28 869
Raming der voor de Tweede Kamer in 2004 benodigde uitgaven, alsmede aanwijzing en raming van de ontvangsten

nr. 3
TOELICHTING (UITGAVEN EN ONTVANGSTEN)

De Tweede Kamer behoort ten opzichte van de Regering een onafhankelijke en zelfstandige positie te hebben, die respect in de samenleving afdwingt. Die onafhankelijkheid en zelfstandigheid dienen ook in de werkwijze, inrichting en organisatie van de ambtelijke diensten gestalte te krijgen. Dat betekent dat de ambtelijke leiding van de Tweede Kamer een eigen en onafhankelijk personeelsbeleid voert. Ze realiseert zich daarbij dat ze opereert binnen een ambtelijk kader.

Voor wat betreft de financiële huishouding is vanzelfsprekend het comptabel bestel van de rijksoverheid ook van toepassing op de Tweede Kamer. Maar de Kamer is de controleur van de regering. Dat betekent dat ze uiteindelijk alleen zelf beslist over de aard, inrichting en omvang van haar ondersteuning en over de financiële middelen die haar daarbij ter beschikking staan. Daartoe zijn in 2001 de afspraken met de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aangescherpt. Uiterlijk in 2004 zal worden besloten of de onafhankelijke budgettaire positie van de Tweede Kamer wettelijk moet worden geregeld.

De Tweede Kamer rekent het tot haar taak zorgvuldig, doelmatig en voorbeeldig met de financiële middelen om te gaan. Dat betekent een planning van inkomsten en uitgaven over een langere periode dan nu gebruikelijk is. De aandacht voor en de planning van de uitgaven moeten niet beginnen bij het opstellen van het bestedingsplan voor het volgende jaar, maar bij het opstellen van de Raming van de Kamer voor het jaar daarop.

Financiële uitgangspunten

Uitgangspunt voor de Raming 2004 is het meerjarencijfer voor 2004 zoals opgenomen in Hoofdstuk II van de Rijksbegroting voor 2003, artikelen 2 «Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer», 3 «Wetgeving en controle Tweede Kamer» en 4 «Wetgeving en controle Eerste Kamer en Tweede Kamer» (28 600 II). Daarnaast is rekening gehouden met de structurele doorwerking van de in het wijzigingsvoorstel naar aanleiding van de Voorjaarsnota 2003 op te nemen mutaties.

Aangezien de ramingsprocedure bij de Kamer voorafgaat aan de begrotingsvoorbereiding bij de Rijksbegroting, zijn mogelijk uit die laatste voortvloeiende generieke loon- en prijsmutaties niet in deze staat verwerkt.

Uitgaven (in € 1 000)

Meerjarencijfer 2004 volgens de Miljoenennota 2003		91 832
Voorjaarsnota 2003
– artikel 03.
artikelonderdeel 01.
Personeel
– formatieve wijzigingen	1 100
Materieel
– FEZ	50
– P&O	323
– Facilitaire Dienst	227
– Dienst Automatisering	309
– Beveiligingsdienst	67
artikelonderdeel 03
– drukwerkovereenkomst	850
–  artikel 04.
artikelonderdeel 03.
– Assemblées	63
artikelonderdeel 04.
– PECE	180
verhoging Voorjaarsnota 2003		3 169
voorbereidingsmutaties
– artikel 03.
artikelonderdeel 01.
Personeel
– formatieve wijzigingen	268
Materieel
– Facilitaire Dienst	847
– Dienst Automatisering	3 437
– artikel 04.
– artikelonderdeel 03.
– Nederlands voorzitterschap EU	1 500
totaal begrotingsvoorbereiding 2004		6 052
Ramingstotaal uitgaven 2004		101 053

Ontvangsten (in € 1 000)

Meerjarencijfer 2004 volgens de Miljoenennota 2003		1 875
Voorjaarsnota 2003
– artikel 03.
artikelonderdeel 01.
Materieel
– desaldering OV-plan	133
– desaldering Restaurantbedrijf	50
Ramingstotaal ontvangsten 2004		2 058

Artikel 2. Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer

1. Algemeen

De grondslag voor dit artikel voor wat betreft onderdeel 1, de schadeloosstelling en reis- en overige kosten, wordt gevormd door de Wet schadeloosstelling leden Tweede Kamer (Stb. 1997, 250). Aangaande onderdeel 2, de uitgaven voor pensioenen en uitkeringen aan politieke ambtsdragers alsmede van pensioen aan hun nabestaanden, geldt als grondslag de Algemene pensioenwet politieke ambtsdragers (Stb. 1969, 594).

2. Begrotingsvoorstellen

De voorgestelde verhoging met € 1,761 mln betreft de doorwerking van de gevolgen van de uitslag van de kamerverkiezingen in mei 2002 met het oog op mogelijke wachtgeldtoekenningen. Gelet op het niet in te schatten verloop van actief deelgerechtigden, is er vooralsnog van afgezien ook voor de periode na 2003 bedragen op te nemen.

Mogelijke aanspraken uit hoofde van de uitslag van de verkiezingen in januari 2003 zijn thans nog niet te overzien, maar zullen, waar nodig, aan de orde worden gesteld bij gelegenheid van de Najaarsnota 2003. Dit geldt ook voor de effecten van een mogelijk groter beroep op de outplacementregeling voor (oud) leden.

3. Activiteiten 2004

Het feit dat binnen één jaar, tweemaal sprake was van kamerverkiezingen, kan leiden tot een situatie waarin sprake is van een versterkt beroep op de wachtgeldregeling voor oud-leden. Met het oog hierop zal in 2003 en waar nodig in 2004, worden getracht deze mogelijke toename door inzet van outplacement te beperken.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000)

2: Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden van de Tweede Kamer	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Verplichtingen	30 087	28 807	27 046	27 046	27 046	27 046	27 046
Uitgaven
1. Schadeloosstelling	21 727	19 727	19 727	19 727	19 727	19 727	19 727
2. Pensioenen en wachtgelden	8 360	9 080	7 319	7 319	7 319	7 319	7 319
Ontvangsten	423	286	286	286	286	286	286

Artikelonderdelen 1 en 2

In onderstaand overzicht zijn in meerjarig perspectief de uitgaven met betrekking tot dit artikel opgenomen. Met betrekking tot het verschil in uitgavenniveau van de vergoedingen tussen 2001 en 2002, zij opgemerkt dat de kosten van de brutering kostenvergoedingen voor 2001, ten laste van het budget van 2002 zijn gebracht.

(in € 1 000)

2. uitgaven t.b.v. leden en oud-leden Tweede Kamer	1994	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002
– schadeloosstelling	8 981	8 936	9 037	11 472	11 099	11 546	12 345	12 543	13 016
– vergoedingen	3 252	3 382	3 449	2 798	2 807	2 941	3 048	5 844	8 711
totaal	12 233	12 318	12 486	14 270	13 906	14 487	15 393	18 387	21 727
gemiddeld per zetel	82	82	83	95	93	97	103	123	145
– pens. en wachtg.	4 888	4 971	4 797	4 788	6 249	6 533	6 133	6 511	8 360
gemiddeld per zetel	33	33	32	32	42	44	41	43	56
– totaal artikel 2	17 121	17 289	17 283	19 058	20 155	21 020	21 526	24 898	30 087
gemiddeld per zetel	114	115	115	127	134	140	144	166	201

Artikel 3. Wetgeving en controle Tweede Kamer

1. Algemeen

Ten laste van dit artikel worden de voor de personele en materiële ondersteuning van de Tweede Kamer noodzakelijke uitgaven geraamd en verantwoord.

2. Begrotingsvoorstellen

De volgende mutaties ten opzichte van de meerjarencijfers worden voorgesteld:

(in € 1 000)

	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
stand begroting 2003		59 939	59 458	59 389	59 509	59 509
voorjaarsnotamutaties
3.1 apparaat		3 647	2 076	1 798	1 798	1 923
3.3 drukwerk		800	850	850	850	850
3.4 fractiekosten		2 535
3.6 enquêtes		851
stand voorjaarsnota		67 772	62 384	62 037	62 157	62 282	62 282
voorbereidingsmutaties
3.1 apparaat			4 552	5 638	2 877	2 818	1 849
voorstel 2004	69 543	67 772	66 936	67 675	65 034	65 100	64 131

Elk van deze vier categorieën (apparaat, drukwerk, fractiekosten en enquêtes) wordt vervolgens uitgesplitst voor zowel de mutaties in 2003 (Voorjaarsnota) als die voor 2004 (begrotingsvoorbereiding).

Artikelonderdeel 3.1. apparaat (in € 1 000)

	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
stand begroting 2003		39 693	39 279	39 210	39 330	39 330
voorjaarsnotamutaties
personeel		963	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100
materieel
– FEZ		430	50	50	50	50	50
– P&O		346	323	323	323	323	323
– Communicatie		95
– Facilitaire Dienst		110	227
– Dienst Automatisering		1 673	309	283	283	283	283
– Beveiligingsdienst		30	67	42	42	167	167
stand voorjaarsnota		43 340	41 355	41 008	41 128	41 253	41 253
voorbereidingsmutaties
personeel			268	268	268	268	268
materieel
– Dienst Informatievoorziening				1 500
– Facilitaire Dienst			847	2 246	2 303	2 244	1 275
– Dienst Automatisering			3 437	1 624	306	306	306
voorstel 2004	43 157	43 340	45 907	46 646	44 005	44 071	43 102

I Voorjaarsnotamutaties

A. Personeel

De voorstellen met betrekking tot de formatie en het personeelsbudget betreffen het volgende (in € 1 000);

dienst	2003	2004	2005	2006	2007	2008
– DCO's	464	464	464	464	464	464
– PECE	137	274	274	274	274	274
– Facilitaire Dienst	362	362	362	362	362	362
totaal	963	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100

– DCO's

De eerdere reorganisatie bij de DCO's leidde op een later moment tot de noodzaak van verfijning van de gehanteerde functiewaardering.

