27 925 Bestrijding internationaal terrorisme

Nr. 407 BRIEF VAN DE MINISTER VAN DEFENSIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 oktober 2010

Het televisieprogramma Reporter van de KRO heeft beelden uitgezonden van Afghaanse militairen die geweld gebruiken tegen twee gevangenen. Naar verluidt gaat het om gebeurtenissen in 2007 tijdens de operatie Spin Ghar in de Baluchivallei. Een behandeling van gevangenen zoals in het programma te zien is geweest, is volstrekt verwerpelijk. Het is in strijd met de waarden van de Nederlandse regering en die van de krijgsmacht. De Nederlandse regering veroordeelt een dergelijke behandeling.

Nederlandse militairen in Afghanistan hebben de instructie om actie te ondernemen indien zij getuige zijn van mensenrechtenschendingen. Zij dienen te trachten de mishandeling te stoppen en de gebeurtenissen te melden aan hun commandant. Gevangenen die door Nederlandse militairen worden gemaakt, doorlopen een strikt omschreven proces. Medische controles zijn daar onderdeel van. Het Rode Kruis voert regelmatig onafhankelijke inspecties uit om dit proces te controleren.

In de berichtgeving in de media is gesteld dat Nederlandse militairen de gebeurtenissen hebben gefilmd en dat zij niet hebben ingegrepen. Naar aanleiding van de beelden heeft Defensie onderzocht of deze stelling kon worden bevestigd. De meldingen uit het operatiegebied uit de desbetreffende periode zijn nagezocht en er is met diverse militairen gesproken die betrokken waren bij de operatie in 2007. Voor zover wij kunnen nagaan zijn geen Nederlandse militairen bij de mishandeling aanwezig geweest. Ook is de toenmalige Nederlandse commandant van de Task Force Uruzgan hier niet mee bekend. Wij hebben ook niet kunnen vaststellen dat de beelden in 2007 in Uruzgan zijn gemaakt. Er is een gesprek geweest tussen medewerkers van Defensie en de betrokken journalisten van het televisieprogramma. De journalisten hebben gemeld uit het oogpunt van bronbescherming geen nadere informatie te verschaffen.

Inmiddels is het Openbaar Ministerie in Arnhem een oriënterend onderzoek gestart. Defensie zal dat onderzoek waar nodig ondersteunen. Vooralsnog wacht ik de resultaten daarvan af.

De minister van Defensie,

E. van Middelkoop