28 684 Naar een veiliger samenleving

Nr. 703 BRIEF VAN DE MINISTER VAN JUSTITIE EN VEILIGHEID

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 29 juni 2022

De afgelopen dagen hebben door heel Nederland acties plaatsgevonden. Veel boeren hebben op een vreedzame manier hun reactie gegeven op de aangekondigde Kabinetsplannen omtrent stikstof. Helaas deed niet iedereen dit vreedzaam. Een aantal relschoppers heeft de afgelopen dagen veel schade aangericht en voor onveilige en bedreigende situaties gezorgd. Dit heeft geleid tot gevaarlijke situaties die ten koste zijn gegaan van de veiligheid van ons allemaal. Ook zijn agenten aangevallen, hebben vandalen politiemateriaal gesloopt met houten hamers en stalen pijpen en zijn politici wederom (in hun eigen leefomgeving) geïntimideerd. Demonstreren is een grondrecht en een groot goed. Het is geen vrijbrief om de wet te overtreden. Je punt maken doe je niet door andere mensen in gevaar te brengen, te intimideren, spullen kapot te maken en overlast te veroorzaken. Van uitoefening van het demonstratierecht is dan geen sprake. Ik heb groot respect voor de burgemeesters, politie en het openbaar ministerie die de afgelopen dagen hard gewerkt hebben om onveilige situaties te beëindigen en op te treden.

Zij zorgen ervoor dat effectief handhavend wordt opgetreden, daar waar grenzen worden overschreden. Dat doen zij op basis van hun kennis van de lokale situatie. Het kan hierbij gaan om bestuurlijke maatregelen onder het gezag van de burgemeester of aanhoudingen onder verantwoordelijkheid van de officier van justitie. Daar waar het niet goed mogelijk is om ter plaatse handhavend op te treden, vindt zoveel mogelijk achteraf opsporing plaats op basis van beeldmateriaal. Als Minister sta ik volledig achter de burgemeesters, de officieren van justitie en politiemensen en ik ondersteun hen daar waar mogelijk en noodzakelijk. Het is belangrijk om hierbij de ruimte te geven die zij nodig hebben.

Politie en justitie zitten niet stil. Naar aanleiding van de gebeurtenissen van dinsdag zijn voertuigen in beslag genomen, afgelopen week zijn honderden bekeuringen uitgeschreven voor overtredingen in het verkeer, en is de Mobiele Eenheid ingezet in onder meer Stroe. Soms moest er ook de-escalerend worden opgetreden om de veiligheid van andere weggebruikers niet in gevaar te brengen. Er zijn daarnaast in de eenheid Oost-Nederland tot nu toe 10 aanhoudingen geweest, waarvan 2 aanhoudingen in verband met poging tot doodslag, 1 blokkade van de snelweg, 1 keer in het geval van opruiing en zes keer omdat er niet is voldaan aan een bevel of vordering. Dit betreft een laatste stand van zaken, nog niet alle cijfers zijn binnen en ook achteraf worden er nog mensen beboet en aangehouden. Het OM heeft aangegeven snelrecht toe te passen waar dit kan.

Ik heb er begrip voor dat boeren vreedzaam van zich willen laten horen. Ik heb er echter geen begrip voor dat er spullen worden vernield, mensen worden bedreigd en dat Ministers en Kamerleden worden geïntimideerd in de uitoefening van hun functie. Dat raakt aan de fundamenten van onze democratische samenleving en is ondermijnend gedrag, met een onveilige situatie voor de samenleving als gevolg. Dit gedrag zal nooit getolereerd worden. De wet geldt voor iedereen, ook voor mensen die het niet eens zijn met voorgenomen beslissingen.

Ik ga hier morgen graag met uw Kamer over in debat.

De Minister van Justitie en Veiligheid, D. Yeşilgöz-Zegerius