– PECE

Dit betreft het aandeel van de Tweede Kamer in de personeelsuitbreiding ten behoeve van het Parlementair Expertise Centrum Europa. Dit aandeel betreft 4 fte's, betrekking hebbend op de projectleider, twee stafmedewerkers/adviseurs alsmede een informatiemedewerker.

– Facilitaire Dienst

De reorganisatie van de Facilitaire Dienst leidde in 2002 tot de bijstelling van het personeelsbudget. Met dit voorstel wordt beoogd die voorziening ook structureel te treffen.

B. Materieel

– FEZ

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. informatisering FEZ/P&O	250
2. bedrijfskleding	180
3. desaldering		50	50	50	50	50
4. eindejaarsmarge	pm
totaal	430	50	50	50	50	50

1. Informatisering FEZ/P&O

Het hiertoe in 2002 beschikbare budget ad € 0,250 mln, is bij gelegenheid van de Najaarsnota 2002 verlaagd en dient thans weer te worden opgevoerd ter (gedeeltelijke) financiering van de ter zake bij de Dienst Automatisering opgenomen, aanvullende, claim.

2. Bedrijfskleding

Het hiertoe in 2002 beschikbare budget ad € 0,180 mln, is bij gelegenheid van de Najaarsnota 2002 verlaagd en dient thans als onderdeel van de eindejaarsmarge weer te worden opgevoerd ter (gedeeltelijke) financiering van de ter zake bij de Facilitaire Dienst opgenomen claim.

3. Desaldering

Op grond van het voorziene prijsbeleid bij het Restaurantbedrijf, mag een toename van de ontvangsten worden verwacht. Ofschoon de effecten hiervan op dit moment moeilijk zijn in te schatten, is vooralsnog uitgegaan van een jaarlijkse toename van € 0,050 mln. Deze toename wordt in de vorm van een desaldering verwerkt die, met betrekking tot de verhoging van het uitgavenbudget, in 2003 bij het budget van de Dienst Automatisering wordt gebracht en vooralsnog, met ingang van 2004, bij de stafdienst FEZ.

4. Eindejaarsmarge

De uitkomst van de begrotingsuitvoering 2002 laat voldoende ruimte voor toevoeging van de eindejaarsmarge aan het budget voor 2003. De hoogte van de eindejaarsmarge is op dit moment nog niet bekend.

– P&O

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. arbo-beleid/zorgmanagement	23
2. OV- en fietsplan	162	162	162	162	162	162
3. kinderopvang	28	28	28	28	28	28
4. desaldering OV-plan en kinderopvang	133	133	133	133	133	133
totaal	346	323	323	323	323	323

1. Arbo-beleid/zorgmanagement

De (rijksbrede) toekenning van de 1e tranche van deze middelen vond plaats bij gelegenheid van de Najaarsnota 2002. Thans is de 2e en laatste tranche aan de orde.

2. OV- en fietsplan 3. Kinderopvang 4. Desaldering OV- en fietsplan en kinderopvang

De genoemde voorzieningen geven in toenemende mate overschrijdingen te zien. Als oorzaak is niet zozeer sprake van een toename van de volumecomponent, als wel autonome prijsontwikkeling. Het totale tekort beloopt circa € 0,320 mln. Ofschoon een deel van deze problematiek kan worden opgelost door desaldering van zowel «eigen bijdragen» als de fiscale tegemoetkoming ter zake, rest nadien nog een restant problematiek van € 0,190 mln.

– Communicatie

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. Tweede Kamerfilm	95
totaal	95

Als gevolg van de verkiezingen in januari 2003 is in het najaar van 2002 besloten de productie van de film door te schuiven naar 2003. Als gevolg hiervan is aanvullende financiering noodzakelijk. Deze bedraagt € 0,095 mln.

– Facilitaire Dienst

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. Zolder Justitie	227
2. Fasering Justitie	– 227	227
3. Fasering Hotel	110
totaal	110	227

1. Zolder Justitie 2. Fasering Justitie

Aangezien de voor 2002 beoogde activiteiten met betrekking tot de renovatie van de zolder van gebouwdeel Justitie dat jaar geen doorgang vonden, is het betreffende budget verlaagd bij gelegenheid van de Najaarsnota 2002. Deze post wordt thans weer opgevoerd. In aanmerking nemend dat de Facilitaire Dienst dit project thans voor 2004 heeft opgenomen, impliceert zulks dat het betrokken budget moet worden doorgeschoven naar 2004.

3. Fasering Hotel

Evenals in het geval van de zolder van gebouwdeel Justitie, is in 2002 het budget ten behoeve van de renovatie van het Hotel verlaagd, ten einde bij Voorjaarsnota 2003 weer te worden opgevoerd.

– Dienst Automatisering

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. vervanging FIS2000/PI-systeem	290	26
2. PARLIS	1 318
3. onderhoud	15	283	283	283	283	283
4. desaldering	50
totaal	1 673	309	283	283	283	283

1. Vervanging FIS2000/PI-systeem

De in gebruik zijnde financiële en personeelsinformatiesystemen, laten in toenemende mate wensen onvervuld waar het gaat om managementinformatie. Voorts is sprake van verouderde soft- en hardware, hetgeen onder meer tot gevolg heeft dat ook de laatste AS400 buiten werking zal worden gesteld. Daarnaast dient, specifiek met betrekking tot het nieuwe financiële systeem, rekening te worden gehouden met eisen met betrekking tot VBTB en, in de toekomst, een lasten- en batensysteem.

Ter toelichting zij opgemerkt dat met de vervanging van deze systemen in 2003, een bedrag is gemoeid van € 0,540 mln. Ter medefinanciering hiervan werd het budget bij gelegenheid van de Najaarsnota met € 0,250 mln verlaagd. Laatstgenoemd bedrag wordt thans weer opgenomen, kortheidshalve zij verwezen naar het gestelde bij de stafdienst FEZ, zodat nog een netto tekort van € 0,290 mln resteert.

2. Parlis

Het huidige Tweede Kamer Informatie Systeem (TWEKIS) is verouderd en het AS-400 platform verdwijnt. Ook worden naast TWEKIS nog diverse administraties handmatig bijgehouden. Het is voorts niet mogelijk «full text» documenten te koppelen aan de workflow van de Kamer. Daarnaast neemt ook de behoefte aan permanent beschikbare en procesgerelateerde informatie toe.

Met het opleveren van de nieuwe website in 2002 is een start gemaakt met het inrichten van een eigentijdse informatiestructuur. Het is in dat verband noodzakelijk te kunnen beschikken over de basisdocumenten uit het parlementair proces. Niet alleen voor eigen gebruik, maar voor iedere belanghebbende. De nieuwe geautomatiseerde parlementaire workflow zal zijn gebaseerd op zowel contentmanagement- als documentmanagementbeleid.

3. Onderhoud

In het budget van de Dienst Automatisering is feitelijk geen financiële ruimte voorhanden met betrekking tot de onderhoudskosten (licenties) van hard- en software. Het voorstel is gebaseerd op de geprognosticeerde groei van het aantal licenties en de groeicijfers van de afgelopen jaren.

4. Desaldering

Voor een toelichting wordt verwezen naar het gestelde bij de stafdienst FEZ.

– Beveiligingsdienst

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. Beveiligingsmaatregelen
– inhuur detectiepoorten	30
– woonhuisbeveiliging	pm	50	25	25	150	150
– multifunctionele toegangspas	pm	17	17	17	17	17
totaal	30	67	42	42	167	167

Inhuur detectiepoorten

In afwachting van de afronding van de bouwkundige activiteiten met het oog op de herinrichting van de Statenpassage (scheiding beveiligd en semi-openbaar gebied), blijkt het noodzakelijk in 2003 een drietal detectiepoorten te huren.

Woonhuisbeveiliging

Deze post betreft de woonhuisbeveiliging van enkele hiervoor, op grond van in het Presidium vastgestelde criteria, in aanmerking komende leden. De meerjarige dynamiek is gerelateerd aan het (verwachte) moment van kamerverkiezingen. Dientengevolge is met ingang van 2007 weer sprake van een meer uitgesproken verhoging. De uitgaven in 2003 worden bestreden door herschikking binnen het bestaande budget.

Multifunctionele toegangspas

De structurele verhoging met ingang van 2004 betreft de onderhoudskosten van het project Multifunctionele toegangspas. De uitgaven in 2003 worden bestreden door herschikking binnen het bestaande budget.

II begrotingsvoorbereiding 2004

A. Personeel

De voorstellen met betrekking tot de formatie en het personeelsbudget betreffen het volgende (in € 1 000);

dienst	2003	2004	2005	2006	2007	2008
– Facilitaire Dienst		131	131	131	131	131
– Dienst Automatisering		67	67	67	67	67
– Protocol		70	70	70	70	70
totaal		268	268	268	268	268

– Facilitaire Dienst

Mede gelet op de toename van de bij de Kamer in gebruik zijnde gebouwdelen van Het Logement (Plein 23), is sprake van de noodzaak van uitbreiding van de formatie van de Facilitaire Dienst met 4 fte's, betrekking hebbend op schoonmaakonderhoud/huisvesting/telefooncentrale en techniek.

