26 098
Wijziging van de begroting van de uitgaven en de ontvangsten van het Ministerie van Economische Zaken (XIII) voor het jaar 1997 (slotwet)

nr. 2
MEMORIE VAN TOELICHTING

ALGEMEEN DEEL

Inleiding

De belangrijkste wijzigingen op de oorspronkelijk geautoriseerde begroting 1997 zijn al bij de eerste en tweede suppletore begroting toegelicht. Na de tweede suppletore begroting blijkt het nodig bij diverse artikelen nadere ramingsaanpassingen aan te brengen. Als gevolg daarvan wordt het totaal van de EZ-uitgavenbegroting 1997 bij derde – en laatste – suppletore begroting met f 16,6 mln verhoogd. Ten aanzien van de ontvangstenbegroting 1997 vindt bij derde – en laatste -suppletore begroting een verhoging plaats ter grootte van f 17,4 mln.

UITGAVEN

De verlaging van de uitgavenbegroting is als volgt samengesteld (bedragen x f 1 mln):

Ramingen in bugettaire nota's:  
Stand Miljoenennota 19973 118,2 
Bij: Voorjaarsnota 1997+ 74,5  
Bij: Miljoenennota 1998 (Vermoed. uitk. 1997)+ 89,1  
Bij: Najaarsnota 1997+ 18,1 
Bij: Februarinota (Voorlopige Rekening 1997)+14,7 
Totaal geraamd 3 646,2
   
Opgenomen in begrotingen:  
Vastgestelde begroting 19973 374,8 
Bij : eerste suppletore begroting 1997   
(naar aanleiding van de Voorjaarsnota 1997)+ 74,5  
Bij: tweede suppletore begroting 1997   
(naar aanleiding van de Najaarsnota 1997)+182,2 
Opgenomen t/m tweede nota van wijziging op tweede suppletore begroting 3 631,5
Verschil (nog te verhogen) 14,7
Bij: mutatie na Februarinota +1,9
Slotwetmutatie (verhoging) 16,6
De volgende tabel geeft een overzicht van de uitgavenbegrotingen 1997 versus de realisatie:
   
Vastgestelde begroting 19973 374,8  
Bij : eerste suppletore begroting 1997+ 74,5  
Bij : tweede suppletore begroting 1997+ 182,2  
Bij : derde suppletore begroting 1997 (slotwet)+16,6 
Totaal geraamd na de slotwet 3 648,1
Gerealiseerde uitgaven in 1997 3 648,1
Verschil 0,0

ONTVANGSTEN

De verhoging van de ontvangstenbegroting is als volgt samengesteld (bedragen x f 1 mln):

Ramingen in budgettaire nota's:  
Stand Miljoenennota 19975 847,8 
Bij : Voorjaarsnota 1997+ 1 044,0  
Bij : Miljoenennota 1998 (Vermoed. uitk. 1997)+ 650,6  
Bij : Najaarsnota 1997+ 115,3 
Bij : Februarinota (Voorlopige Rekening 1997)+15,6 
Totaal geraamd 7 673,3
   
Opgenomen in begrotingen:  
Vastgestelde begroting 19975 847,8  
Bij : eerste suppletore begroting 1997   
(naar aanleiding van de Voorjaarsnota 1997)+ 1 044,0  
Bij : tweede suppletore begroting 1997  
(naar aanleiding van de Najaarsnota 1997)+765,9 
Opgenomen t/m tweede suppletore begroting 7 657,7
Verschil (nog te verhogen) + 15,6
Bij : mutatie na Februarinota +1,8
Slotwetmutatie (verhoging) 17,4
   
De volgende tabel geeft een overzicht van de ontvangstenbegrotingen 1997 versus de realisatie:
Vastgestelde begroting 1997 5 847,8
Bij : eerste suppletore begroting 1997 + 1 044,0
Bij : tweede suppletore begroting 1997 + 765,9
Bij : derde suppletore begroting 1997 (slotwet) +17,4
Totaal geraamd na de slotwet 7 675,1
Gerealiseerde ontvangsten in 1997 7 675,1
Verschil 0,0

ARTIKELSGEWIJZE TOELICHTING

Wetsartikel 1 (Uitgaven)

01.00 Algemeen

Artikel 01.01 Apparaatsuitgaven EZ

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997589 059579 457
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 12 535+ 12 052
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 11 822+ 10 487
Totaal geraamd613 416601 996
Realisatie 1997613 818595 731
Verschil (slotwetmutatie)+ 402– 6 265

Slotwetmutatie

De lagere realisatie van de uitgaven in 1997 betreft het saldo van enkele over- en onderschrijdingen op verschillende onderdelen. Majeure onderschrijdingen zijn gerealiseerd op de artikelonderdelen «Centraal personeelsbudget» (f 4,5 mln), «Materieel kernministerie automatisering» (f 5,2 mln) en de «Nederlandse Mededingingsautoriteit» (f 5,6 mln). Anderzijds vallen de uitgaven voor het CBS ruim f 6,5 mln hoger uit in verband met de uitvoering van werkzaamheden in opdracht. Deze extra uitgaven worden grotendeels gedekt uit extra ontvangsten op het ontvangstenartikel 01.31 Ontvangsten CBS.

