijen stimuleert om met elkaar
in overleg te blijven en door te gaan met het ontwikkelen van nieuwe producten
en diensten die aansluiten bij de veranderde behoefte van consumenten. Die
nieuwe diensten kunnen profiteren van het feit dat consumenten vertrouwd zijn
geraakt met internettechnologieën om muziek, films en games te gebruiken.
Wij hebben met onze steun aan bijvoorbeeld Fabchannel, Filmotech, Tribler,
Creative Commons, IIP Create en Digitale Pioniers impulsen gegeven aan initiatieven
die voorop willen lopen en willen innoveren. Wij hopen dat deze een inspiratie
zijn voor nieuwe diensten die de komende jaren ontwikkeld zullen worden in
de markt: diensten die bijdragen aan een cultureel divers aanbod en aan economische
groei. Uiteraard blijven wij de ontwikkelingen in de creatieve bedrijfstakken
volgen, gezien de transitiefase waarin zij verkeren.
De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
R. H. A. Plasterk
De minister van Justitie,
E. M. H. Hirsch Ballin
De staatssecretaris van Economische Zaken,
F. Heemskerk