– Dienst Automatisering

Complementair aan elders in dit voorstel opgenomen materiële bijstellingen, is behoefte aan uitbreiding van de formatie met een systeembeheerder ten behoeve van PARLIS (0,6 fte), alsmede een systeembeheerder voor toegang tot het Tweede Kamer Netwerk (0,7 fte).

Met betrekking tot de noodzaak van een systeembeheerder ten behoeve van PKI met ingang van 2005, zal in de loop van 2004 nader worden besloten.

– Protocol

Dit betreft een budgettaire aanpassing als gevolg van de nieuwe functie van hoofd Protocol. Een eerste evaluatie leert dat de in 2002 in het leven geroepen Dienst Protocol in een behoefte voorziet en naar behoren functioneert.

B. Materieel

– DIV

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. project Digitalisering 1814–1995			1 500
totaal			1 500

1. Project Digitalisering Handelingen en Kamerstukken 1814–1995

Enige jaren geleden is een werkgroep ingesteld met als doel te onderzoeken hoe de collectie Kamerstukken en Handelingen van 1814 tot 1995 kan worden gedigitaliseerd. Vanaf 1995 zijn de Kamerstukken en Handelingen reeds digitaal beschikbaar. Het digitaliseren van de oude stukken is noodzakelijk om deze publicaties voor deze en komende generaties te behouden. De werkgroep stelt in het projectvoorstel voor zes jaren te nemen voor de uitvoering. Het totale project omvat 2,3 miljoen pagina's en is begroot op ongeveer 10,5 miljoen euro. De Kamer is thans in gesprek met de Koninklijke Bibliotheek nog in de tweede helft van dit jaar te komen tot een definitief projectvoorstel. Ook de mogelijkheid van medefinanciering door derden organisaties zal hierbij aan de orde komen. Voorshands is voor de start van het project in de eerste fase een bedrag van € 1,5 mln opgenomen in 2005.

– Facilitaire Dienst

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. exploitatie pand Het Logement		436	371	371	371	371
2. onderhoud technische installaties/meubilair en dienstkleding		90	70	43	70	87
3. binnenonderhoud gebouwen		170	775	35	10
4. aanschaf meubilair			991	1 815	1 754	778
5. aanschaf technische installaties		151	39	39	39	39
totaal		847	2 246	2 303	2 244	1 275

1. Exploitatie pand Het Logement

De hiermee gemoeide kosten betreffen het volgende:

aard	2004	2005	2006	2007	2008
schoonmaak	47	47	47	47	47
verhuizingen	12	12	12	12	12
groenvoorziening	10
technische installaties	40
kopieerapparatuur	100	100	100	100	100
gereedschap	2	2	2	2	2
vervangingsmateriaal	5	5	5	5	5
energie&water	157	157	157	157	157
verbruiksmateriaal	15	15	15	15	15
kunstcommissie	14	14	14	14	14
belastingen c.a.	8	8	8	8	8
aanschaf kantoormachines	2	2	2	2	2
beveiliging	20	5	5	5	5
overig materieel	4	4	4	4	4
totaal	436	371	371	371	371

2. Technische installaties, meubilair en dienstkleding

Het voorstel voor 2004, en de mutaties met betrekking tot de meerjarencijfers aangaande de technische installaties, steunen op de stijging van de kosten van CCTV en onderhoudscontracten. Daarnaast is, met betrekking tot de groepsvervanging van de verlichting, rekening gehouden met in- en extensiveringen ten opzichte van de huidige meerjarencijfers. Voorts is in 2004 sprake van de restauratie van meubilair tot een bedrag van € 0,060 mln.

3. Binnenonderhoud gebouwen

De opbouw van het voorstel voor 2004 is als volgt (bedragen x € 1 000):

– verbouwing kunstdepot	20
– verbouwing zolder Justitie	23
– vervanging vloerbedekking Bh 1A	36
– renovatie Regentenkamer	32
– beglazing Het Logement	25
– binnenzonwering Het Logement	15
– schilder- en stukadoorwerk	19
totaal	170

De verbouwing en aanpassing van het kunstdepot zijn noodzakelijk met het oog op een juiste en zorgvuldige opslag van kunstobjecten.

De verbouwing van de zolder van gebouwdeel Justitie betreft de verbouwing van de huidige ruimtes tot werkkamers. De kosten worden geraamd op € 0,250 mln. Hiervan is, zoals bij de voorjaarsnotamutaties aangegeven, in 2004 reeds een bedrag van € 0,227 mln beschikbaar, zodat de claim per saldo nog € 0,023 mln bedraagt.

De verhoging in 2005 hangt samen met de verbouwing van de Plenaire Zaal (€ 0,320 mln) en de ambianceverbetering van twee restaurants (€ 0,400 mln).

4. Aanschaf meubilair

jaar	locatie	aantal werkplekken	bedrag	structurele aan-passing budget	totaal
2005	Justitie	160	976 000	15 000	991 000
2006	Bh 1A, gebouw B en perstoren	295	1 800 000	15 000	1 815 000
2007	gebouw C en Hotel	285	1 739 000	15 000	1 754 000
2008	Koloniën	125	763 000	15 000	778 000
		865

5. Aanschaf technische installaties

De opbouw van het voorstel in 2004 is als volgt (bedragen x € 1 000):

– vervanging discussieinstallaties	30
– vervanging wandcontactdozen	40
– plaatsing elektronische sloten	71
– telecommunicatieinfrastructuur Het Logement	7
– kracht/licht/stroominstallaties Het Logement	3
totaal	151

De structurele verhoging ad € 39 000 hangt samen met enerzijds het opnemen van een voorziening ten behoeve van de (jaarlijkse) vervanging van discussieinstallaties en anderzijds de (structurele) kosten aangaande Het Logement.

– Dienst Automatisering

(in € 1 000)

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
1. herinrichting Plenaire Zaal			580
2. vervanging piepers		650
3. Public Key Infrastructure (PKI)		500
4. pilot GPRS		60
5. multimediavoorzieningen		80
6. opslag beeld/geluid		106
7. informatieschermen/Schipholborden		68
8. integratie telefonie en data		100	200
9. IP telefonie		100	200
10. KAMER Thuis fase II		777	238
11. uitbouw intra/internet voor informatievoorziening		200	100
12. enquêtezaal Het Logement		300
13. netwerk Het Logement		190
14. licenties c.a.		306	306	306	306
voorstel 2004		3 437	1 624	306	306	306

1. Herinrichting Plenaire Zaal

Het Presidium heeft besloten de plenaire zaal in 2005 ingrijpend aan te passen. Ten aanzien van de ICT-voorzieningen heeft dit betrekking op elektronisch stemmen, informatiesystemen in de banken, rostrum, kabinetsvak alsmede de vakken voor ambtelijke ondersteuning. Voorts komen er informatieschermen in de wandelgangen en de plenaire zaal.

2. Vervanging piepers

Het momenteel bij de Kamer in gebruik zijnde piepersysteem is technologisch verouderd. Er is sprake van veel uitval en de vervanging van losse «pagers» is duur. Voorts is de ontwikkeling van de organisatie van dien aard, dat de bereikbaarheidsvraag door middel van deze oplossing niet meer ondersteund kan worden. Ook bestaat steeds meer behoefte aan de mogelijkheid van communicatie in twee richtingen. Bij de vervanging van het huidige piepersysteem zal de mogelijkheid worden nagegaan van een oplossing waarbij de bereikbaarheid van Leden en medewerkers kan worden vergroot, bijvoorbeeld DECT-telefonie, maar de variabele kosten beheersbaar blijven.

3. Implementatie Public Key Infrastructure (PKI)

PKI maakt het mogelijk op geautoriseerde wijze elektronisch dataverkeer te verzenden en te ontvangen. Ook kan de toegang tot systemen, netwerken en gebouwen hiermee worden geregeld. Met de invoering van PKI in 2004 zullen de volgende autorisaties worden geregeld:

– Toegang tot het netwerk van de Tweede Kamer;

– Geautoriseerd en gegarandeerd e-mails verzenden en ontvangen;

– Authentieke en geautoriseerde data-uitwisseling met derden (met name waar het gaat om het aanleveren van kamerstukken door ministeries);

– Elektronisch stemmen in de plenaire zaal.

De nieuwe kamerpas is geschikt voor PKI-toepassingen. In 2004 zullen alle computers binnen de Kamer beschikken over een PKI-kaartlezer. Het realiseren van een single logon maakt snelle en eenvoudige toegang via PKI tot het netwerk mogelijk.

4. Pilot GPRS

De nieuwe website van de Kamer is op 21 maart 2002 gelanceerd. Er wordt thans over nagedacht de informatie op die website ook op andere wijze beschikbaar te stellen, bijvoorbeeld via GPRS-toepassingen. Dit vergt aanpassing van het contentmanagement systeem. De dienst informatievoorziening als contentleverancier en de Dienst Communicatie als webmaster zullen hiertoe extra inspanningen moeten doen.

5. Multimediavoorzieningen

In 2001 is in een aantal vergaderzalen een vaste multimediavoorziening aangebracht. Het gaat daarbij om vaste beameropstellingen of plasmaschermen. Het voornemen is in 2004 het aantal voorzieningen uit te breiden.

