28 165 Deelnemingenbeleid rijksoverheid

Nr. 265 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 7 februari 2017

Ik heb uw Kamer op 17 januari 2017 een brief gestuurd over de financiële kaders die gelden voor de buitenlandactiviteiten van NS-dochter Abellio (Kamerstuk 28 165, nr. 261). Tijdens het algemeen overleg van de vaste commissie Financiën op 25 januari jongstleden (Kamerstuk 28 165, nr. 264) heb ik naar aanleiding van vragen over de wijze waarop de financiële kaders tot stand zijn gekomen toegezegd een aanvullende brief te sturen met daarin een nadere onderbouwing.

Momenteel is Abellio actief in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland. Voorheen was Abellio ook actief in andere landen, maar met de herijking van de buitenland strategie van NS is besloten om de buitenlandse activiteiten van Abellio tot het Verenigd Koninkrijk en Duitsland te beperken. Hier heeft NS al de nodige kennis van de markt en bijbehorende risico’s en hier is nog voldoende groeipotentieel. Tabel 1 geeft een overzicht van de buitenlandse concessies van Abellio.

Tabel 1 Overzicht buitenlandse concessie Abellio (operationeel):

	2013	2014	2015	2016
Aantal concessies VK	3	3	4	3
Aantal concessies Duitsland	3	3	4	5
Totaal concessies	6	6	8	8
EBIT Abellio (x€ 1 miljoen)[1]	€ 5m	€ 6m	€ 48m
Eigen vermogen Abellio (x€ 1 miljoen)[1]	€ 159m	€ 201m	€ 252m

1 De cijfers over boekjaar 2016 zijn nu nog niet openbaar en worden in het jaarverslag van NS over 2016 bekend gemaakt.

Zoals verwoord in mijn brief van 17 januari 2017 (Kamerstuk 28 165, nr. 261), heb ik in overleg met NS financiële kaders opgesteld voor de bijdrage die NS levert aan de buitenlandactiviteiten van Abellio. Omdat het voor Abellio momenteel niet mogelijk is om zelfstandig alle financiering en garantiestellingen op te brengen is het nodig om vanuit NS een kader voor een maximale garantstelling te stellen waarbinnen beslissingen over buitenlandse activiteiten worden genomen. Over de grenzen van dit kader heb ik mij door een extern bedrijfseconomisch adviesbureau laten adviseren. Dit rapport bevat echter bedrijfsvertrouwelijke informatie van NS en Abellio en kan ik om die reden niet verstrekken.

De hoogte van de financiële kaders begrenst wat er maximaal aan middelen vanuit NS als moedermaatschappij met de buitenlandactiviteiten van Abellio gemoeid mag zijn. Eén kader is specifiek gericht op de concerngaranties die in het Verenigd Koninkrijk dienen te worden afgegeven en één kader op de overige financiële middelen die met de activiteiten van Abellio gemoeid zijn. Beide kaders kennen een grens van elk maximaal 500 miljoen euro.

De hoogte van de kaders is tot stand gekomen door rekening te houden met een aantal elementen. Allereerst is gekeken naar de benodigde schaalgrootte van de buitenlandactiviteiten. Abellio heeft een bepaalde minimale schaalgrootte nodig om, inclusief de overheadkosten, winstgevend te kunnen opereren. Abellio streeft naar een beheerste groei in zowel het VK als in Duitsland. De vastgestelde kaders maken het voor Abellio mogelijk om dit te bereiken. Binnen de huidige kaders is nog voldoende ruimte voor Abellio om concessies met een aantrekkelijke risico rendementsverhouding te verwerven en te exploiteren. Daarnaast is bij het stellen van de grenzen rekening gehouden met het risicoprofiel van de concessies. Abellio dingt alleen mee naar concessies die een laag tot middelmatig risico hebben en hierdoor is de kans op een mogelijk verlies laag. Door Abellio meerdere concessies tegelijkertijd te laten uitvoeren is het mogelijk om risico’s te diversifiëren. Verder is rekening gehouden met het verdienpotentieel van de activiteiten in het buitenland zodat Abellio eventuele verliezen zelf uit de ingehouden winsten kan compenseren. Tot slot is gekeken naar de financiële draagkracht van NS ingeval eventuele verliezen niet volledig uit de ingehouden winsten van Abellio gecompenseerd kunnen worden. In het slechtst denkbare scenario is NS in staat om een verlies gelijk aan de totale omvang van de kaders op te vangen zonder dat de dienstverlening in Nederland in het geding komt. Zoals ik ook tijdens het overleg op 25 januari jongstleden in antwoord op mondelinge vragen van uw leden heb gemeld (Kamerstuk 28 165, nr. 264), ligt er niet enkel een mathematische berekening ten grondslag aan de grenzen van het financieel kader. De afgesproken grenzen zijn het resultaat van een afweging tussen een gewenste omvang van Abellio en het verliesabsorptievermogen van NS als groep, rekening houdend met de hierboven beschreven elementen.

De financiële kaders voor de buitenlandactiviteiten ben ik met NS overeengekomen op basis van de NS strategie «spoorslags beter» en deze kunnen herzien worden als daar te zijner tijd aanleiding toe is, bijvoorbeeld bij wijziging en/of herijking van de NS strategie. Het is uiteraard niet de bedoeling dat deze financiële kaders Abellio onnodig gaan knellen. Daarom heb ik ook met NS afgesproken dat we met elkaar in gesprek gaan indien de activiteiten van Abellio onnodig geschaad worden door de overeengekomen financiële kaders.

Zoals ik in de eerder aangehaalde brief heb gemeld (Kamerstuk 28 165, nr. 261) ben ik van mening dat het afgesproken kader NS en Abellio de mogelijkheid geeft tegen aanvaardbare risico’s en kosten buitenlandse activiteiten te ontplooien die een bijdrage leveren aan de dienstverlening van NS in Nederland.

De Minister van Financiën, J.R.V.A. Dijsselbloem