28 684 Naar een veiliger samenleving

Nr. 431 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 27 januari 2015

Tijdens de regeling van werkzaamheden (Handelingen II 2014/15, nr. 43, Regeling van Werkzaamheden) is gevraagd om een brief over de uitlatingen van de burgemeester Van der Laan van Amsterdam dat het als gevolg van open grenzen gemakkelijk is om aan zware wapens te komen zoals kalasjnikovs.

Burgemeester Van der Laan van Amsterdam heeft in antwoorden op vragen van de CDA-fractie in de Amsterdamse gemeenteraad geschreven dat het steeds makkelijker wordt om aan automatische vuurwapens te komen en dat dat komt door het verdwijnen van grenscontroles binnen Europa. Bovendien zijn de structuren van de voormalige Sovjet-Unie, Oost-Europa en de Balkan weggevallen.

Aanleiding voor de vragen van het CDA was een aantal zeer gewelddadige incidenten in Amsterdam waarbij met automatische vuurwapens is geschoten. Het is overigens niet duidelijk bij hoeveel schietpartijen in Amsterdam de afgelopen tijd gebruik is gemaakt van automatische wapens. De politie houdt daar volgens de burgemeester geen aparte registratie van bij.

Op donderdag 22 januari 2015 meldt de Eenheidchef van de politieregio Amsterdam, de heer Aalbersberg, in een interview met AT5 dat in zijn eenheid het laatste half jaar 300 illegale wapens in beslag zijn genomen. Hij vermeldt verder dat er in de laatste vier maanden 33 kalasjnikovs gevonden zijn.

Ik stel vast dat de problematiek van illegale wapenhandel speelt in heel Europa en mede voortkomt uit onvoldoende harmonisering van wetgeving en te weinig aandacht vanuit de diverse landen voor het probleem. Op het Europese niveau heeft de aanpak van illegale wapenhandel dan ook de volle aandacht. Ingegeven door de terroristische aanslagen in Parijs, is op Frans initiatief afgesproken grenscontroles, binnen het bestaande wetgevingskader, te intensiveren en tot een betere uitwisseling van inlichtingen te komen. Specifiek met betrekking tot wapens is de intentie uitgesproken «to have an assessment on our system about fire arms to reinforce it (identification, neutralization, fight against trafficking).» Nederland is voorstander van een dergelijke ontwikkeling, die – blijkens het werkprogramma van de Commissie – overigens ook al gaande was.

Verder is eind vorig jaar door het Ministerieel Forum Justitie en Binnenlandse Zaken tussen de EU-Westelijke Balkan het actieplan over illegale wapenhandel tussen de EU en de Zuid-Oost Europese regio 2015–2019 goedgekeurd.

Doel van het actieplan is de risico’s van wapens voor Europese burgers te verkleinen en de illegale handel in wapens te bestrijden. Het plan benoemt drie doelen waar zes acties aan gekoppeld zijn. In de eerste plaats dienen de handhavingsdiensten in de Zuid-Oost Europese regio versterkt en geprofessionaliseerd te worden door een verbetering van de risico-analysecapaciteit, onderzoeksprocedures en informatie-uitwisseling ook met diensten in de EU. In de tweede plaats moet het onderling vertrouwen tussen handhavingsdiensten in de regio en tussen de regio en de EU versterkt worden. De derde doelstelling richt zich op overheidsdiensten waar het bewustzijn vergroot moet worden om de aanpak van illegale wapenhandel meer te prioriteren en hoe illegale wapenhandel met preventieve activiteiten bestreden kan worden. Dit kan gerealiseerd worden door uitwisseling van beste praktijken en expertise.

Nederland onderschrijft deze acties. Voor de activiteiten uit het actieplan komt ondersteuning vanuit de EU beschikbaar.

Tijdens de informele JBZ-raad van 29–30 januari a.s. zal gesproken worden over intensivering van de EU-aanpak van illegale vuurwapens. Ik zal daarbij inzetten op de volgende punten:

• Een beleidsmatige werkgroep op te zetten voor aanpak handel in illegale vuurwapens, naast de bestaande meer operationeel ingestelde werkgroepen.

• Om de rol van Europol bij het delen van (operationele) informatie over handel in en misbruik van illegale vuurwapens te vergroten.

• Ook dient toegewerkt te worden naar deelname van alle EU lidstaten aan het Operational Action Plan firearms (nu slechts 13 landen).

• Tot slot zal ik voorstellen Raadsconclusies te wijden aan de problematiek als opmaat naar vervolgstappen, voor te bereiden in de bovengenoemde beleidsmatige werkgroep.

De Minister van Veiligheid en Justitie, I.W. Opstelten