Artikel 01.55 Bijdrage aan het agentschap Senter

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199734 22137 467
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 18 409+ 11 103
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 7 800+ 9 343
Totaal geraamd60 43057 913
Realisatie 199765 85155 449
Verschil (slotwetmutatie)+ 5 421– 2 464

Slotwetmutatie

De verhoging van de verplichtingenraming met f 5,421 mln is het saldo van de volgende posten:

– een overheveling van f 4,8 mln van artikel 02.03 Internationale en algemene technologiestimulering (f 3,93 mln) en artikel 02.09 Speur- en ontwikkelingswerk (f 0,9 mln) voor de opdracht aan Senter voor de uitvoering van enkele subsidieregelingen in 1998. De opdracht 1998 aan Senter valt f 4,8 mln hoger uit. Grotendeels ligt de oorzaak hiervan in de opdracht aan Senter voor de uitvoering van de WVA-S&O, welke f 4 mln hoger uitvalt als gevolg van het stijgend aantal aanvragen.

– een overheveling van f 1,284 mln van artikel 02.12 Technologische infrastructuur. Dit betreft een bijdrage ter financiering van de EG-Liaison-opdracht 1997 aan Senter (f 0,227 mln), een overheveling van de met het programma «Technologie en samenleving» samenhangende uitvoeringskosten (toekenning 1997: f 0,5 mln) en een dekking van de hogere uitvoeringskosten van de programma's IOP's en «Technologie en samenleving» (f 0,557 mln). Dit laatste betreft de toekenning voor het jaar 1998.

– een overheveling van f 0,609 mln van artikel 07.03 Stimulering exportactiviteiten ten behoeve van de uitvoeringskosten Senter voor de programma's PSOM China/India (f 0,475 mln) en BIT (f 0,134 mln).

– het aangaan van lagere verplichtingen (f 1,3 mln) op het onderdeel Bijdrage DG E aan Senter dan geraamd.

Ten opzichte van de raming is de uitgavenrealisatie met f 2,464 mln achtergebleven, doordat met name op de artikelonderdelen Bijdrage DG E en bijdrage DG BEB aan Senter minder declaraties zijn ingediend dan was geraamd.

02.00 Industrieel en Algemeen Technologiebeleid

Artikel 02.02 Specifieke bedrijfsgerichte technologiestimulering

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997263 506214 075
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 51 046+ 11 593
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 20 745– 28 956
Totaal geraamd335 297196 712
Realisatie 1997336 485194 329
Verschil (slotwetmutatie)+ 1 188– 2 383

Slotwetmutatie

Ten opzichte van de stand van de tweede suppletore begroting valt de realisatie van de verplichtingen bijna f 1,2 mln hoger uit. De overschrijding is het gevolg van een overheveling van f 1,5 mln door het Ministerie van VROM. Het betreft een terugstorting van middelen die eerder in 1997 naar VROM waren overgeheveld in verband met een programma voor marktintroductie van vergassingstechnologieën voor gemengd kunststofafval uit huishoudens. Dit programma heeft echter geen doorgang gevonden zodat de middelen weer naar de EZ-begroting zijn overgeheveld, alwaar deze ruimte gedeeltelijk ingezet is binnen de beleidskaders van onderhavige begrotingspost.

Artikel 02.03 Internationale en algemene technologiestimulering

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997144 065128 620
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 3 870– 29 859
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 11 262+ 51 743
Totaal geraamd159 197150 504
Realisatie 1997153 081167 845
Verschil (slotwetmutatie)– 6 116+ 17 341

Slotwetmutatie

Voor de dekking van de in 1997 vastgelegde opdrachtverstrekking van de uitvoering van het DGI&D-instrumentarium voor 1998 is ruim f 4,6 mln overgeheveld naar artikel 01.55 Bijdrage aan het agentschap Senter.

Omdat de Europese Commissie een aantal projecten op het artikelonderdeel Micro-elektronicastimulering had goedgekeurd, is bij de tweede suppletore begroting de uitgavenraming met bijna f 43 mln verhoogd. Nadien bleek dat voor de goedgekeurde projecten aanvullend nog voor f 17 mln extra aan declaraties afgewikkeld kon worden dan geraamd bij tweede suppletore begroting.

Artikel 02.04 Overheidsaanschaffingen en bevordering van bedrijfsgerichte samenwerking

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199715 00027 275
Mutatie 1e suppletore begroting 1997– 650– 650
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 8 376
Totaal geraamd14 35018 249
Realisatie 199713 77319 787
Verschil (slotwetmutatie)– 577+ 1 538

Slotwetmutatie

Doordat het Ministerie van Defensie ultimo 1997 voor een groter bedrag aan verrekenstukken voor de Codema-regeling heeft ingediend, dan ten tijde van de tweede suppletore begroting is geraamd, dient de uitgavenraming met ruim f 1,5 te worden bijgesteld.