6. Opslag beeld/geluid plenair/commissies

In 2004 zal worden gestart met het digitaal opslaan van beeld en geluid van de vergaderingen waarvan het beeld ook via «streaming» op inter- en intranet beschikbaar is. Hiermee worden de volgende doelen gediend:

– De Stenografische dienst een werkbaar alternatief te bieden voor de (te vervangen) analoge taperecorders. Aangezien deze apparatuur feitelijk inmiddels technisch is afgeschreven, oriënteert de Stenografische dienst zich al enkele jaren op systemen voor digitale opslag en spraakherkenning. De huidige opslagtechnologie biedt hiervoor goed werkbare oplossingen.

– Het «on demand» beschikbaar stellen van debatten in de Kamer. Van derden komt in toenemende mate het verzoek debatten terug te kunnen zien. Naar aanleiding hiervan wordt onderzocht of de koppeling tussen beeld, geluid en document ook op deze manier gerealiseerd kan worden.

– Het opbouwen van een historisch archief met beeld- en geluidmateriaal, gekoppeld aan agenda's, Handelingen en andere relevante informatie.

7. Informatieschermen

In 2003 wordt een nieuw vergaderreserveringssysteem opgeleverd. Ook zal het nieuwe parlementaire informatiesysteem dan beschikbaar komen. Hierdoor komt vergaderinformatie geïntegreerd binnen bereik. Onderdeel daarvan is een vergadering ondersteunend systeem waarmee de deelnemers van binnen en buiten de Kamer worden geïnformeerd over agenda, onderwerp en zaal. De informatie zal worden gepresenteerd op schermen bij de zalen en in de verkeersgebieden naar de zalen toe. Dit systeem zal in 2004 worden opgeleverd.

8. Integratie telefonie en data

Momenteel lopen data en telefonie voor een belangrijk deel over gescheiden netwerken. Sinds 2002 zijn beide gebieden, organisatorisch, ondergebracht in één dienst. Door integratie van beide kan worden bespaard op de beheerskosten. Voorts is het in de toekomst mogelijk mails, SMS-jes, voicemail en dergelijke, via de personal computer af te handelen.

9. IP telefonie

De structuur van de telefonie bij de Kamer is thans nog zo geregeld dat dit bij verhuizing leidt tot de fysieke verhuizing van het toestel. Voorts moet in de centrale het toestelnummer worden overgezet. Zeker bij omvangrijke verhuizingen levert dit problemen op en is ook een grote groep medewerkers niet telefonisch bereikbaar.

Ten einde dit op te lossen, kan IP-telefonie worden ingevoerd. Hiermee neemt de flexibiliteit en dus de bereikbaarheid van de gebruikers van telefoniediensten binnen de Kamer, toe. Toegang vindt plaats op basis van autorisatie: nummers kunnen zelfs naar huis worden «meegenomen». Dit vergt echter wel een aanpassing van het nummerplan van de Kamer.

10. KAMER Thuis fase II

De in het kader van het huidige «Kamer Thuis» project in gebruik zijnde apparatuur, is in 2004 technisch afgeschreven. Daarnaast zijn de functionele behoeften geëvolueerd. Dit leidt er toe dat in de loop van 2004 gestart moet worden met fase 2 van dit project. Dit houdt in aanpassing van beleid en functionaliteit, als ook vervanging van de hardware. In 2003 wordt een pilot gestart. Naar verwachting heeft dit project een doorloop naar 2005.

11. Uitbouw intra/internet voor informatievoorziening

In 2004 wordt verder gegaan met het uitbouwen en herinrichten van de interen intranetsite van de Kamer. Voorzieningen die in die sites ingebouwd zullen worden zijn PARLIS, de documentstore met kamerstukken, beeld en geluid «on demand» en de GPRS site. Verder kan Autonomy nader ontwikkeld worden en zal de informatievoorziening meer maatwerk kunnen leveren aan afnemers. Het betreft hier de uitwerking van de beleidsvisie die met de Raming 2003 is vastgesteld.

12. Enquêtezaal Het Logement

In het pand Het Logement komt een speciale zaal voor parlementaire onderzoekscommissies. Deze zaal zal worden voorzien van de noodzakelijke technische middelen. Het gaat hierbij onder meer om een draadloos netwerk, een cameravoorziening voor intra/internet, plasmaschermen voor presentaties, informatiesystemen in de werkbankjes en PKI-voorzieningen.

13. Netwerk Het Logement

De panden Het Logement en depotgebouw zullen moeten worden voorzien van netwerkfaciliteiten. De voorzieningen op dit punt die niet door de RGD worden getroffen, zullen door (onder regie) van de Dienst Automatisering moeten worden verricht.

14. Licenties c.a.

Zoals reeds met betrekking tot de voorstellen van de Dienst Automatisering aangaande de voorjaarsnota 2003 is aangegeven, bevat het budget van de Dienst Automatisering feitelijk geen financiële ruimte met betrekking tot de onderhoudskosten (licenties) van hard- en software. Het thans voorgestelde is onlosmakelijk verbonden met de in het kader van de begrotingsvoorbereiding 2004 voorgestelde hard- en software en als zodanig gebaseerd op de geprognosticeerde groei van het aantal licenties en groeicijfers.

Artikelonderdeel 3.3. drukwerk

(in € 1 000)

	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
stand begroting 2003		2 881	2 814	2 814	2 814	2 814
voorjaarsnotamutaties
– overeenkomst met de Sdu		800	850	850	850	850
totaal		3 681	3 664	3 664	3 664	3 664	3 664

Overeenkomst met de Sdu

Als gevolg van de toename van drukwerk, hierbij kan worden gedacht aan onder meer de aanzienlijke hoeveelheid verantwoordingsstukken, was in de afgelopen jaren sprake van een aanzienlijk hoger beroep op dit budget dan voorzien. Traditioneel diende dan ook suppletoir te worden gebudgetteerd. Aangezien een groot deel van het drukwerk, en dus de uitgaven, buiten de Kamer oorsprong vindt en er dientengevolge weinig mogelijkheden zijn dezerzijds op die uitgaven te «sturen» is, ter beperking van de manifeste overschrijdingen, een nieuwe overeenkomst gesloten met de Sdu. De essentie hiervan is dat, binnen zekere grenzen, er sprake is van een «vaste» prijs.

Artikelonderdeel 3.4. fractiekosten

(in € 1 000)

	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
stand begroting 2003		16 474	16 474	16 474	16 474	16 474
voorjaarsnotamutaties
– doorwerking verkiezingen mei 2002		2 535
voorstel 2004		19 009	16 474	16 474	16 474	16 474	16 474

Op grond van de «Regeling financiële ondersteuning fracties Tweede Kamer (23 686)», gaan de budgettaire gevolgen van toename van de omvang van een fractie als gevolg van de verkiezingen dadelijk in. Bij afname van de omvang van een fractie om die reden, gaat de daling na twaalf maanden in. Volledigheidshalve: in het geval van fracties die, als gevolg van de verkiezingen ophouden te bestaan, geldt een budgetdoorloop van vijf maanden.

Ofschoon de budgetaanpassing op grond van de verkiezingen in mei 2002 al in het budget van dat jaar was opgenomen, geldt dat nog niet de doorloop daarvan ad € 2,535 mln. in 2003.

Artikelonderdeel 3.6. enquêtes

(in € 1 000)

	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
voorjaarsnotamutaties
1. enquêtecommissie Srebrenica		461
2. enquêtecommissie Bouwnijverheid		390
Totaal		851

1. enquêtecommissie Srebrenica 2. enquêtecommissie Bouwnijverheid

De opgevoerde budgetten betreffen de doorloop naar 2003 van de uitgaven ten behoeve van de enquêtecommissies Srebrenica en Bouwnijverheid.

Ontvangsten

(in € 1 000)

	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
voorjaarsnotamutaties
1. desaldering OV-plan		72	72	72	72	72
2. desaldering kinderopvang		61	61	61	61	61
3. desaldering Restaurantbedrijf		50	50	50	50	50
totaal		183	183	183	183	183	183

1. Desaldering OV-plan 2. Desaldering kinderopvang

Voor een toelichting op beide desalderingen, wordt verwezen naar de toelichting bij de voorjaarsnotavoorstellen van de stafdienst P&O.

3. Desaldering Restaurantbedrijf

Voor een toelichting wordt verwezen naar het gestelde bij de stafdienst FEZ.

3. Activiteiten 2004

Beleidskader

Het beleidskader voor het begrotingsjaar 2004 van de Tweede Kamer is de eerste stap in de nieuwe begrotingscyclus waartoe de Kamer besloot bij gelegenheid van de behandeling van de Raming voor 2003. Uiteraard verandert deze opzet niets aan de opgaven waar de ambtelijke organisatie voor is gecreëerd: de ondersteuning van de 150 leden bij wetgeving, controle en andere taken van het parlement. De prioriteiten die de Kamer daarbij aanhoudt worden steeds door de Kamer bepaald.

Dit plan beoogt de kwaliteit van die ondersteuning te handhaven en te verbeteren. Alle ambtelijke diensten kunnen zich voor hun activiteiten op dit beleidskader baseren en de ambtelijke organisatie wordt er door verplicht zich rekenschap te geven van wat op middellange termijn kan worden nagestreefd en wat daarbij prioriteit heeft. Het Presidium rekent het daarbij tot zijn verantwoordelijkheid te letten op het welzijn van de ambtenaren die de ondersteuning moeten invullen.

Organiseren van de informatieontsluiting, betrekken van burgers bij het bestuur

De Tweede Kamer wil burgers betrekken bij het democratisch proces: burgers in de zin van kiezer, klant, onderdaan en medevormgever van wet- en regelgeving. Om die burgers te voorzien van informatie moet de Kamer optimaal gebruik maken van informatie- en communicatietechnologie. Door verandering van de manier van werken kan de Kamer burgers ook interactief betrekken bij het tot stand komen van wet- en regelgeving.

