Zoals toegezegd in mijn brief van 17 juni 2019 (Kamerstuk 29 023, nr. 246) komt u hierbij het Bescherm- en Herstelplan Gas toe1. Tevens geef ik hiermee invulling aan de motie van de leden Van der Lee en Sienot
om een goed doordacht afschakelplan naar de Kamer te sturen (Kamerstuk 34 957, nr. 51).
Dit plan voorziet in twee behoeften. Ten eerste is het een crisisplan van het Ministerie
van Economische Zaken en Klimaat, waarin de maatregelen zijn beschreven die ik vanuit
mijn sectorverantwoordelijkheid moet overwegen in het geval van een fysiek tekort
aan gas en een beschrijving wordt gegeven van de structuur van de crisisbesluitvorming.
Hiermee is het plan tevens een reactie op het verzoek van uw Kamer om te worden geïnformeerd
over wat er wordt gedaan (en door wie) bij een aanzienlijke verslechtering van de
gasleveringssituatie. Het Bescherm- en Herstelplan gas vormt daarmee de bouwsteen
voor een Nationaal Crisisplan Gas, dat in 2020 zal worden opgeleverd. Dit nationaal
crisisplan gas ziet op de aanpak van de bredere maatschappelijke gevolgen en zal gezamenlijk
met het Ministerie van Justitie en Veiligheid worden opgesteld in afstemming met de
andere betrokken ministeries, veiligheidsregio’s, politie en vitale sectoren.
Ten tweede is het plan een noodplan als vereist in het kader van de Europese verordening
gasleveringszekerheid2. Doel van deze verordening is onder meer dat afnemers als huishoudens beschermd worden
in het geval van ernstige gastekorten en er ook rekening wordt gehouden met zogenaamde
«solidariteitsverplichtingen» ten aanzien van buurlanden indien aldaar sprake is van
een fysiek tekort aan gas. Ik ben als Minister van EZK de bevoegde instantie ingevolge
deze EU-verordening.
Het plan, dat enkel ziet op het zo goed mogelijk ondervangen van de gevolgen van een
gasleveringsstoring en niet in gaat op de mogelijke oorzaken van zo’n verstoring,
is opgesteld in samenwerking met Gasunie Transport Services (GTS, de beheerder van
het landelijk gastransportnet). Een concept van het plan is in de maanden juni, juli
en augustus geconsulteerd. Deze consultatie heeft plaatsgevonden bij binnenlandse
stakeholders en, zoals voorgeschreven in voornoemde verordening, bij andere lidstaten
en de Europese Commissie. De reacties uit de consultatie zijn verwerkt in het nu voorliggende
plan.
Sommige maatregelen uit het Bescherm- en Herstelplan Gas vereisen wijziging van regelgeving.
Ook het vraagstuk van compensatie in geval van gedwongen afschakeling dient te worden
geadresseerd. Ik streef ernaar op afzienbare termijn de openstaande nadere keuzes
uit te werken en met voorstellen te komen. Daarnaast zal het plan in de komende periode
nog worden aangevuld met de informatie die nog van andere lidstaten moet worden verkregen
over de maatregelen die worden genomen binnen de diverse EU-regionale risicogroepen
waar Nederland ingevolge voornoemde verordening deel van uitmaakt. Vooralsnog is alleen
informatie voor de EU laagcalorisch gas risicogroep opgenomen, een groep die door
Nederland wordt gecoördineerd.