Artikel 02.07 Internationale ruimtevaartprogramma's

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199715 521115 456
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 39 596+ 22 557
Totaal geraamd55 117138 013
Realisatie 199755 620139 616
Verschil (slotwetmutatie)+ 503+ 1 603

Slotwetmutatie

Ruimtevaartuitgaven zijn in 1997 voor 25% in ECU's betaald. Door wisselkoerswijzigingen is de verplichtingenraming met f 0,5 mln en de uitgavenraming met f 1,6 mln overschreden.

Artikel 02.09 Speur- en ontwikkelingswerk

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997152 06398 768
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 12 942– 817
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 67 500– 2 503
Totaal geraamd97 50595 448
Realisatie 199795 12995 312
Verschil (slotwetmutatie)– 2 376– 136

Slotwetmutatie

Voor de dekking van de opdrachtverstrekking in 1997 van de uitvoerings van het DGI&D-instrumentarium voor 1998 is f 1 mln overgeheveld naar artikel 01.55 Bijdrage aan het agentschap Senter.

Artikel 02.12 Technologische infrastructuur

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997118 61550 577
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 18+ 6
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 7 803– 18 117
Totaal geraamd110 83032 466
Realisatie 1997106 45835 257
Verschil (slotwetmutatie)– 4 372+ 2 791

Slotwetmutatie

De verlaging van de verplichtingenraming met f 4,372 mln is het gevolg van:

– een overheveling van f 1,339 mln1 naar artikel 01.55 Bijdrage aan Senter. Bij artikel 01.55 is toegelicht op welke posten de uitvoeringskosten betrekking hebben.

– het aangaan van lagere verplichtingen op met name de artikelonderdelen «Onderzoek en voorlichting technologie beleid» (f 2,32 mln) en «Topinstituten» (f 0,713 mln) dan ten tijde van de tweede suppletore begroting is ingeschat.

De verhoging van de uitgavenraming is met name het gevolg van hogere uitgaven op het artikelonderdeel «Technologische vernieuwing».

03.00 Industrie- en Dienstenbeleid

Artikel 03.01 Crisisbeheersing

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 19976592 342
Mutatie 1e suppletore begroting 1997– 300
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 1 539
Totaal geraamd659503
Realisatie 1997117135
Verschil (slotwetmutatie)– 542– 368

Slotwetmutatie

Als gevolg van het niet doorgaan van een in 1997 voorzien onderzoek is voor crisisbeheersing minder verplichtingen- en kasruimte benodigd geweest dan geraamd.

Artikel 03.03 Versterking economische structuur

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199713 43317 852
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 2 600+ 370
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 4 520– 2 188
Totaal geraamd11 51316 034
Realisatie 19979 69418 241
Verschil (slotwetmutatie)– 1 819+ 2 207

Slotwetmutatie

Het verplichtingenbudget op het artikelonderdeel vernieuwingsprogramma's bleek uiteindelijk te hoog geraamd, wat een neerwaartse bijstelling met ruim f 1,8 mln tot gevolg heeft.

Op in het verleden aangegane verplichtingen op de artikelonderdelen vernieuwingsprogramma's en de inmiddels beëindigde subsidieregeling Toeleveren & Uitbesteden diende uiteindelijk ruim f 2,2 mln meer betaald worden dan geraamd.

Artikel 03.05 Steun scheepsbouw

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199717 572
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 50 000+ 31 748
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 10 000– 2 198
Totaal geraamd60 00047 122
Realisatie 199763 24450 602
Verschil (slotwetmutatie)+ 3 244+ 3 480

Slotwetmutatie

In 1997 is op een toegekende subsidie een voorschot van f 4,4 mln betaald. De subsidie werd later in het jaar ingetrokken. Het verstrekte voorschot is terugbetaald aan EZ en werd geboekt op het ontvangsten artikel 03.03 Ontvangsten uit bijdragen aan de industrie. De middelen zijn daarna opnieuw weer ingezet voor scheepsbouwsteun. De overschrijding op de verplichtingenraming heeft daarom een puur administratief karakter.

De overschrijding op de uitgavenraming met bijna f 3,5 mln wordt veroorzaakt doordat op reeds aangegane verplichtingen meer declaraties zijn ingediend dan geraamd bij tweede suppletore begroting.

04.00 Regionaal beleid

Artikel 04.01 Bijdragen ten behoeve van regionale ontwikkelingsmaatschappijen en overige

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199712 83319 650
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 8 028
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 1 612+ 3 237
Totaal geraamd14 44530 915
Realisatie 199714 44531 921
Verschil (slotwetmutatie)+ 1 006

Slotwetmutatie

Betreft ophoging uitgavenraming vanwege een versnelde aflossing van overgenomen leningen ten behoeve van het financieringsbedrijf van de N.V. NOM

Artikel 04.08 Bevordering regionale bedrijfsinvesteringen

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199799 318101 594
Mutatie 1e suppletore begroting 1997– 30 000
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 10 249
Totaal geraamd99 31861 345
Realisatie 199794 22257 820
Verschil (slotwetmutatie)– 5 096– 3 525

Slotwetmutatie

De verlagingen in de verplichtingen- en uitgavenraming zijn met name het gevolg van onderschrijdingen bij het artikelonderdeel IPR-centraal. Voor wat betreft de verplichtingen wordt de onderschrijding veroorzaakt door het tegen de verwachting in niet honoreren van twee subsidie-aanvragen. De verlaging in de uitgavenraming wordt mede veroorzaakt door het trager tot uitbetaling komen van oude verplichtingen dan geraamd op het artikelonderdeel premieregeling Lelystad (f 1,384 mln).

