29 800 XIII
Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) voor het jaar 2005

nr. 92¹
BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 september 2005

In de brief «Sterke basis voor topprestaties: vernieuwde EZ-instrumenten voor ondernemers» van 30 mei 2005 (kamerstuk 29 800 XIII, nr. 73) over de herijking van het financieel instrumentarium van het ministerie van Economische Zaken, heb ik toegezegd u nader te informeren over de eerste resultaten van de pilot Innovatievouchers. Bijgaand ontvangt u de monitorrapportage van de eerste pilot van SenterNovem en de effectmeting van het CPB.²

De eerste indrukken van het nieuwe instrument Innovatievouchers, waarmee is gestart mede n.a.v. advies van het Innovatieplatform, zijn zeer positief. Uit de meegezonden rapportages blijkt dat het MKB grote interesse heeft voor de vouchers en dat 92 van de eerste 100 uitgegeven vouchers is gebruikt. Daarnaast zijn de gebruikers tevreden over de vormgeving van het voucher instrument. Veel MKB-ondernemers die een voucher hebben aangevraagd, hebben niet eerder gebruik gemaakt van SenterNovem regelingen. Uit de effectmeting van het CPB komt naar voren dat 80% van de voucheropdrachten additioneel is. Dit sterkt mij in mijn visie dat innovatievouchers een belangrijke bijdrage leveren aan nieuwe vormen van innovatie in het MKB, die anders niet tot stand komen. Ik zal het voucherinstrument de komende periode dan ook uitbouwen. De financiering hiervan zal ik in de begroting 2006 aangeven.

Grote interesse MKB

De pilots met de innovatievouchers zijn bedoeld om ervaring op te doen met dit nieuwe instrument. Doel van de vouchers is om bij MKB-onder- nemers het gebruik van al aanwezige kennis bij kennisinstellingen te bevorderen om het innoverend vermogen van het gehele MKB te versterken.

In september 2004 kwamen 1044 aanvragen van MKB-ondernemers binnen voor de eerste 100 vouchers van € 7 500. Dit maakte een loting tussen de aanvragen die op de eerste dag binnenkwamen noodzakelijk.

In april 2005 zijn er in het kader van een tweede pilot 400 vouchers uitgegeven en was de interesse vanuit MKB wederom zeer groot (ruim 2000 aanvragen). In deze pilot kunnen de vouchers ook worden gebruikt bij enkele grote private bedrijven en zijn 100 vouchers gereserveerd voor ondernemers die in een samenwerkingsverband een gezamenlijke kennisvraag willen laten beantwoorden (zogenoemde «gestapelde vouchers»).

92% van de vouchers is gebruikt

Uit de rapportage van de 1ste pilot blijkt dat van de 100 innovatievouchers er 92 zijn geretourneerd in de vorm van een verzoek tot subsidievaststelling. Verder blijkt dat de MKB-ondernemers de vouchers vooral hebben ingezet voor kennis over productontwikkeling (56%) en bij het ontwerpen van een product, proces of dienst (48%).

Bij de onderzoeken is een grote variëteit aan kennisinstellingen (in totaal 29) betrokken geweest. Het merendeel van de totale projectkosten (67%) lag tussen € 6 000 en € 8 000.

Vouchers bereiken nieuwe doelgroep

Bij indiening is bekeken in hoeverre de potentiële gebruikers voorkwamen in de SenterNovem database. Hieruit bleek dat 50% van de indieners niet eerder gebruik maakte van de WBSO. 83% maakte niet eerder gebruik van een specifieke regeling. Ongeveer 40% van alle indieners komt voor het eerst in aanraking met SenterNovem. Hiermee lijken de innovatievouchers een nieuwe doelgroep bedrijven te bereiken.

80% vouchers opdrachten additioneel

Uit de CPB effectmeting blijkt dat van elke tien beschikbaar gestelde vouchers er acht gebruikt worden voor opdrachten die zonder voucher niet zouden zijn verleend. Een beperkt deel van deze opdrachten zou mogelijk in de toekomst zijn verleend, maar is door de voucher naar voren gehaald. In hoeverre de vouchers ervoor zorgen dat MKB-ondernemers extra of grotere vervolg opdrachten doen na hun eerste kennismaking is op dit moment nog niet te zeggen. Over enige tijd wordt bezien wat de langere termijn effecten zijn van de Innovatievoucher.

MKB tevreden over gebruik vouchers

De inzet van EZ is om met de vouchers een laagdrempelig innovatie instrument te ontwikkelen. Uit interviews is gebleken dat de meerderheid van de geïnterviewde MKB-ondernemers de administratieve lasten van deze regeling zeer laag vindt en deze nauwelijks als «last» ervaren. Een meerderheid van de geïnterviewden was zeer tevreden met de opzet van het voucherinstrument.

Toekomst

In oktober 2005 worden er in het kader van de derde pilot 600 vouchers uitgegeven. In deze pilot kunnen vouchers ook worden ingewisseld bij kennisinstellingen in Vlaanderen en Nord Rhein Westfalen. Hiermee wordt in de technologische topregio Eindhoven-Leuven-Aken de eerste ervaring opgedaan met een grensoverschrijdende voucher.

Gezien de positieve resultaten met de pilots Innovatievouchers zal in 2006 tot een verbreding en intensivering van de innovatievouchers worden gekomen. De opgedane ervaringen met de pilots Innovatievouchers, de aanbevelingen in het AWT-advies «Innovatie zonder Inventie» en de adviezen van het Innovatieplatform zullen worden meegenomen bij de vormgeving van het definitieve instrument. In het herijkte financieel EZ instrumentarium zullen de vouchers een onderdeel vormen van het basispakket voor ondernemers. De financiering van de vouchers wordt in de begroting 2006 aangegeven.

De Minister van Economische Zaken,

L. J. Brinkhorst

---

1 I.v.m. een correctie in de titel.

2 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.