Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 20 februari 2018
Uw Kamer heeft mij bij de regeling van werkzaamheden van 1 februari 2018 verzocht
om een reactie op het actualiteitenprogramma Monitor van de Duitse ARD uitgezonden
op 1 februari 2018 (Handelingen II 2017/18, nr. 47, Regeling van werkzaamheden). Daarin
werd gesteld dat de veiligheid van de Belgische kernreactor Tihange 1 in het geding
is; als onderbouwing hiervoor werd in het programma het aantal «precursor events»
genoemd.
Allereerst wil ik benadrukken dat ik zeer hecht aan de nucleaire veiligheid. Berichten
over de nucleaire veiligheid van Belgische reactoren, maar ook die uit Duitsland,
bereiken ook de Nederlandse bevolking en het is voor mij belangrijk dat de Nederlandse
overheid deze zorgen adequaat adresseert en waar mogelijk probeert weg te nemen. Daarom
maak ik werk van een versterking van de informatievoorziening door middel van één
loket waar burgers belangrijke en actuele informatie over nucleaire veiligheid kunnen
vinden.
Onder het begrip «precursor event» wordt een bepaald type ongewone gebeurtenis verstaan,
waarbij het risico op een ongewone gebeurtenis tijdelijk afwijkt. Daarbij kan het
gaan om zowel ongeplande gebeurtenissen (storingen) als geplande (bijvoorbeeld onderhoud
of wisselen van de kernbrandstof). Het begrip is ongeschikt om slechts op basis daarvan
uitspraken te doen over de algehele veiligheidssituatie van de centrale: een reactor
wordt tenslotte ontworpen om met dergelijk gebeurtenissen om te gaan. Het is ook geaccepteerd
dat tijdens de levensduur dergelijke gebeurtenissen zich kunnen en zullen voordoen.
Voor een degelijke analyse van de daadwerkelijke veiligheidsimpact van een gebeurtenis
moeten ook andere omstandigheden in aanmerking worden genomen, zoals of en welke veiligheidssystemen
wel beschikbaar waren tijdens de gebeurtenis en of er al dan niet procedurele fouten
werden gemaakt. Zowel de Duitse als de Belgische toezichthouders geven in reactie
op de uitzending dan ook aan dat het aantal precursor gebeurtenissen geen maatstaf
is voor de veiligheid van een kerncentrale. De Nederlandse Autoriteit Nucleaire Veiligheid
en Stralingsbescherming (ANVS) sluit zich hierbij aan.
Beoordeling van de veiligheidsrelevantie van gebeurtenissen in een kerncentrale en
de communicatie daarover vindt plaats aan de hand van de eenduidige, door het IAEA
ontwikkelde en internationaal gebruikte INES-schaal.1 In de INES-inschaling worden alle aspecten meegewogen om een inschaling te maken
van de veiligheidsimpact van een incident, zoals hoe de veiligheidssystemen functioneerden
en of er ook procedurele fouten zijn gemaakt. In het geval er een precursor even plaatsvindt
wordt dit dus betrokken bij de algehele veiligheidsbeoordeling.
De Belgische toezichthouder FANC communiceert structureel gebeurtenissen met een impact
op de nucleaire veiligheid (INES-1 of hoger). Voor de periode 2013–2015 heeft het
FANC 22 INES-1 gebeurtenissen gerapporteerd, en geen gebeurtenissen van INES-2 of
hoger. Van deze 22 gebeurtenissen hadden er 5 betrekking op Tihange 1. De twee jaar
hiervoor vonden bij Tihange 1 overigens geen INES-1 incidenten plaats. Dergelijke
fluctuaties in de statistieken zijn niet ongewoon wanneer gekeken wordt naar een enkele
reactor over een relatief korte periode.
De Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat, S. van Veldhoven-van der Meer