Artikel 04.09 Regioprogramma's

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199797 677140 475
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 90 000+ 16 850
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 652+ 49 475
Totaal geraamd187 025206 800
Realisatie 1997174 242207 162
Verschil (slotwetmutatie)– 12 783+ 362

Slotwetmutatie

De neerwaartse bijstelling in de verplichtingenraming is grotendeels het gevolg van een verschuiving van f 6 mln naar 1998, omdat besluitvorming over het programma KONVER (Kop van Noord-Holland) eerst in 1998 plaatsvindt. Voor de rest zijn er op het artikelonderdeel EFRO-cofinanciering minder verplichtingen aangegaan dan geraamd.

05.00 Diensten, Midden- en Kleinbedrijf en Ordening

Artikel 05.01 Voorlichting en advisering MKB

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199731 38034 945
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 702+ 969
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 4+ 497
Totaal geraamd32 07836 411
Realisatie 199731 37736 920
Verschil (slotwetmutatie)– 701+ 509

Slotwetmutatie

De neerwaartse bijstelling van de verplichtingenraming is het gevolg van lager aangegane verplichtingen op met name het artikelonderdeel «Projecten markt en ondernemerschap» dan geraamd.

Artikel 05.03 Borgstellingsregelingen

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997850 75060 359
Mutatie 1e suppletore begroting 1997– 12 400
Totaal geraamd850 75047 959
Realisatie 1997817 14445 425
Verschil (slotwetmutatie)– 33 606– 2 534

Slotwetmutatie

Deelnemende banken krijgen een maximumbedrag toebedeeld tot waar zij garanties mogen verstrekken. Omdat niet alle banken tot aan het maximale plafond garanties hebben verstrekt, is het volledige budget niet uitgeput.

De verlaging in de uitgavenraming wordt veroorzaakt door de gunstige economische conjunctuur in 1997, waardoor bedrijven minder aanspraak deden op verliesdeclaraties.

Artikel 05.07 Hulp waterschade

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 4 250+ 8 200
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 3 800
Totaal geraamd4 2504 400
Realisatie 19972 3173 439
Verschil (slotwetmutatie)– 1 933– 961

Slotwetmutatie

De afwikkeling van de schadeclaims en bezwaarschriften neemt meer tijd in beslag dan verwacht, waardoor niet alle claims in 1997 afgedaan konden worden. Hierdoor valt zowel de verplichtingenals de uitgavenrealisatie lager uit.

Artikel 05.21 Marktwerking

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 19973 3984 625
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 3 533+ 372
Totaal geraamd6 9314 997
Realisatie 19977 2224 384
Verschil (slotwetmutatie)+ 291– 613

Slotwetmutatie

De ophoging van de verplichtingenraming met fl 0,291 mln betreft een overheveling van f 0,286 mln van artikel 05.22 Bijdrage Nederlands Meetinstituut ter financiering van een onderzoek naar mogelijkheden voor efficiencyverbeteringen in de nationale standaardenvoorziening. De verlaging de uitgavenraming wordt veroorzaakt doordat met name op het artikelonderdeel «marktwerking» in 1997 minder is betaald dan geraamd op in het verleden aangegane verplichtingen.

Artikel 05.22 Bijdrage Nederlands Meetinstituut

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199726 91328 221
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 138– 670
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 3 891– 2 745
Totaal geraamd30 94224 806
Realisatie 199730 48726 596
Verschil (slotwetmutatie)– 455+ 1 790

Slotwetmutatie

De verlaging in de verplichtingenraming betreft met name een overheveling naar artikel 05.21 Toeristisch beleid van f 0,286 (zie toelichting artikel 05.21). De rest wordt veroorzaakt door het aangaan van minder verplichtingen dan geraamd.

Bij de eerste en tweede suppletore begroting is de uitgavenraming met f 3,4 mln neerwaarts bijgesteld op grond van de destijds bestaande inzichten in de uitfinanciering van in het verleden aangegane verplichtingen. Uiteindelijk bleek dat de voorziene vertraging zich gedeeltelijk niet heeft voorgedaan.

