Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 10 januari 2025
Vandaag, vrijdag 10 januari, bereikte mij het bericht dat er bij waterbuffels in Duitsland,
in de deelstaat Brandenbug, mond-en-klauwzeer (MKZ) is vastgesteld. Het gaat om een
locatie met 14 waterbuffels; bij drie dieren is het virus aangetoond. De locatie ligt
in de deelstaat Brandenburg, in Hönow, ongeveer 20 km ten noordwesten van Berlijn.
De Duitse autoriteiten hebben vandaag de Europese Commissie, de lidstaten en de Wereldorganisatie
voor diergezondheid over deze besmettingen geïnformeerd.
Dit is een verrassende en zeer teleurstellende gebeurtenis. Het is lang geleden dat
er een besmetting met MKZ in een EU-lidstaat is geweest. De laatste dateert van 2007,
in het Verenigd Koninkrijk. Ik ben geschrokken van dit bericht en ik ben zeer beducht
voor een besmetting in Nederland. Het geeft eens te meer aan dat er altijd een kans
is op een besmetting en dat houders dag in dag uit alert moeten zijn op verschijnselen
van bepaalde ziekten.
Acties van Duitsland
De Duitse autoriteiten hebben de gebruikelijke maatregelen ingesteld zoals het ruimen
van de dieren op de locatie, het instellen van vervoersbeperkingen in een 3 en 10
km beperkingszone, brontracering, tracering van verplaatsingen van dieren en dierlijke
producten, riskante contacten etc. Belangrijk onderdeel is ook om in kaart te brengen
of de infectie al naar meer locaties is verspreid. Dit is conform Europese regelgeving.
Dit neemt enkele dagen in beslag. Uiteraard zullen we proberen de informatie die voor
Nederland relevant is zo snel mogelijk boven water te krijgen. Ik heb hierover nauw
contact met de Duitse autoriteiten.
Acties door LVVN en de NVWA
Direct vandaag is door de NVWA een risicoanalyse uitgevoerd van riskante contacten
de afgelopen 6 weken. Dit betreft het vaststellen of er dieren vanuit dat gebied naar
Nederland zijn verplaatst. Dat lijkt op basis van exportcertificering vooralsnog niet
het geval. Wel zijn er signalen dat er mogelijk indirect importen zijn uit het gebied.
Mocht dit het geval blijken, dan worden deze bedrijven in Nederland geblokkeerd en
nader onderzocht. Er wordt door de NVWA verder gekeken naar de invoer van dieren of
producten uit de betreffende deelstaat. Dat onderzoek loopt.
Ik geef opdracht aan Wageningen Bioveterinary Research om de negatief geteste monsters,
die de afgelopen weken zijn ingestuurd ten behoeve van blauwtongdiagnostiek, te testen
op de aanwezigheid van MKZ virus. Er geldt al een verplichte dubbele reiniging en
infectie voor veewagens die leeg terugkeren uit Duitsland. Deze maatregel geldt al
jaren en is bedoeld om de kans dat met deze wagens eventueel meegenomen virus wordt
verspreid naar Nederlandse veehouderijen te verkleinen. Verder heb ik in de loop van
de avond een bijeenkomst georganiseerd met het landbouwbedrijfsleven om ze over de
situatie in Duitsland en onze activiteiten te informeren. Daar is onder andere de
oproep gedaan aan veehouders om zich te melden, als zij recent vee uit deze deelstaat
hebben geïmporteerd. Via een mailing zal ik meer stakeholders informeren over de situatie,
waarbij ik uiteraard zal wijzen op de risico’s van verspreiding, op hygiënemaatregelen
die ze moeten nemen en om alert te zijn en een verdenking zo snel mogelijk melden.
Ik zal de houders wijzen op de informatie die er is over de verschijnselen van MKZ,
zodat ze een verdenking snel kunnen opmerken. Totslot zal ik de Deskundigengroep Dierziekten
vragen om op zo kort mogelijke termijn een risicobeoordeling te maken. Daarvoor is
het wel essentieel dat er iets meer zicht is op de situatie in Duitsland. Ondertussen
werk ik verder aan scenario’s en mogelijke maatregelen om de kans op besmetting in
Nederland te verkleinen.
Zodra er meer relevante informatie is, zal ik die delen.
De Minister van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur, F.M. Wiersma