In september 2002 zijn de eerste stappen gezet om via Internet de plenaire debatten en sommige commissievergaderingen te kunnen volgen. Het gaat dan om beeld en geluid. In 2004 moeten alle commissievergaderingen op Internet te volgen zijn. Beeld en geluid worden dan aangevuld met content. Het wordt mogelijk door te klikken naar de (partij)politieke achtergronden van Leden en/of bewindslieden, agenda's e.d. van commissies en van de Kamer, en eventueel om debatten uit het verleden nog eens terug te zien. Dit betekent dat het voor de burgers die de debatten volgen gemakkelijker wordt om te begrijpen waarover gesproken wordt en wie er aan het woord zijn. Ten einde dit mogelijk te maken is er op termijn een team noodzakelijk met de nodige technische knowhow en inhoudelijke kennis waarbij permanent een regisseur beschikbaar is. Een eerste aanknopingspunt bij het opzetten van zulk een team is het reeds bestaande samenwerkingsverband met de omroepen.

In de tweede plaats willen burgers vandaag de dag ook snel over informatie kunnen beschikken. Als alles volgens plan verloopt, zal in 2004 een nieuw systeem voor de gehele documenten- en procesregistratie in gebruik zijn genomen, genaamd Parlis. Met behulp van dit systeem wordt het mogelijk om burgers bij wijze van spreken met één druk op de knop te informeren over de laatste stand van zaken van bijvoorbeeld een wetsvoorstel, een agenda voor een commissievergadering, de planning van een hoorzitting, enz. Eind 2004 zal Parlis geëvalueerd moeten worden en daarbij zal in bijzonder aandacht geschonken worden aan de gebruiksvriendelijkheid.

De net begonnen discussie over de uitbreiding van de publieksfunctie van de Dienst Informatievoorziening speelt daarbij ook een rol. De vraag is of die uitbreiding zich niet uitsluitend op het digitale vlak moet afspelen en welke gevolgen dat heeft voor de ondersteuning. Voor het betrekken van burgers bij het bestuur moeten zij de Kamer gemakkelijk kunnen bereiken voor informatie, voor nadere uitleg of om misschien op bepaalde wijze hun mening kenbaar te maken. Er wordt bezien hoe de verbrokkelde structuur van de Kamer op dit punt verbeterd kan worden. Op dit moment wordt informatie door het publiek gevraagd aan allerlei diensten, zoals het CIP, de Griffie, Voorlichting, Communicatie en de DCO's. Dit kan verbeterd worden door voor het publiek de één loket gedachte vorm te geven.

In 2003 wordt hiernaar onderzoek gedaan op basis waarvan concrete voorstellen worden geformuleerd.

De informatietechnologie maakt het mogelijk om via Internet burgers actief te betrekken bij de (voorbereiding van) activiteiten van de Kamer, kamercommissies, leden en fracties. Het betekent onder andere dat fracties en diensten van de Tweede, naast organisatorische aanpassingen, meer en meer gebruik gaan maken van geautomatiseerde e-mail behandelingsprogramma's. Ook andere vormen van interactiviteit via internet stellen eisen aan de techniek en de achterliggende organisatie.

Denkbaar is dat commissies ook digitaal op pad gaan om met burgers te communiceren, dat bijvoorbeeld een digitale hoorzitting wordt georganiseerd of speciale emailadressen of gastenboeken worden geopend, om commentaren op wetsvoorstellen en nota's in te zenden. Deze nieuwe werkvormen zullen de behoefte aan ondersteuning doen toenemen.

Kwaliteit en organisatie van de dienstverlening

Een kwalitatief hoogwaardige ondersteuning aan de (leden van de) Tweede Kamer betekent een grote beschikbaarheid van de diensten, ook op soms onregelmatige tijdstippen. Het lidmaatschap van de Tweede Kamer is niet gebonden aan kantooruren. De dienstverlening moet daar zo veel als mogelijk op zijn afgestemd. Dat geldt zowel voor de inhoudelijk-organisatorische ondersteuning als de meer facilitaire kant ervan. De ambtelijke organisatie wil optimaal gebruik maken van eigentijdse, veelal geautomatiseerde, werkprocessen voor zover dat nuttig en noodzakelijk is.

Beschikbaarheid, betrouwbaarheid en betaalbaarheid zijn de sleutelwoorden voor de dienstverlening. Goede dienstverlening vraagt om voorspelbaarheid en goede afspraken. Daarom wordt de dienstverlening beschreven en zoveel als mogelijk voor 1 januari 2004 vastgelegd in zogenoemde dienstverleningsovereenkomsten per fractie en per dienst. Dat maakt de facilitaire dienstverlening transparant en voorspelbaar.

Voor de inhoudelijke dienstverlening van de DCP wordt dit doel op een iets andere wijze bereikt. Zo zijn vanaf 2002 kwaliteitscriteria voor de ondersteuning van o.a. de commissies, de leden en de Voorzitter, te vinden op Internet en kent de DIV een Baliehandboek waarin uitputtend wordt beschreven welke diensten kunnen worden verleend. Na elke verkiezing zullen zowel het Handboek kwaliteitscriteria van de DCO's als het Baliehandboek DIV door de Voorzitter en de Griffier in een formele overeenkomst ten overstaan van de voorzitters van de vaste commissies bekrachtigd en ondertekend worden. In 2004 komt daar nog een aanvulling op naar aanleiding van de resultaten die voortvloeien uit het in gebruik nemen in 2003 van het nieuwe vraagvolgsysteem Topdesk.

Een optimale dienstverlening veronderstelt kennis over de vraag en het aanbod. Om deze beide factoren scherp te kunnen onderkennen is een regelmatig herhaald klantenonderzoek nodig.

De media spelen een belangrijke rol in het contact tussen de Tweede Kamer en de burger. Daarom geniet de pers in het kader van de dienstverlening in de kamergebouwen een grote gastvrijheid. Dat kan alleen maar als de regels die voor de pers zijn gesteld, worden nageleefd en gehandhaafd.

Managementstijl en personeelsbeleid

De ambtelijke leiding van de Tweede Kamer staat een open en transparante managementstijl voor. Daarin wordt volop gelegenheid geboden voor inspraak en medezeggenschap. Niet alleen in formele zin op basis van de Wet op de Ondernemingsraden, maar ook door het stimuleren van werkoverleg en het bevorderen van betrokkenheid op alle niveaus bij de inrichting van de werkzaamheden.

De ambtelijke leiding streeft naar samenwerking en goede collegiale verhoudingen op alle niveaus en alle geledingen van de organisatie vanuit de instelling dat alle medewerkers van de Tweede Kamer het zogenoemde primaire proces ondersteunen. Daarbij zijn goede relaties met de Ondernemingsraad en het Georganiseerd Overleg van groot belang.

Er is veel aandacht voor persoonlijke, professionele ontwikkeling en vorming van de medewerkers. Het budget voor scholing bedraagt tenminste 3% van de loonsom. Daarbij wordt ook scholing gestimuleerd die arbeidsmobiliteit binnen en naar buiten de Kamer bevordert. Mobiliteit werkt stimulerend op de arbeidsproductiviteit en zorgt voor nieuwe impulsen en de import van nieuwe ideeën in de ambtelijke organisatie. De ambtelijke leiding streeft ernaar om onderuitputting van het beschikbare opleidingsbudget te voorkomen.

De invoering van individuele competentieprofielen bij de Tweede Kamer in 2004 kan wellicht ook een positieve bijdrage leveren aan het inzicht in de eigen ontwikkeling en daarmee aan het welbevinden van de medewerkers.

De ambtelijke leiding streeft naar een gezond werkklimaat. Mede daarom staat vermindering van het verzuim hoog op de agenda. In overleg met het betreffende diensthoofd, de arbodienst en de stafdienst P&O wordt per dienst bekeken welke doelstellingen, zowel kwantitatief als kwalitatief gerealiseerd kunnen worden. Aannemende dat eind 2003 een daling van gemiddeld 2 %, van het verzuim wordt gehaald (van 9 naar 7% dus relatief meer dan een kwart), wordt gestreefd naar verdere verlaging in 2004. Verder zal het verzuim- en preventiebeleid een onderdeel worden van het integrale arbozorgsysteem.

Huisvesting

De Tweede Kamer streeft naar zakelijke huisvesting van een zekere allure. De Nederlandse bevolking moet trots kunnen zijn op de uitstraling van «zijn» huis van de democratie, zonder dat de Nederlandse ingetogenheid uit het oog wordt verloren. Het moet in de Kamer ook aangenaam toeven zijn. Daarnaast moeten de gebouwen van het parlement zowel letterlijk als figuurlijk laagdrempelig zijn en blijven. Openheid, toegankelijkheid en veiligheid moeten daarbij hand in hand gaan. Vanuit die opvattingen wordt er zorg besteed aan de inrichting, meubilering, onderhoud en de kunsttoepassingen in de gebouwen. Vervanging en vernieuwing vinden vanaf 2003 planmatig plaats op basis van een goed inzicht in de kwaliteit, staat en ouderdom van de gebouwen en de inrichting. Behalve plezierig moeten de bewoners van de Tweede Kamer de werkomgeving ook als veilig ervaren. Dat betekent dat ook aan de veiligheid veel aandacht wordt besteed, waarbij een strikte scheiding tussen (semi)openbaar en besloten gebied van groot belang is. Daartoe worden zowel op personeel als op technisch gebied de nodige maatregelen getroffen.