07.00 Buitenlandse Economische Betrekkingen en Exportbevordering

Artikel 07.02 Bevordering van de buitenlandse economische betrekkingen

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199741 78131 594
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 2 840+ 2 858
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 17 180– 20 369
Totaal geraamd27 44114 083
Realisatie 199724 75411 515
Verschil (slotwetmutatie)– 2 687– 2 568

Slotwetmutatie

De verplichtingenverlaging met f 2,687 mln is een saldo van verlagingen en verhogingen bij diverse artikelonderdelen. Voor f 1,8 mln heeft deze verlaging een louter administratieve achtergrond omdat de verplichtingen inzake het Programma voor Starters op Buitenlandse Markten (PSB) in 1997 niet op artikel 07.02, maar op artikel 07.04 Economische voorlichting en exportpromotie zijn geboekt. Een andere omvangrijke verlaging (f 1,5 mln) deed zich voor bij het onderdeel Investeringsfaciliteit Opkomende Markten (IFOM) vanwege uitstel van de invoering van deze faciliteit naar aanleiding van de melding en overleg daarover met de Europeese Commissie. De ruimte die hiermee vrijkwam is grotendeels (f 1,363 mln) gebruikt voor een aanvulling van het budget van het Programma Economische Samenwerkingsprojecten (PESP).

De uitgavenverlaging ad f 2,568 mln is een saldo van diverse mutaties. De hiervoor genoemde administratieve overheveling van de PSB naar artikel 07.04 en de beperking van de doelgroep van de IFOM leidde tot een lagere kasuitputting. Daarentegen zijn hogere uitgaven gerealiseerd bij het PESP.

Artikel 07.03 Stimulering exportactiviteiten

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997585 68386 325
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 103 193– 1 393
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 155 252+ 26 948
Totaal geraamd844 128111 880
Realisatie 1997384 143115 062
Verschil (slotwetmutatie)– 459 985+ 3 182

Slotwetmutatie

De in de slotwet verwerkte verlaging van de verplichtingenraming is als volgt opgebouwd:

a Exportfinancieringsarrangement Indonesië (EFI) f 115,150 mln

b Garanties herverzekering Inpres-8 f 142,383 mln

c Besluit Subsidies Exportfinanciering (BSE) f 202,452 mln

ad a) De verlaging van de verplichtingenraming bij de EFI met f 115,2 mln heeft in overwegende mate een ramingstechnische achtergrond. In de meerjarenraming van het EFI wordt slechts 33% van het verplichtingenbudget gedekt met kasgeld in de veronderstelling dat gemiddeld 1 van de 3 exporttransacties die ondersteund worden met een subsidietoezegging uit hoofde van de EFI ook daadwerkelijk gerealiseerd wordt. Een beoordeling van de in 1997 gehonoreerde EFI-toezeggingen wees uit dat de «slaagkans» van de hiermee samenhangende exporttransacties beduidend hoger ligt dan de 1:3-verhouding die in de raming is verondersteld. Om te voorkomen dat er door deze hogere slaagkans op termijn meer uitbetaald zou moeten worden dan structureel in de kasbegroting beschikbaar is, werd het EFI-budget niet tot de maximale omvang «dichtverplicht».

ad b) Voor wat betreft de Inpres-8 geldt dat een vertraging in contractonderhandelingen resulteerde in een geringere dan voorziene benutting van het verplichtingenbudget. Van dit budget werd in 1997 f 119,784 mln gebruikt, hetgeen leidt tot een verlaging van de verplichtingenraming met f 142,383 mln.

ad c) In 1997 is voor f 37,579 mln aan verplichtingen vastgelegd inzake de BSE. Gezien de relatief grote slaagkans van de ondersteunde exporttransacties is de verplichtingenraming van de BSE met circa f 52 mln teruggebracht (analoog aan herberekening verplichtingenbudget EFI, zoals toegelicht onder ad a). Het overige deel van de verplichtingenverlaging bij Slotwet is terug te voeren op een geringe belangstelling voor de BSE in 1997 in verband met het gegeven dat de refinancieringsrente voor guldens globaal gelijk was aan de door de OESO vastgestelde commerciële referentierente (CIRR). Hierdoor was de BSE weinig aantrekkelijk voor exporteurs.

Artikel 07.04 Economische voorlichting en exportpromotie

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199720 70120 645
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 545+ 725
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 1 950+ 1 566
Totaal geraamd23 19622 936
Realisatie 199723 57020 714
Verschil (slotwetmutatie)+ 374– 2 222

Slotwetmutatie

De verhoging van de verplichtingenraming is het saldo van enkele over- en onderschrijdingen. De grootste component daarvan is de realisatie van verplichtingen inzake het Programma voor Starters op Buitenlandse Markten (PSB). Zoals reeds gemeld bij artikel 07.02 Bevordering van de buitenlandse economische betrekkingen zijn deze verplichtingen niet, zoals eerder voorzien, geboekt op laatstgenoemd artikel, maar op artikel 07.04.

Minder uitgaven dan geraamd zijn gerealiseerd op de onderdelen Promotie en publiciteit buitenland en Automatisering & Informatisering.

Artikel 07.05 Economische hulp Oost-Europa

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997200 711185 938
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 327 591– 5 261
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 14 259– 16 755
Totaal geraamd542 561163 922
Realisatie 1997525 165164 432
Verschil (slotwetmutatie)– 17 396+ 510

Slotwetmutatie

Per saldo zijn er op dit artikel minder verplichtingen aangegaan dan aanvankelijk werd geraamd. Deze onderuitputting ad f 17,397 mln is voor f 16,710 mln gerealiseerd bij de Investeringsbevordering en Technische Assistentie (IBTA). De onderuitputting bij de IBTA heeft een zuiver administratieve achtergrond. Omdat de uitvoeringsovereenkomst met betrekking tot de IBTA niet in 1997 gereed was, konden de voor 1997 geraamde verplichtingen formeel niet afgegeven worden. Dit is inmiddels in 1998 gebeurd.

