27 020 Aanpak onderwijsachterstanden

Nr. 91 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BASIS- EN VOORTGEZET ONDERWIJS EN MEDIA

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 december 2018

In mijn brief van 5 oktober en het schriftelijk overleg van 28 november jongstleden heb ik beschreven dat er een knelpunt is gesignaleerd met de CBS-indicator voor de verdeelsystematiek van de middelen voor onderwijsachterstand, wanneer er te weinig gegevens bekend zijn van leerlingen.¹ Zoals ik in het schriftelijk overleg heb gemeld zijn er ongeveer 25 scholen met asielzoekersleerlingen die meer dan € 100.000 van hun onderwijsachterstandenbudget verliezen. Ik heb het CBS de schattingen van gegevens nader laten onderzoeken en om technische verbeteringen gevraagd. In deze brief deel ik met uw Kamer mijn bevindingen.

Combinatie van schattingen

Samen met het CBS heb ik bekeken wat het knelpunt is. Er is bij deze scholen sprake van een combinatie van schattingstechnieken die het CBS uitvoert, omdat er veel kinderen op deze scholen zitten van wie of van wiens ouders te weinig gegevens bekend zijn. Daardoor vermindert de betrouwbaarheid van de achterstandsscores van deze scholen. Dit probleem blijkt voornamelijk te spelen bij kinderen die nog niet lang in Nederland wonen, van deze kinderen ontbreken er veel gegevens.

Technische verbeteringen CBS: aanpassing schattingsmethode en asielzoekersleerlingen in doelgroep

Samen met het CBS heb ik gezocht naar oplossingsmogelijkheden. Allereerst heeft het CBS onderzocht hoe zij hun schattingsmethode technisch kunnen verbeteren. De verbetering leidt ertoe dat schattingen betrouwbaarder worden.

Ondanks de technische verbetering van de schattingsmethode, worden asielzoekersleerlingen naar verwachting nog steeds te beperkt door de indicator in beeld gebracht. Ik wil ervoor zorgen dat de middelen ook bij deze kwetsbare groep terecht komen. Daarom heb ik besloten om alle leerlingen die bij het CBS bekend zijn als asielzoeker automatisch een onderwijsscore toe te kennen in de doelgroep van 15 procent.² Hierdoor tellen asielzoekersleerlingen die bekend zijn via het bestand van COA altijd mee in de onderwijsachterstandenbekostiging voor scholen. Het CBS is op dit moment aan het onderzoeken hoe dit op de beste manier kan worden doorgevoerd.

Gevolgen voor scholen

Alle wijzigingen die het CBS zal doorvoeren passen binnen de (nieuwe) regelgeving voor de verdeling van onderwijsachterstandsmiddelen en worden binnen de nieuwe verdeelsystematiek geïntegreerd.³ Er blijven dus herverdeeleffecten bestaan, ook voor scholen met asielzoekerskinderen. De herverdeeleffecten zullen echter naar verwachting voor deze scholen minder groot zijn dan eerder is gecommuniceerd en het onderwijsachterstandenbudget dat deze scholen zullen ontvangen zal beter passen bij de leerlingpopulatie op de school. De herverdeeleffecten door deze wijziging zijn voor de overige scholen naar verwachting beperkt.

Gevolgen voor gemeenten

Ook voor gemeenten hebben deze wijzigingen implicaties. De aanpassingen worden namelijk toegepast bij de berekening van de onderwijsscores van alle kinderen. Naar verwachting zijn de herverdeeleffecten bij gemeenten beperkt, omdat de achterstandsscore van een gemeente op basis van meer kinderen wordt berekend dan de score van een school en de asielzoekerskinderen minder geclusterd zijn op gemeenteniveau dan op schoolniveau. In september ontvangen de gemeenten hun definitieve beschikking voor 2019 op basis van de nieuwe berekeningen.

Vervolg: rapport CBS en evaluatie indicator

Het rapport met de exacte beschrijving van de wijzigingen zal het CBS begin februari publiceren. Dit rapport zal ik met uw Kamer delen. Zoals ik in mijn brief van 29 november heb aangekondigd (Kamerstuk 27 020, nr. 90), wil ik over zes jaar de CBS-indicator evalueren. Hierbij kijk ik ook naar de werking van de indicator voor asielzoekerskinderen.

De Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob

---

1 Kamerstuk 31 293, nrs 415 en 421.

2 Asielzoekers die instroomden in de asielopvang van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) en/of een verblijfsvergunning asiel hebben ontvangen van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND).

3 Stb. 2018, nrs. 334 en 315.