29 665 Evaluatie Schipholbeleid

Nr. 443 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 oktober 2022

Op 6 oktober 2021 bent u geïnformeerd over de voortgang in de opvolging van het advies van dhr. Van Geel over de toekomst van de Omgevingsraad Schiphol (ORS)¹. Inmiddels is het ontwerp van de Maatschappelijke Raad Schiphol (MRS), de opvolger van de ORS, afgerond. Met deze brief informeer ik uw Kamer over de vormgeving van de MRS. In de bijlage treft u de rapportage «Van ORS naar MRS en Omgevingshuis» aan waarin de invulling van de MRS uitgebreid is beschreven inclusief de eerste stap naar een Omgevingshuis (informatiebron en -uitwisseling over Schiphol).

Gevolgd proces

Van Geel constateert in het rapport Schiphol Vernieuwd Verbinden² (december 2020) dat het poldermodel om tot besluitvorming te komen in de ORS niet meer werkt. De materie blijkt complex en verhoudingen zijn verstoord: er is geen gezamenlijk doel meer en geen bereidheid om compromissen te sluiten en te verdedigen. Ingrijpen is noodzakelijk, anders raken de verhoudingen verder verstoord. Van Geel schrijft: «Als het niet kan zoals het moet, dan moet het zoals het kan». Nieuwe entiteiten die worden voorgesteld zijn de MRS en het Omgevingshuis. Participatie moet worden verbreed en vernieuwd in vorm, inhoud en deelname.

Het ontwerpen van de MRS is gebeurd in actieve dialoog met de ORS-leden (bewonersvertegenwoordigers, milieu en natuurfederatie Noord-Holland, Luchtverkeersleiding Nederland, Royal Schiphol Group, KLM en VNO-NCW) onder leiding van het Ministerie van IenW. Parallel aan deze dialoog heeft een online raadpleging (Participatieve Waarde Evaluatie; PWE) onder bewoners in de Schiphol regio plaatsgevonden waarin vragen zijn gesteld over de doelen en gewenste taken van de MRS en het Omgevingshuis. De ORS-leden zijn ook betrokken in de PWE vraagstelling. In de bijlage treft u het rapport van de PWE aan.

Hoewel standpunten van de ORS leden in hun ontwerpvoorkeuren uiteenlopen is het gelukt tot een werkbaar en voldoende gedragen ontwerp te komen.

Belangrijk in de weging van de uiteindelijke voorstellen was een relatief korte implementatietermijn, congruentie met het eindadvies van de heer Van Geel en voldoende vertrouwen van en tussen de huidige ORS leden.

Hoofdlijnen van het MRS ontwerp

De MRS kanaliseert maatschappelijke perspectieven op het garanderen van de leefomgevingskwaliteit rond Schiphol. Eindproducten zijn gebundelde weergaven van de visies en standpunten van betrokken belanghebbenden. De MRS richt zich op beleid met betrekking tot leefomgevingskwaliteit, maar ook op het leveren van maatschappelijke inbreng in concrete hindermitigatie projecten. De MRS bestaat uit bewonersvertegenwoordigers, experts/wetenschappers en een brede maatschappelijke schil. In totaal zijn er 20–21 zetels, afhankelijk van het onderwerp dat behandeld wordt. Daarnaast is er een zogenaamde open schil waarin een open uitnodiging wordt gedaan aan eenieder die wil participeren en optioneel een gerichte uitnodiging wordt gedaan aan een specifieke doelgroep.

Samengevat zijn de belangrijkste verschillen met de huidige ORS:

• Bredere maatschappelijke vertegenwoordiging;

• Verzamelen van maatschappelijke perspectieven zonder noodzakelijke consensus;

• Reflectie/raad van wetenschappers uit relevante disciplines;

• Vooraf dialoog over de te volgen participatie aanpak;

• Vergroting van de scope van de agenda naar leefomgevingskwaliteit;

• Het bestaan van een appreciatieverplichting van IenW/Minister op MRS uitingen en;

• De luchtvaartsector is geen MRS lid, maar wel gesprekspartner in hindermitigatie.

De implementatie van het ontwerp van de MRS is voorbereid en wordt momenteel in gang gezet. Vanaf 1 januari 2023 wordt zo veel mogelijk conform het ontwerp gewerkt.

Stap op weg naar een Omgevingshuis

Van Geel stelt dat het essentieel is dat informatie en dienstverlening over Schiphol en omgeving transparant, centraal vindbaar, begrijpelijk en compleet is. Ten behoeve van het verbeteren van de informatievoorziening is het voorstel om een Omgevingshuis op te zetten.

De voorgestelde eerste stap naar een Omgevingshuis is het realiseren van een digitaal portaal waarin alle bestaande informatiebronnen en dienstverlening die op een of andere manier in relatie staan tot de leefomgevingskwaliteit rond Schiphol thematisch worden ontsloten. Uit de PWE blijkt dat de belangrijkste taak van een Omgevingshuis het overzichtelijk toegang bieden tot bestaande informatie en begrijpelijk maken van informatie over Schiphol is. De (bron)informatieverstrekkende partij blijft zelf verantwoordelijk voor haar informatie die via de portal wordt ontsloten. Parallel hieraan wordt in samenwerking met de nieuwe MRS verkend wat de volgende stap zou moeten zijn in de doorontwikkeling van de informatievoorziening en dienstverlening. Een fysieke ontmoetingsplek of dienstenloket wordt voorlopig niet nagestreefd. Uit de PWE blijkt hier geen grote behoefte naar te zijn. Vooralsnog wordt daarom geen actieve rol genomen in eventuele vervolgtrajecten op dit gebied. Afhankelijk van de nadere verkenning en besluitvorming over de gewenste positionering wordt het Omgevingshuis verder doorontwikkeld. Naar verwachting zal de eerste versie van het digitale portaal operationeel zijn vanaf het begin van 2023.

Voorzitter

De heer Van Geel is bereid gevonden zijn interim- voorzitterschap van de ORS tot 1 januari 2023 voort te zetten. Onderdeel van de te realiseren MRS is de werving van een nieuwe voorzitter. De procedure voor het werven van een nieuwe voorzitter is opgestart. De Kamer wordt geïnformeerd wanneer de nieuwe voorzitter is gekozen en de benoeming plaatsvindt.

Ik ben verheugd u de nieuwe vormgeving te kunnen presenteren en heb er alle vertrouwen in dat de Maatschappelijke Raad Schiphol, als opvolger van de Omgevingsraad Schiphol, een effectief platform gaat zijn voor een constructieve maatschappelijke dialoog over de luchthaven Schiphol.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, M.G.J. Harbers

---

1 Kamerstuk 29 665, nr. 415.

2 Schiphol Vernieuwd Verbinden; Verbindingsplan Schiphol en omgeving 2021–2025 (Pieter van Geel, 2020) (Bijlage bij Kamerstuk 29 665, nr. 397).