09.00 Energiebeleid

ENERGIEBELEID VANAF 1996

Artikel 09.01 Energiebesparingstechnologie

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997204 47664 641
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 42 450+ 2 700
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 3 805– 10 807
Totaal geraamd243 12156 534
Realisatie 1997228 65092 478
Verschil (slotwetmutatie)– 14 471+ 35 944

Slotwetmutatie

Per saldo is op dit artikel voor een bedrag van f 14,5 mln minder aan verplichtingen vastgelegd dan oorspronkelijk was geraamd. De grootste component van de onderschrijding betreft de Non-profitregeling energie-investeringen (- f 12,5 mln). Deze onderschrijding is het gevolg van het feit dat de regeling gedurende een half jaar opengesteld is. Gegeven de laat ingediende aanvragen kon slechts een deel van de ontvangen aanvragen volledig in 1997 afgehandeld worden. Getuige de hoeveelheid in 1997 ontvangen subsidieaanvragen wordt in structurele zin geen onderschrijding verwacht.

De uitgavenraming is hoger uitgevallen dan eerder geraamd doordat een groter deel van de verplichtingen tot uitbetaling is gekomen op de onderdelen Programma's Industrie (f 12,4 mln) en Programma's Woningbouw en diensten (f 21,8 mln).

Artikel 09.02 Duurzame energie

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199793 10924 470
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 30 477– 256
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 6 310– 7 962
Totaal geraamd129 89616 252
Realisatie 1997133 40331 649
Verschil (slotwetmutatie)+ 3 507+ 15 397

Slotwetmutatie

Per saldo is op dit artikel voor een groter bedrag aan verplichtingen aangegaan. De voornaamste component van de verhoging betreft het budget voor de Programma's Zon-thermisch. Het per saldo benodigde verplichtingenbedrag is gecompenseerd ten laste van artikelen 01.55 Bijdrage aan het agentschap Senter en 09.01 Energiebesparingstechnologie.

Meer uitgaven dan geraamd, zijn gedaan op de onderdelen Programma's Zon-thermisch (f 2,4 mln), Programma's Zon-photovoltaïsch (f 3,7 mln), Programma's Windenergie (f 2,3 mln), Programma's Energiewinning uit afval en biomassa (f 2,2 mln) en Warmtepompen (f 4,8 mln).

Artikel 09.03 Energievoorzieningsonderzoek

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199710 00022 927
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 2 981
Totaal geraamd12 98122 927
Realisatie 19974 17519 716
Verschil (slotwetmutatie)– 8 806– 3 211

Slotwetmutatie

De onderschrijding van het verplichtingenbudget vloeit voor f 7,1 mln voort uit het niet in 1997 aangaan van verplichtingen op het onderdeel Nieuwe elektriciteitstechnologieën ten behoeve van een afwikkelingsprogramma Kolen. Dit programma zal in 1998 verplicht worden.

Daarnaast bleef bij het onderzoeksprogramma op het gebied van radioactief afval een verplichtingenbedrag van f 1,7 mln onbesteed.

De onderschrijding van het uitgavenbudget wordt met name veroorzaakt door het achterblijven van uitgaven met betreking tot het onderzoeksprogramma op het gebied van radioactief afval.

Artikel 09.06 Doelfinanciering NITG-TNO

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 33 934+ 33 934
Totaal geraamd33 93433 934
Realisatie 199738 17838 178
Verschil (slotwetmutatie)+ 4 244+ 4 244

Slotwetmutatie

Opwaartse bijstelling van zowel de verplichtingen- als de kasraming houdt voor circa de helft verband met een bijdrage ten behoeve van de flexibele pensioenering. Dekking is afkomstig van artikel 01.01. De andere component van de verhoging heeft een zuiver administratieve achtergrond (desaldering met extra ontvangsten in apparaatskosten).

Artikel 09.07 CO2-reductieplan door EZ

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 76 969
Totaal geraamd76 969
Realisatie 19972 500
Verschil (slotwetmutatie)– 74 469

Slotwetmutatie

Bij het opstellen van de Najaarsnota werd in het kader van het CO2-reductieplan uitgegaan van de commitering van een twee projecten. Eén project ter grootte van f 2,5 mln is gecommiteerd, terwijl van het tweede project (ter grootte van circa f 75 mln) verwacht wordt dat de verplichting in de loop van 1998 zal worden aangegaan.