Na het gereedkomen van Plein 23 krijgen de fracties hun werkruimtes (zo'n 50m² per lid, inclusief de ondersteuning) zoveel mogelijk aangeboden in de hoofdgebouwen die grenzen aan het centrale vergaderdeel, tenzij één of meer fracties zelf kiezen voor meer decentrale huisvesting.

Dit houdt in dat (delen van) diensten meer decentraal gehuisvest worden, ook in Plein 23. Zonodig en zo mogelijk worden daartoe diensten gesplitst in een front- en een backoffice.

De uitbreiding van de activiteiten van de Tweede Kamer, zoals in de onderzoeks- en de ICT-sfeer, maar ook de groei van de fractiestaven en het chronische gebrek aan vergaderruimtes vragen om verdere uitbreiding van de huisvesting. Er worden in nauwe samenwerking met de Rijksgebouwendienst plannen ontwikkeld om aan die behoefte tegemoet te komen.

– ambtelijk personeel

De formatieve omvang van de organisatieonderdelen binnen de Tweede Kamer in 2004 is als volgt:

	fte's
– Leiding	23,22
– Stafdienst P&O	15,33
– Stafdienst Voorlichting	8,00
– Stafdienst FEZ	16,25
– OVB	5,40
– Dienst Informatievoorziening	68,00
– Griffie Tweede Kamer	19,25
– DCO's	58,60
– PECE	4,00
– Facilitaire Dienst	88,92
– Dienst Automatisering	41,97
– Restaurantbedrijf	56,26
– Dienst Communicatie	16,76
– Beveiligingsdienst	46,00
– Bodedienst en postzaken	37,11
Totaal	505,07

Begrotingssterkte

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Tweede Kamer	495,8	505,1	503,10	503,10	503,10	503,10

– algemene uitgaven en aanschaffingen

(in € 1 000):

	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Griffier
– algemene uitgaven	584	584	584	584	584	584
– voorlichting	176	176	176	176	176	176
– FEZ	2 057	1 972	1 971	1 971	1 971	1 971
– overige	22	22	22	22	22	22
Directie Constitutioneel proces
– Griffie	120	120	120	120	120	120
– informatievoorziening	793	2 253	753	753	753	753
– overige	37	37	37	37	37	37
Directie Bedrijfsvoering
– personeelszorg en voorzieningen	990	945	945	945	945	945
– exploitatie en logistiek huisvesting	4 764	7 035	6 616	6 523	5 549	4 793
– communicatie	536	441	441	441	441	441
– automatiseringsbeleid	6 136	8 295	5 296	4 558	4 558	4 558
– restaurantbedrijf	843	843	843	843	843	843
– beveiliging	424	111	86	86	211	211
– bodedienst&postzaken	225	195	195	195	195	195
– overige	93	93	93	93	93	93
Totaal	17 800	23 122	18 178	17 347	16 498	15 742

Artikelonderdeel 04. fractiekosten

De grondslag voor dit artikelonderdeel wordt gevormd door de «Regeling financiële ondersteuning fracties Tweede Kamer» (Tweede Kamer, 23 686, nrs. 13 en 14). Op dit artikel worden de uitgaven inzake de fractiekosten geraamd en verantwoord. De tegemoetkoming in de kosten wordt door de fracties gebruikt voor personele en, in mindere mate, voor de materiële ondersteuning van de fracties.

De stand van de in het kader van de fractiekostenregeling opgebouwde reservering ultimo 2002, is als volgt (bedragen in € 1000):

reservering per 1 januari	3 317
vervallen of te vervallen garanties	107
verleende of te verlenen garanties	294
uitstaand risico per 31 december	3 504

In 2002 is voor € 0,107 mln een beroep gedaan op de garantie, waardoor deze met een zelfde bedrag afnam. De toename van de opgebouwde reservering in 2002 bedroeg € 0,294 mln. De totale reservering ultimo 2002 ad € 3,504 mln. wordt in 2003 als verplichting opgenomen.

Artikelonderdeel 05. uitzending leden

Op dit artikelonderdeel worden de reis- en verblijfkosten geraamd en verantwoord inzake de uitzending van leden naar het buitenland. Tot 2003 werden ook de reis- en verblijfkosten van begeleidende ambtenaren ten laste van dit budget gebracht. Met ingang van 2003 vindt die verantwoording plaats ten laste van het reguliere materiële budget van de Kamer. Met het oog hierop stelt het Presidium voor de huidige omschrijving van dit artikelonderdeel «uitzending leden en begeleidende ambtenaren» te wijzigen in «uitzending leden».

De plannen voor 2004 staan nog niet vast. Er is derhalve thans geen aanleiding van de bestaande meerjarenraming af te wijken.

Artikelonderdeel 06. enquêtes

Op dit artikel worden de uitgaven voor parlementaire enquêtes geraamd zodra dat, naar het oordeel van de Kamer of de verenigde vergadering der Staten-Generaal, aan de orde is.

Het voorstel tot verhoging in 2003 betreft de kosten van de enquêtecommissies Srebrenica en Bouwnijverheid.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (in € 1 000):

Wetgeving en controle Tweede Kamer	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Verplichtingen	69 543	71 276	66 936	67 675	65 034	65 100	64 131
Uitgaven	69 543	67 772	66 936	67 675	65 034	65 100	64 131
1. apparaat	43 157	43 340	45 907	46 646	44 005	44 071	43 102
2. onderzoeksbudget	122	494	494	494	494	494	494
3. drukwerk	4 172	3 681	3 664	3 664	3 664	3 664	3 664
4. fractiekosten en garanties	19 866	19 009	16 474	16 474	16 474	16 474	16 474
5. uitzending leden	188	397	397	397	397	397	397
6. enquêtes	1 931	851	memorie	memorie	memorie	memorie	memorie
7. garanties	107	vervallen	vervallen	vervallen	vervallen	vervallen	vervallen
Ontvangsten
01 omzet restaurant	784	806	806	806	806	806	806
02 diverse ontvangsten	1 340	943	943	943	943	943	943

In onderstaand overzicht zijn in meerjarig perspectief de uitgaven met betrekking tot dit artikel opgenomen, alsmede het stijgingspercentage over die periode. Voorts zijn, afgeleid hiervan, gemiddelden berekend per kamerzetel en per gestenografeerd uur vergadering.

(in € 1 000)

3. Wetgeving en controle Tweede Kamer	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	stijging in %
– apparaat (personeel)	15 321	16 442	17 330	18 404	19 891	20 876	22 555	24 271	58
gemiddeld per zetel	102	110	116	123	133	139	150	162
per vergaderuur	6	7	6	10	9	9	9	11
– apparaat (materieel)	11 772	13 194	11 261	14 229	16 195	14 232	16 745	18 886	60
gemiddeld per zetel	78	88	75	95	108	95	112	126
per vergaderuur	5	5	4	8	7	6	7	8
– totaal apparaat	27 093	29 636	28 591	32 633	36 086	35 108	39 300	43 157	59
apparaatskosten gemiddeld per zetel	181	198	191	218	241	234	262	288
apparaatskosten per vergaderuur	11	12	10	18	16	15	16	19
– onderzoeksbudget					265	623	465	122
– drukwerk	3 003	3 701	3 029	3 150	2 982	3 703	3 927	4 172	39
– fractiekosten	9 083	10 079	9 923	13 736	12 978	14 171	15 148	19 866	119
– uitzending leden	237	288	229	139	370	269	427	188	– 21
– enquêtes	1 653	553		196	631			1 931	17
– garanties			384	27	24	360	69	107
totaal artikel 3	41 069	44 257	42 156	49 881	53 336	54 234	59 336	69 543	69
totale kosten gemiddeld per zetel	274	295	281	333	356	362	396	464
totale kosten per vergaderuur	16	18	16	28	24	23	26	31

Artikelonderdeel 01 apparaatsuitgaven

Met betrekking tot het onderdeel «materiële uitgaven» binnen het artikelonderdeel «apparaat», is sprake van de volgende, nadere, verdeling (in € 1 000):

aard	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	stijging in %
– leiding en staf	1 563	1 481	629	774	782	1 014	1 199	1 348	– 14
– personeelszorg en -voorzieningen	225	343	624	559	701	780	746	940	318
– voorlichting en communicatie	343	507	322	492	465	419	530	916	167
– informatievoorziening	327	484	484	405	405	411	361	838	156
– exploitatie en logistiek huisvesting	5 821	5 268	4 728	6 013	4 496	5 916	7 148	5 869	1
– automatisering	2 486	4 013	3 258	4 852	8 192	4 418	5 358	6 869	176
– overige diensten DCP	107	100	124	69	103	114	178	147	37
– overige diensten DBV	900	998	1 092	1 065	1 051	1 160	1 225	1 959	118
Totaal	11 772	13 194	11 261	14 229	16 195	14 232	16 745	18 886	60

04 STATEN-GENERAAL ALGEMEEN

Artikel 4 Wetgeving en controle Eerste Kamer en Tweede Kamer

1 Algemeen

Op het onderhavige artikel worden de personele en materiële kosten van het personeel werkzaam bij de Stenografische dienst en de Griffie interparlementaire betrekkingen, alsmede de uitgaven van de Staten-Generaal Algemeen voor interparlementaire betrekkingen geraamd en verantwoord. De keuze voor een apart artikel geeft uitdrukking aan de omstandigheid dat het bevoegde gezag voor beide diensten wordt gevormd door gemengde commissies van toezicht uit beide Kamers.

