29 385 Aanleg en de aanpassing van hoofdinfrastructuur

Nr. 100 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 mei 2019

In uw brief van 20 februari 2019 heeft u mij gevraagd om voor het AO Onderhoud wegen en bruggen te reageren op het artikel «Weer miljoenenstrop: Constructie nieuwe Botlekbrug kan spoor niet aan» (Cobouw.nl, 19 februari 2019).

De werkzaamheden die in het Cobouw artikel worden opgevoerd vallen uiteen in twee typen: afbouwwerkzaamheden aan het spoor en constructieve aanpassingen van de brug. Het is juist dat deze werkzaamheden aan de Botlekbrug vertraagd zijn. De constructieve aanpassingen zijn noodzakelijk om een voldoende lange levensduur van de brug te garanderen en om de brug geschikt te maken voor het spoor. De kosten van de constructieve aanpassingen komen voor rekening van de opdrachtnemer aangezien dit onderdeel is van het contract.

Op het moment van publicatie van het artikel waren Rijkswaterstaat en ProRail – samen met de opdrachtnemer – nog druk doende met het inventariseren van de gevolgen van de vertraging. Er is, in afstemming met de betrokken partijen, gekozen om eerst een zo volledig mogelijk beeld te hebben voordat de informatie over de vertraging breder bekend zou worden gemaakt.

Met deze brief geef ik u de actuele stand van zaken.

Context Botlekbrug

De Botlekbrug is een unieke hefbrug over de Oude Maas. De brug bestaat uit twee beweegbare hefdelen met een doorvaartbreedte van ca. 88 meter en gaat gemiddeld 20 keer per dag open. Het is een gecombineerde weg-, langzaam verkeer- en spoorbrug en maakt onderdeel uit van de A15. Het spoor wordt onderdeel van de havenspoorlijn. De afbouw van het spoor is hierbij altijd al op een later moment voorzien dan de ingebruikname voor het wegverkeer.

De Botlekbrug maakt onderdeel uit van het project A15 Maasvlakte – Vaanplein. Dit project is als DBFM-contract (Design, Build, Finance en Maintain) in 2010 gegund aan de opdrachtnemer, de aannemerscombinatie A-Lanes A15. De verantwoordelijkheid voor het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud tot 2035 ligt bij deze contractvorm bij de opdrachtnemer.

Momenteel wordt het spoor over de Botlekbrug afgebouwd en daarnaast worden er constructieve aanpassingen aan het brugdek uitgevoerd. Deze werkzaamheden blijken veelomvattender te zijn dan verwacht en zijn hierdoor vertraagd. Geluiden uit de markt over deze vertraging waren de aanleiding voor het artikel in de Cobouw.

In het verleden heeft u meerdere keren vragen gesteld omtrent de storingen van de Botlekbrug (de laatste op 15 november 2017). Het aantal storingen is sinds de ingebruikname in 2015 fors gedaald. Daarnaast zijn er maatregelen in voorbereiding om dit aantal nog verder terug te dringen. De in het artikel aangehaalde constructieve aanpassingen staan los van de maatregelen om het aantal storingen verder te beperken.

Sterkte van de brug

Bij oplevering van de brug in 2015 is uit een onafhankelijke toets gebleken dat de opdrachtnemer onvoldoende kon aantonen dat de brug sterk genoeg was om naast het wegverkeer ook het voorziene spoorverkeer te dragen. De brug bleek echter wel voldoende sterk en veilig te gebruiken voor alleen het wegverkeer aangezien dit een lagere belasting geeft. Het spoor is nog in afbouw, en voordat het in gebruik genomen kan worden dienen eerst de constructieve aanpassingen te zijn uitgevoerd. Deze aanpassingen zijn in 2017 vastgesteld na uitvoerige afstemming tussen de betrokken partijen. Na uitvoering van de aanpassingen aan de brug voldoet deze aan de eisen omtrent sterkte.

Veilig werken

Het beschikbaar houden van de brug tijdens de werkzaamheden heeft impact op de uitvoering. Daarnaast blijken de werkzaamheden veelomvattender te zijn en zijn de werklocaties moeilijk bereikbaar. Hierdoor lopen de werkzaamheden uit.

Omwille van de veiligheid van gebruikers en de medewerkers van de aannemer, blijkt het niet verantwoord om de constructieve aanpassingen en de afbouwwerkzaamheden aan het spoor gelijktijdig uit te voeren. Eerder werd nog van een parallelle uitvoering uitgegaan.

Vanwege de zorgen over de veiligheid is er besloten om de afbouwwerkzaamheden aan het spoor uit te voeren nadat de constructieve aanpassingen zijn afgerond. De combinatie van uitgelopen werkzaamheden en het ontvlechten van de afbouwwerkzaamheden en constructieve aanpassingen zorgen er voor dat de uitvoering langer duurt. In het najaar zal ik u informeren over de nieuwe planning en het moment van oplevering.

Hinder voor spoorvervoer, wegverkeer en scheepvaart

Door de vertraging zal het spoorgoederenvervoer langer dan gepland gebruik maken van alleen de Botlekspoortunnel. Voor het wegverkeer is de hinder minimaal en dat blijft naar verwachting zo.

De brug bestaat uit twee hefdelen. Er wordt zoveel mogelijk aan één hefdeel tegelijkertijd gewerkt. Het andere deel blijft beschikbaar voor de scheepvaart.

Doordat constructieve aanpassingen en afbouwwerkzaamheden niet gecombineerd kunnen worden, ondervindt de scheepvaart aanzienlijk langer hinder van de werkzaamheden.

Bij werkzaamheden aan het westelijke hefdeel moet de scheepvaart gebruik maken van de oostelijke doorvaart. Deze kan niet door schepen met de grootste diepgang worden gebruikt (gemiddeld één à twee schepen per week). Deze schepen zullen maatregelen moeten treffen (bijvoorbeeld varen met minder lading) om de brug via het oostelijke hefdeel te kunnen passeren.

Financiële consequenties

In lijn met het DBFM-contract is de opdrachtnemer verantwoordelijk voor de kwaliteit van de constructie. Hierdoor komen de kosten van de constructieve aanpassingen voor rekening van de opdrachtnemer.

De kosten van de afbouwwerkzaamheden aan het spoor maken onderdeel uit van het projectbudget. De afbouwwerkzaamheden zijn namelijk onderdeel van de scope van het project A15 Maasvlakte – Vaanplein. Met de «Vaststelling begrotingsstaat van het infrastructuurfonds voor het jaar 2019» (Kamerstuk 35 000 A) bent u eerder geïnformeerd over financiële gevolgen van de resterende afbouwwerkzaamheden (onder andere de realisatie van het spoor) van de Botlekbrug.

Vanwege de eerder beschreven constructieve aanpassingen aan de brug en het niet gelijktijdig kunnen uitvoeren van deze werkzaamheden met de afbouw van het spoor, hebben de afbouwwerkzaamheden aan het spoor vertraging opgelopen. Dit heeft mogelijk financiële gevolgen voor het project. Mijn inschatting is dat deze niet binnen het huidige projectbudget opgevangen kunnen worden. Zodra er meer inzicht is in de financiële consequenties zal ik u hierover informeren.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, C. van Nieuwenhuizen Wijbenga