AFWIKKELING ENERGIEBELEID TOT 1996

Artikel 09.32 Toepassing energiebesparingstechnologie en duurzame energie

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 Verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 1997159 145
Mutatie 1e suppletore begroting 1997– 5 315
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 7 629
Totaal geraamd146 201
Realisatie 1997116 640
Verschil (slotwetmutatie)– 29 561

Slotwetmutatie

Er is per saldo voor circa f 30 mln minder uitgegeven ten behoeve van in het verleden aangegane verplichtingen dan aanvankelijk werd geraamd. De grootste verlagingen van de raming zijn aangebracht op de onderdelen Industrie (f 15,6 mln), Gebouwde omgeving (f 9,6 mln), de Tenderregeling Energiebesparing (f 5,6 mln) en Investeringen windturbines (f 11,3 mln). Op het onderdeel Overige duurzame energie zijn meer uitgaven verricht dan eerder geraamd (f 14,4 mln).

Artikel 09.33 Onderzoek en ontwikkelingswerk op energiegebied

Opbouw verplichtingen- en uitgavenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 verplichtingenuitgaven
Stand vastgestelde begroting 199749 641
Mutatie 2e suppletore begroting 1997– 11 772
Totaal geraamd37 869
Realisatie 199724 438
Verschil (slotwetmutatie)– 13 431

Slotwetmutatie

Er is per saldo voor circa f 13 mln minder uitgegeven ten behoeve van in het verleden aangegane verplichtingen dan aanvankelijk werd geraamd. De grootste verlagingen van de raming zijn aangebracht op de onderdelen HFR Euratom (f 3,8 mln) en Onderzoek besparingstechnieken en duurzame energie (f –8,6 mln).

Wetsartikel 2 (Ontvangsten)

01.00 Algemeen

Artikel 01.31 Ontvangsten Centraal Bureau voor de Statistiek

Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 ontvangsten
Stand vastgestelde begroting 19978 900
Mutatie 1e suppletore begroting 1997+ 9 800
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 2 300
Totaal geraamd21 000
Totaal ontvangen27 084
Meer (+)/minder (–) ontvangen+ 6 084

Slotwetmutatie

In 1997 blijkt uiteindelijk ruim f 6 mln meer ontvangen te zijn op uitstaande debiteuren van het CBS. De extra ontvangsten zijn ingezet voor extra uitgaven voor het CBS op artikel 01.01 Apparaatsuitgaven EZ.

03.00 Industrie- en Dienstenbeleid

Artikel 03.01 Ontvangsten staalindustrie

Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 ontvangsten
Stand vastgestelde begroting 199748 370
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 82 107
Totaal geraamd130 477
Totaal ontvangen129 134
Meer (+)/minder (-) ontvangen– 1 343

Slotwetmutatie

De verlaging van de raming met f 1,3 mln is het gevolg van de vervroegde aflossing van een in het verleden aan Hoogovens verstrekte lening. Door deze vervroegde aflossing zijn de op deze lening geraamde renteontvangsten deels komen te vervallen.

Artikel 03.03 Ontvangsten uit bijdragen aan de industrie

Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 ontvangsten
Stand vastgestelde begroting 199755 096
Mutatie 1e suppletore begroting 1997– 19 096
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 323 738
Totaal geraamd359 738
Totaal ontvangen365 524
Meer (+)/minder (–) ontvangen+ 5 786

Slotwetmutatie

De bijstelling van de raming is hoofdzakelijk het gevolg van een niet geraamde ontvangst van een eerder dit jaar verstrekt voorschot van f 4,4 mln ten laste van het uitgavenartikel 03.05 Steun Scheepsbouw. De overige extra ontvangsten van ruim f 1,3 mln betreffen diverse posten van kleinere omvang.

04.00 Regionaal Beleid

Artikel 04.03 Diverse ontvangsten regionaal beleid

Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 ontvangsten
Stand vastgestelde begroting 199711 900
Mutatie 1e suppletore begroting 1997– 9 900
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 3 520
Totaal geraamd5 520
Totaal ontvangen6 022
Meer (+)/minder (-) ontvangen502

Slotwetmutatie

De ontvangsten zijn hoger dan oorspronkelijk ingeschat, onder meer door dividenduitkeringen van de Regionale ontwikkelingsmaatschappijen (ROM's).

05.00 Diensten, Midden- en Kleinbedrijf en Ordening

Artikel 05.21 Diverse ontvangsten DMO

Opbouw ontvangstenramingen vanaf de stand vastgestelde begroting (x f 1000)

 ontvangsten
Stand vastgestelde begroting 19972 000
Mutatie 2e suppletore begroting 1997+ 1 000
Totaal geraamd3 000
Totaal ontvangen732
Meer (+)/minder (-) ontvangen– 2 268

Slotwetmutatie

Op basis van de ontvangsten uit voorgaande jaren werd bij de tweede suppletore begroting de raming structureel verhoogd tot f 3 mln per jaar. Uiteindelijk bleek de voorziene verhoging zich voor een groot deel niet te hebben voorgedaan.