2. Begrotingsvoorstellen

(in € 1 000)

	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
stand begroting 2003		6 024	5 328	5 473	5 473	5 473
voorjaarsnotamutaties
1. Annual forum NATO		30	30	30	30	30
2. Winterzitting OVSE		5	32	32	32	32
3. exploitatiekosten assemblées			1	18	18	18
4. materieel PECE		70	180
stand voorjaarsnota		6 129	5 571	5 553	5 553	5 553	5 533
begrotingsvoorbereiding
5. Nederlands voorzitterschap EU			1 500
voorstel 2004	5 108	6 129	7 071	5 553	5 553	5 553	5 533

– Voorjaarsnota 1. Annual forum NATO 2. Winterzitting OVSE

Beide activiteiten waren nog niet in de meerjarencijfers verwerkt. De voorgestelde verhoging in 2003 kan worden beperkt door herschikking binnen het bestedingsplan.

3. Exploitatiekosten assemblées

Ofschoon al eerder een beperkte, generieke, aanpassing van het meerjarig budget plaats vond, blijkt de prijsontwikkeling in met name het buitenland, het niveau van de zogenoemde «prijsbijstelling» met enige regelmaat te boven te gaan.

4. Materieel Parlementair Expertise Centrum Europa (PECE)

Dit voorstel betreft de kosten van de internetsite (Europasite) van het PECE. Voorgesteld wordt dit budget te ramen onder het nieuwe artikelonderdeel 4. «Parlementair Expertise Centrum Europa».

– begrotingsvoorbereidingsmutaties 5. Nederlands voorzitterschap EU

In de tweede helft van 2004 is Nederland belast met het voorzitterschap van de EU. In het kader van dit gastheerschap wordt een voorzittersconferentie georganiseerd en vinden er diverse COSAC en commissievergaderingen plaats met afgevaardigden uit de EU-landen en kandidaat EU-landen. Hiervoor is in totaal benodigd € 1,500 mln. Het betreft hier de volgende activiteiten (bedragen x € 1 mln):

– voorzittersconferentie 0,5

– OSAC-plenair 0,4

– COSAC-werkgroepen (2) 0,2

– commissievoorzitters (3) 0,3

– SG-vergadering 0,1

3. Activiteiten 2004 Samenwerking met de Eerste Kamer (Organen van bevoegd gezag Staten-Generaal)

De Tweede Kamer streeft naar een goede samenwerking met de EersteKamer. Daarbij wil ze voortdurend nagaan in hoeverre uit doelmatigheids- en kostenoverwegingen ondersteunende activiteiten gezamenlijk vorm kunnen worden gegeven of zelfs kunnen worden samengevoegd.

De ambtelijke ondersteuning van de Staten-Generaal wordt nu bestuurd door vier organen van bevoegd gezag. Het gaat om de Eerste Kamer, de Tweede Kamer, de Stenografische Dienst en de Griffie Interparlementaire Betrekkingen (IB), verenigd onder één Ambtenarenreglement en met één Georganiseerd Overleg. Dat behoeft overigens op ieder orgaan afgestemde verschillen in arbeidsvoorwaarden niet in de weg te staan. Het Presidium streeft naar een vermindering van dit aantal. Dat klinkt eenvoudig, maar de werkelijkheid is gecompliceerd.

De toegenomen werkzaamheden van de Staten-Generaal en de verder gaande verwevenheid van onderwerpen maakt een brede samenwerking meer dan ooit noodzakelijk. Dit zal leiden tot verdergaande samenwerking tussen eerste Kamer, Tweede Kamer, Stenografische dienst en griffie IB en kan leiden tot verbetering van de doelmatigheid. De aard en de omvang van de werkzaamheden bij de Stenografische dienst en de Griffie IB en vraagt om een nieuwe organisatorische afweging. Het moet mogelijk zijn een vorm te vinden, zodat in de komende jaren zowel de Stenografische dienst als de Griffie IB zijn ondergebracht in de ambtelijke organisatie van beide Kamers der Staten-Generaal. Te denken valt aan de wijze waarop de beide Kamers in een gezamenlijk project vorm willen geven aan de optimalisering van de broodnodige ondersteuning op Europees gebied (of de commissie voor de verzoekschriften). Voor de besturing van de projectorganisatie PECE is een eigentijdse vorm bedacht, die recht doet aan de eigen positie van beide Kamers, maar niet een nieuw bevoegd gezag in het leven roept.

Wat betreft de Stenografische dienst, zal in de loop van 2003 een organisatie- en positioneringsvoorstel worden gedaan. Dat raakt ook de Gemengde commissie van toezicht van de Stenografische dienst en haar specifieke functies. Ook voor de Griffie IB zal een visie moeten worden ontwikkeld.

Eén functie van de Gemengde Commissie van Toezicht van de Stenografische Dienst dient echter recht overeind te blijven: de klachtencommissie of commissie van beroep. Deze kan eventueel ook worden toevertrouwd aan de Huishoudelijke Commissie van de Eerste Kamer.

Relaties met het buitenland

In toenemende mate onderhouden zowel de Kamer zelf, haar leden als het ambtelijk apparaat, contacten met andere landen, in het bijzonder met de parlementen van die landen. Dit geldt voor bijna elke ambtelijke dienst van het parlement omdat die met zoveel eigen eisen en ervaringen wordt geconfronteerd, dat alleen in een uitwisseling met diensten in andere parlementen inspiratie kan worden gevonden.

De buitenlandse activiteiten van leden vallen in zeer diverse kaders uiteen. Het gaat om het lidmaatschap van interparlementaire assemblees, de deelname in regeringsdelegaties, het waarnemen bij verkiezingen, werkbezoeken van commissies, protocollaire bezoeken van de Voorzitter met Presidiumleden of individuele oriëntaties. Tenslotte zijn er relaties met het buitenland waarbij leden, oud-leden en ambtenaren naast elkaar worden ingezet bij het helpen ontwikkelen van nieuwe democratieën.

Het Presidium acht het wenselijk dat in 2004 enkele voorzieningen voor al deze internationale activiteiten beter worden gestructureerd. Hierbij gaat het in de eerste plaats om de logistiek: het verzorgen van de reis en de accommodatie. Voor zover deze niet door derden (eventuele gastheren) worden geboden, dient de Kamer zelf over een apparaat te beschikken met specialistische kennis en ervaring op dit terrein. Met in achtneming van de eisen in relatie tot het protocol en het Reisbesluit dient dat apparaat te letten op prijs en kwaliteit.

Er moet ook opnieuw orde worden aangebracht in de budgettaire en financiële ondersteuning van internationale activiteiten. De Commissies dienen duidelijker dan nu het geval is te weten over welke budgetten zij onder welke voorwaarden zelf kunnen beslissen en volgens welke procedure zij zich tot het Presidium of de Griffier kunnen wenden. Presidium en Griffier op hun beurt moeten zoveel mogelijk beschikken over vaste criteria ter beoordeling van verzoeken die bij hen binnenkomen. Ook binnen het budget voor ontvangsten voor bezoekers uit het buitenland is enige ordening mogelijk.

Tenslotte dient naar de mening van het Presidium te worden gestreefd naar het brengen van structuur in de inhoudelijke ondersteuning. In 2003 krijgt die voor EU-zaken beslag in de nieuwe vorm van samenwerking met de Eerste Kamer. Daarnaast bestaat behoefte aan vaste procedures voor het verschaffen van landenrapporten, het voorbereiden van analyses en toespraken bij deelname aan activiteiten in het buitenland en de rapportage achteraf.

Artikelonderdelen 01. en 02.

Begrotingssterkte

	2003	2004	2005	2006	2007
– Stenografische dienst	61,44	61,44	61,44	61,44	61,44
– Griffie Interparlementaire betrekkingen	4,84	4,84	4,84	4,84	4,84
totaal	66,28	66,28	66,28	66,28	66,28

Artikelonderdeel 03.

De raming van artikelonderdeel 03. heeft betrekking op de volgende onderdelen:

(€ x 1 000)

		2003	2004	2005	2006	2007	2008
01	Uitzending leden en ambtenaren van de Staten-Generaal naar internationale organen	564	592	609	609	609	609
02	Aandeel Nederland in de kosten van interparlementaire organen	1 129	429	429	429	429	429
03	Contacten tussen de parlementen van het Koninkrijk	86	86	86	86	86	86
04	Ontvangst van buitenlandse parlementsleden en delegaties van internationale organen	117	1 617	117	117	117	117
05	Subsidie aan de Nederlandse groep van de Union Interparlementaire	156	156	156	156	156	156
Totaal		2 052	2 880	1 397	1 397	1 397	1 397

Uitzending leden en ambtenaren van de Staten-Generaal naar internationale organen

Onder dit artikelonderdeel worden de reis- en verblijfkosten geraamd en verantwoord die verband houden met deelname aan bovengenoemde activiteiten.

Aandeel Nederland in de kosten van interparlementaire organen

Onder dit artikelonderdeel worden de kosten die verband houden met een drietal internationale assemblées, te weten de Raadgevende Interparlementaire Beneluxraad, de Noord-Atlantische Assemblée en de Assemblée van de OVSE, geraamd en verantwoord. De bijdragen betreffen enerzijds personele kosten (salarissen en pensioenen van de medewerkers van de secretariaten) en anderzijds materiële kosten (drukwerk alsmede reis- en verblijfkosten van personeel en tolken).

De kosten worden in internationaal verband begroot. Beoordeling en goedkeuring vinden plaats in de verschillende uitvoerende comités waar Nederlandse parlementariërs deel van uitmaken.

