29 689 Herziening Zorgstelsel

Nr. 1193 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 23 mei 2023

In de procedurevergadering van 4 april jongstleden heeft de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport besloten graag een reactie te ontvangen op een in ontvangst genomen petitie over de extra kosten van een glutenvrij dieet. Graag voldoe ik hierbij aan dit verzoek.

De petitie is 22.882 keer ondertekend en opgesteld door de Nederlandse Coeliakie Vereniging. In de petitie wordt geconstateerd dat de kosten van een glutenvrij dieet aanzienlijk zijn (€ 1.000 meerkosten per jaar) en hard stijgen, terwijl personen die om medische redenen glutenvrij moeten eten, geen andere keuze hebben dan deze kosten levenslang te maken. De petitie verzoekt «ervoor te zorgen dat de extra kosten voor het noodzakelijke glutenvrij dieet gecompenseerd worden, zodat het voor iedereen met coeliakie, dermatitis herpetiformis of glutensensitiviteit financieel haalbaar blijft om glutenvrij, veilig en gezond te eten».

Graag reageer ik hierbij op deze petitie en de begeleidende brief. De Nederlandse Coeliakie Verenging ervaart in het gebrek aan compensatie voor de genoemde meerkosten, dat de ziekte onvoldoende erkend of serieus genomen wordt. Dit lijkt te worden afgeleid uit het gegeven dat er geen tegemoetkoming is in de meerkosten. Graag wil ik in reactie hierop aangeven, dat deze aandoening en de ernst daarvan absoluut wordt erkend en serieus genomen. De diagnosestelling en de eventuele overige zorgkosten zijn immers basisverzekerde zorg.

De basisverzekering dekt echter geen kosten voor aangepaste voeding. Deze komt daarom in beginsel voor eigen rekening. In voorkomende gevallen kunnen verzekerden vanuit het wettelijk vastgestelde basispakket – onder voorwaarden – recht hebben op dieetpreparaten. Dat betreft speciaal bewerkte of samengestelde producten voor bijzondere voeding, met een andere samenstelling en in een andere vorm dan normale voeding. De zorgverzekeraar vergoedt een dieetpreparaat alleen als een verzekerde niet uitkomt met aangepaste normale voeding of bijzondere dieetvoeding die te koop is in de winkel. Gewone dieetproducten, zoals glutenvrij brood, worden niet vergoed uit het basispakket. Het kan weliswaar zo zijn dat zorgverzekeraars een dieetvergoeding aanbieden vanuit de aanvullende verzekering.

Het is nogmaals niet een gebrek aan erkenning van aandoeningen als coeliakie, die maken dat de benodigde dieetvoeding niet uit het basispakket wordt vergoed. De vergoeding van zorg uit collectieve middelen is logischerwijs verbonden aan strikte voorwaarden. Voor dergelijke zelfzorgmiddelen is bepaald dat deze niet noodzakelijkerwijs vanuit het basispakket verzekerd hoeven te worden.

Overigens waardeer ik het signaal dat de Nederlandse Coeliakie Vereniging met deze petitie afgeeft. Alhoewel de kosten van dieetvoeding voor eigen rekening komen, zal een deel van de patiënten met coeliakie wellicht gebruik kunnen maken van de verschillende vormen van financiële ondersteuning die er zijn voor groepen met langdurig of chronisch hoge zorgkosten. Allereerst is er de regeling «aftrek specifieke zorgkosten» voor personen die veel kosten maken, bijvoorbeeld als gevolg van een chronische aandoening zoals coeliakie. Onder voorwaarden kunnen zorgkosten, in dit geval de kosten voor dieetvoeding, vanaf een bepaald drempelbedrag worden afgetrokken in de aangifte inkomstenbelasting. Zoals de Nederlandse Coeliakie Vereniging aangeeft zal dit niet voor iedere patiënt soelaas bieden, het drempelbedrag is immers afhankelijk van het inkomen. Huishoudens met een lager inkomen en/of huishoudens waarin meerdere mensen dieetvoeding nodig hebben, zullen dit drempelbedrag sneller overschrijden. Ook betalen verschillende gemeenten een bedrag uit aan blijvend zieke mensen en mensen met een beperking. Dit zijn de zogenaamde meerkostenregelingen. De hoogte van het bedrag en de voorwaarden zijn onderdeel van gemeentelijk beleid.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, E.J. Kuipers