WETSARTIKEL 3 (AGENTSCHAP SENTER)

Specificatie van de rekening van baten en lasten van agentschap Senter over 1997 (bedragen x f 1000)

OmschrijvingOorspronkelijk vastgestelde begrotingRealisatieSlotwetmutatie (+ of –) (+ = tekortschietend t.o.v. geraamd bedrag)
Baten   
omzet moederdepartement42 08058 171– 16 091
omzet overige departementen4 7508 856– 4 106
omzet overig1 7502 787– 1 037
rentebaten100279– 179
overige baten081– 81
Totaal baten48 68070 174– 21 494
    
Lasten   
apparaatskosten    
* personeel33 40044 945– 11 545
* materieel12 80016 919– 4 119
rentelasten    
afschrijvingskosten    
* materieel1 8001 687+ 113
* immaterieel    
dotaties voorzieningen6004 846– 4 246
buitengewone lasten    
Totaal lasten48 60068 397– 19 797
Saldo van baten en lasten801 777– 1 697

Toelichting op omvangrijke of politiek belangrijke mutaties

Algemeen

Het agentschap Senter heeft geen suppletore begrotingen ingediend waardoor de slotwetmutatie per onderscheiden post bestaat uit het verschil tussen de oorspronkelijk vastgestelde begroting en de uiteindelijk realisatie. In 1997 is EG-Liaison geïntegreerd in Senter. Hiermee was in de oorspronkelijk begroting nog geen rekening gehouden, vanwege de destijds nog bestaande onzekerheid over het wel of niet doorgaan van de integratie.

Voor een uitgebreidere toelichting op aangebrachte slotwetmutaties zij verwezen naar de financiële verantwoording van het agentschap Senter, welke is opgenomen onder wetsartikel 3 in de Rekening 1997 van EZ.

Baten

De totale baten vallen f 21,5 mln hoger uit dan geraamd. Dit is voornamelijk het gevolg van een sterke stijging van binnen EZ verworven opdrachten. Het gaat hier zowel om nieuwe opdrachten (onder meer het Programma Samenwerking Opkomende Markten en de regeling Energie-Investerings Aftrek als om groei van bestaande opdrachten (bijvoorbeeld het Programma Samenwerking Oost-Europa).

Ook bij de overige departementen is een forse omzetgroei gerealiseerd. Nieuwe opdrachtgevers zijn het Ministerie van Binnenlandse Zaken en het Ministerie van Financiën.

De omzetgroei wordt veroorzaakt door de integratie van EG-Liaison, een tariefstijging en door de autonome groei.

Lasten

* personele kosten

De personele kosten zijn ruim f 11,5 mln hoger uitgevallen dan begroot. Deze stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een uitbreiding van het personeelsbestand vanwege de forse omzetgroei. Daarnaast speelt de herbezetting als gevolg van de invoering van de 36-urige werkweek een rol in de stijging.

* materiële kosten

Ten gevolge van het toegenomen productievolume valt de realisatie op diverse kostenposten hoger uit dan oorspronkelijk begroot. Per saldo resulteert dit in een bijstelling van de raming met ruim f 4,1 mln.

* dotaties voorzieningen

De specificatie van deze post is als volgt:

Dotaties

voorziening personeel 1 092

voorziening informatisering 3 424

millennium voorziening 250

voorziening onderhanden werk 71

voorziening debiteuren 11

Vrijval

voorziening kennismanagement  – 2

Ten laste van de exploitatie 4 846

Saldo van baten en lasten

Als gevolg van de mutaties bij de baten- en de lastenzijde van de begroting stijgt het geraamde positieve bedrijfsresultaat van Senter met bijna f 1,7 mln tot f 1,777 mln. Het voorstel tot resultaatsbestemming is opgenomen in de financiële verantwoording van het agentschap Senter en in de Rekening 1997 van EZ onder wetsartikel 3.

Specificatie van de rekening van kapitaaluitgaven en kapitaalontvangsten van agentschap Senter over 1997 (bedragen x f 1 000)

OmschrijvingOorspronkelijk vastgestelde begrotingRealisatieSlotwetmutatie (+ of -) (+ = tekortschietend t.o.v. geraamd bedrag)
Kapitaaluitgaven   
uitgaven onroerende goederen000
uitgaven overige kapitaalgoederen1 5203 582– 2 062
Totaal kapitaaluitgaven1 5203 582– 2 062
    
Kapitaalontvangsten   
investeringsbijdrage van het departement000
onttrekkingen aan reserves000
toevoeging aan liquide middelen1 8001 912– 112
Totaal kapitaalontvangsten1 8001 912– 112

Toelichting op omvangrijke of politiek belangrijke mutaties

Kapitaaluitgaven

Onder de uitgaven overige kapitaalgoederen is het saldo opgenomen van investeringen (f 3,6 mln) en desinvesteringen (f 0,018 mln).

Kapitaalontvangsten

Financiering van investeringen in enig jaar vindt plaats uit gecumuleerde afschrijvingen (die onder de post toevoeging aan liquide middelen worden opgenomen), alsmede vanuit aanwezige liquide middelen. De toevoeging aan liquide middelen bestaat volledig uit de afschrijvingen 1997 (inclusief de afschrijvingen op de out-of-pocketkosten van f 0,225 mln). In 1996 zijn geen investeringsbijdragen van het moederdepartement ontvangen.

De Minister van Economische Zaken,

G. J. Wijers


XNoot
1

Als gevolg van intrekkingspercentage bij artikel 02.12 komt deze verlaging niet overeen met verhoging bij artikel 01.55.

Naar boven