Contacten tussen de parlementen van het Koninkrijk

Dit betreft de reis- en verblijfkosten die verband houden met de contacten tussen de parlementen van het Koninkrijk.

Ontvangst van buitenlandse parlementsleden en delegaties van internationale organen

Onder dit artikelonderdeel worden de uitgaven geraamd en verantwoord die betrekking hebben op de ontvangst van buitenlandse parlementsleden en delegaties van internationale organisaties. Voorts zijn hier de geraamde uitgaven uit hoofde van het Nederlands voorzitterschap van de Europese Unie in 2004 opgenomen.

Subsidie aan de Nederlandse groep van de Union Interparlementaire

Onder dit artikelonderdeel wordt de bijdrage aan de Nederlandse groep van de in Genève gevestigde Union Interparlementaire geraamd en verantwoord. Het doel van de in 1889 opgerichte Union Interparlementaire is het bevorderen van persoonlijk contact tussen parlementariërs en hen te verenigen in gezamenlijke acties. Hiermee wordt nagestreefd dat de respectievelijke staten betrokken blijven bij het instellen en ontwikkelen van vertegenwoordigende instituties en bij de voortgang op de terreinen van internationale samenwerking en vrede.

4. Budgettaire gevolgen van beleid

Overzicht budgettaire gevolgen van beleid (€ x 1 000)

Wetgeving en controle Eerste Kamer en Tweede Kamer	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Verplichtingen	5 108	6 129	7 071	5 553	5 553	5 553	5 553
Uitgaven	5 108	6 129	7 071	5 553	5 553	5 553	5 553
1. Apparaat Stenografische dienst	3 458	3 581	3 585	3 730	3 730	3 730	3 730
2. Apparaat Griffie Interparlementaire Betrekkingen	385	426	426	426	426	426	426
3. Interparlementaire betrekkingen	1 265	2 052	2 880	1 397	1 397	1 397	1 397
4. Parlementair Expertisecentrum Europa		70	180
Ontvangsten	1	23	23	23	23	23	23

Artikelonderdelen 1, 2 en 3

In onderstaand overzicht zijn in meerjarig perspectief de uitgaven met betrekking tot dit artikel opgenomen, alsmede het stijgingspercentage over die periode. Voorts zijn, afgeleid hiervan, gemiddelden per kamerzetel (Eerste en Tweede Kamer) berekend.

(in € 1 000)

4. Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer	1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	stijging in %
– apparaat (personeel)	2 749	2 917	3 126	3 289	3 396	3 580	3 483	3 740	36
– apparaat (materieel)	89	90	102	67	110	106	96	103	16
– totaal apparaat	2 838	3 007	3 228	3 356	3 506	3 686	3 579	3 843	35
gemiddeld per zetel (225)	13	13	14	15	16	16	16	17
– interp. betrekkingen	938	1 045	1 132	1 203	1 457	1 146	1 231	1 265	35
totaal artikel 4	3 776	4 052	4 360	4 559	4 963	4 832	4 810	5 108	35
gemiddeld per zetel	17	18	19	20	22	21	21	23

Verdiepingsbijlage

2. Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)

2.	Uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Stand ontwerp-begroting 2003			27 046	27 046	27 046	27 046	27 046
2.1	schadeloosstelling		19 727	19 727	19 727	19 727	19 727
2.2	pensioenen en wachtgelden		7 319	7 319	7 319	7 319	7 319
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk
2.2	pensioenen en wachtgelden
a)	ramingsbijstelling wachtgelden		1 761
Stand ontwerp-begroting 2004		30 087	28 807	27 046	27 046	27 046	27 046	27 046
2.1	schadeloosstelling	21 727	19 727	19 727	19 727	19 727	19 727	19 727
2.2	pensioenen en wachtgelden	8 360	9 080	7 319	7 319	7 319	7 319	7 319

Opbouw ontvangsten (in € 1 000)

2. uitgaven ten behoeve van leden en oud-leden Tweede Kamer	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Stand ontwerp-begroting 2003		286	286	286	286	286
Stand ontwerp-begroting 2004		286	286	286	286	286	286

3. Wetgeving en controle Tweede Kamer

Opbouw verplichtingen en uitgaven (in € 1 000)

3. Wetgeving en controle Tweede Kamer		2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Stand ontwerp-begroting 2003			59 939	59 458	59 389	59 509	59 509
3.1	apparaat		39 693	39 279	39 210	39 330	39 330
3.2	onderzoeksbudget		494	494	494	494	494
3.3	drukwerk		2 881	2 814	2 814	2 814	2 814
3.4	fractiekosten		16 474	16 474	16 474	16 474	16 474
3.5	uitzending leden		397	397	397	397	397
3.6	enquêtes		Memorie	Memorie	Memorie	Memorie	Memorie
3.7	garanties		Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk
3.1	apparaat
a)	formatiebijstelling		963	1 100	1 100	1 100	1 100	1 100
b)	informatisering FEZ/P&O		250
c)	bedrijfskleding		180
d)	desaldering			50	50	50	50	50
e)	Arbo/zorg		23
f)	OV-plan/kinderopvang		190	190	190	190	190	190
g)	desaldering P&O		133	133	133	133	133	133
h)	kamerfilm		95
i)	zolder Justitie		227
j)	fasering zolder Justitie		– 227	227
k)	fasering Hotel		110
l)	FIS2000/PI-systeem		290	26
m)	PARLIS		1 318
n)	onderhoud hard- en software		15	283	283	283	283	283
o)	desaldering		50
p)	detectiepoorten		30
q)	woonhuisbeveiliging			50	25	25	150	150
r)	multifunctionele pas			17	17	17	17	17
s)	formatiebijstelling			268	268	268	268	268
t)	project Digitalisering				1 500
u)	exploitatie Het Logement			436	371	371	371	371
v)	onderhoud technische installaties,
w)	meubilair en dienstkleding			90	70	43	70	87
x)	onderhoud gebouwen			170	775	35	10	–
y)	aanschaf meubilair				991	1 815	1 754	778
z)	aanschaf technische installaties			151	39	39	39	39
a')	automatisering herinrichting plenaire zaal				580
b')	vervanging piepers			650
c')	PKI			500
d')	pilot GPRS			60
e')	multimediavoorzieningen			80
f')	opslag beeld en geluid			106
g')	informatieschermen			68
h')	integratie telefonie en data			100	200
i')	IP-telefonie			100	200
j')	Kamer Thuis fase II			777	238
k')	uitbouw intra- en internet			200	100
l')	enquêtezaal Het Logement			300
m')	netwerk Het logement			190
n')	onderhoud hard- en software			306	306	306	306	306
3.3	drukwerk
o')	overeenkomst Sdu		800	850	850	850	850	850
3.4	fractiekosten
p')	doorwerking verkiezingen mei 2002		2 535
3.6	enquêtes
q')	Srebrenica		461
r')	Bouwnijverheid		390
Stand ontwerp-begroting 2004		69 543	67 772	66 936	67 675	65 034	65 100	64 131
3.1	apparaat	43 157	43 340	45 907	46 646	44 005	44 071	43 102
3.2	onderzoeksbudget	122	494	494	494	494	494	494
3.3	drukwerk	4 172	3 681	3 664	3 664	3 664	3 664	3 664
3.4	fractiekosten	19 866	19 009	16 474	16 474	16 474	16 474	16 474
3.5	uitzending leden	188	397	397	397	397	397	397
3.6	enquêtes	1 931	851	Memorie	Memorie	Memorie	Memorie	Memorie
3.7	garanties	107	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen	Vervallen

Opbouw ontvangsten (in € 1 000)

3. Wetgeving en controle Tweede Kamer		2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Stand ontwerp-begroting 2003			1 566	1 566	1 566	1 566	1 566
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk
a)	desaldering t.b.v. de stafdienst P&O		133	133	133	133	133
b)	desaldering Restaurantbedrijf		50	50	50	50	50
Stand ontwerp-begroting 2004		2 124	1 749	1 749	1 749	1 749	1 749	1 749

4. Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer

Opbouw (verplichtingen =) uitgaven (in € 1 000)

4. Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer		2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Stand ontwerp-begroting 2003			6 024	5 328	5 473	5 473	5 473
4.1	apparaat Stenografische dienst		3 581	3 585	3 730	3 730	3 730
4.2	apparaat Griffie interparlementaire betrekkingen		426	426	426	426	426
4.3	interparlementaire betrekkingen		2 017	1 317	1 317	1 317	1 317
Nog niet opgenomen in een begrotingsstuk
4.3	interparlementaire betrekkingen
a)	Annual forum NATO		30	30	30	30	30
b)	Winterzitting OVSE		5	32	32	32	32
c)	Exploitatiekosten assemblées			1	18	18	18
d)	Nederlands voorzitterschap EU			1 500
4.4	Apparaat PECE
e)	apparaatskosten		70	180
Stand ontwerp-begroting 2004		5 108	6 129	7 071	5 553	5 553	5 553	5 553
4.1	apparaat Stenografische dienst	3 458	3 581	3 585	3 730	3 730	3 730	3 730
4.2	apparaat Griffie interparlementaire betrekkingen	385	426	426	426	426	426	426
4.3	interparlementaire betrekkingen	1 265	2 052	2 880	1 397	1 397	1 397	1 397
4.4	apparaat PECE		70	180

Opbouw ontvangsten (in € 1 000)

4. Wetgeving en controle Eerste en Tweede Kamer	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008
Stand ontwerp-begroting 2003		23	23	23	23	23
Stand ontwerp-begroting 2004	1	23	23	23	23	23	23