25 124 Nieuwe infrastructuur mobiele communicatie (C2000)

Nr. 73 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 25 april 2014

Hierbij bied ik u het inspectierapport «Verbetertrajecten C2000; stand van zaken 2013» aan¹. In de rapportage heeft de Inspectie Veiligheid en Justitie beschreven welke voortgang is geboekt op de uitvoering van de verbetertrajecten C2000 in de periode tot en met eind 2013. In deze brief deel ik de belangrijkste bevindingen van de inspectie en mijn reactie daarop met u.

Aanleiding

In 2009 zijn er drie grootschalige incidenten geweest waarbij hulpverleners tijdens het gebruik van C2000 problemen ondervonden met de communicatie via het netwerk. Eind 2009 concludeerde de expertgroep C2000 dat de ervaren problemen een gevolg zijn van een combinatie van technische en organisatorische problemen en onvolkomenheden in het gebruik. Op basis van deze bevindingen is het verbeterproject C2000 gestart, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen maatregelen die onder verantwoordelijkheid van het Ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) vallen en maatregelen die onder verantwoordelijkheid van de hulpverleningsdiensten moeten worden uitgevoerd.

Algemeen beeld inspectierapport

De Inspectie Veiligheid en Justitie concludeert dat de problemen die de Expertgroep C2000 in haar rapportage eind 2009 beschreef allen zijn opgepakt maar nog niet (geheel) zijn opgelost. Bij aanvang van de verbetertrajecten was het de bedoeling dat uiterlijk 1 januari 2014 alle verbeteractiviteiten zouden zijn geborgd bij het Ministerie van VenJ, politie, brandweer, ambulancezorg en Defensie. Hoewel er zeker vorderingen zijn gemaakt is deze termijn niet gehaald. Uitloop van de implementatie van de verbeteractiviteiten is vooral aan de orde bij de politie, aldus de Inspectie.

Bevindingen en reactie

Verbetertrajecten Veiligheid en Justitie

Het Ministerie van VenJ is verantwoordelijk voor de uitvoering van de volgende verbetertrajecten:

• Inrichting strategisch beheer (governance)

• Verbeteren van de dekking

• Roadmap 2025

• Capaciteitsbehoeften tijdens rampen en crises (ondergebracht bij het verbetertraject verbeteren van de dekking).

Inrichting strategisch beheer (Governance)

De Inspectie concludeert dat de strategische sturing en regie op C2000 nog niet in alle opzichten functioneert zoals met de verbetervoorstellen werd beoogd. Er is wel een Bestuurlijke Regiegroep, maar deze is tot op heden alleen schriftelijk geconsulteerd. Daar komt bij dat niet alle Chief Information Officers (CIO’s), die zijn verenigd in het CIO-beraad, beschikken over voldoende mandaat om hun rol effectief in te kunnen vullen.

Reactie

Strategisch beheer

Het CIO-beraad functioneert goed. Het feit dat er in Nederland geen landelijke brandweer bestaat maakt dat de CIO van de brandweer zonder officieel mandaat deelneemt aan het CIO-beraad. De CIO van Ambulancezorg Nederland heeft wel een mandaat van de AZN-leden, maar om een toezegging te doen moet hij wel toestemming hebben van de AZN-leden.

De bestuurlijke regiegroep C2000 en de regiegroep van de Landelijke Meldkamer Organisatie (LMO) kennen in hun personele invulling een aantal overlappingen. De bestuurlijke regiegroep LMO is reeds operationeel. De bestuurlijke aangelegenheden over C2000 worden dan ook vanaf heden aansluitend op de bijeenkomsten van de bestuurlijke regiegroep LMO besproken. Hiermee is de strategische sturing op C2000 beter ingebed.

Verbeteren van dekking

De Inspectie concludeert dat de dekkingsproblemen met C2000 nog niet volledig zijn opgelost. Dit komt omdat de ingebruikname van nieuwe antennemasten vertraging heeft opgelopen. Een goede werking van C2000 tijdens calamiteiten of grootschalige evenementen is mogelijk, mits hieraan een gedegen voorbereiding ten grondslag ligt. Er zit nog risico in onvoorziene grootschalige gebeurtenissen, aldus de Inspectie.

Reactie

Wegwerken dekkingsissues

Het project ODIN (Oplossen Dekkings Issues Nederland) heeft wat vertraging opgelopen met de oorspronkelijke planning. Dit komt doordat de verwerving van enkele antennemasten langer heeft geduurd dan gepland als gevolg van weerstand van omwonenden en soms van langdurig overleg met de gemeente over de definitieve locaties. Een aantal van de door de leverancier nieuw opgeleverde antennemasten voldeed daarnaast niet direct volledig aan de gestelde kwaliteitseisen. Dit is inmiddels verholpen. Oorspronkelijk zouden 67 masten worden bijgebouwd. Dat zijn er in de loop van de tijd 65 definitief geworden. Alle 65 locaties zijn inmiddels verworven, de bouw van de antennemasten is ver gevorderd. 41 antennemasten zijn inmiddels opgeleverd en in gebruik genomen. De resterende antennemasten worden naar verwachting in mei 2014 in gebruik genomen. Er is nog 1 antennemast die zich in een langer lopend traject bevindt en daardoor pas later dit jaar in gebruik genomen kan worden. Uitgezonderd van deze antennemast zijn naar verwachting op 1 juli 2014 alle bijgebouwde antennemasten in gebruik genomen.

Capaciteitsbehoeften rampen en crises

De capaciteitsverdeling over het C2000-netwerk is geoptimaliseerd. Op de beschikbaarheid van capaciteit is een goed gebruik ook van invloed, daarom zijn ook de uitvoering van de verbetertrajecten opleiden en oefenen, de verbindingsschema’s van de gebruikers (in het kader van het Landelijk Kader Fleetmap) en de invulling van de regierol ten aanzien van het gebruik van C2000 bij calamiteiten en evenementen van belang. Over de afronding van deze verbetertrajecten informeer ik u later in deze brief.

Roadmap

De Inspectie concludeert dat de in het verbetertraject genoemde roadmap is opgeleverd (versie 2013). Inmiddels heeft een nadere verkenning plaatsgevonden ten aanzien van de behoefte van de hulpverleningsdiensten aan mobiele datacommunicatie. Over de vervolgactiviteiten moet nog nadere besluitvorming plaatsvinden in het CIO-beraad.

Reactie

De roadmap C2000 beschrijft de belangrijkste (technologische) ontwikkelingen in het toekomstig operationeel optreden van de aangewezen C2000-gebruikers. De roadmap is geen statisch eindproduct, maar een proces dat voortdurend bijstelling vraagt. Het CIO-beraad evalueert de roadmap jaarlijks en formuleert op basis hiervan concrete acties. Het verbetertraject als zodanig is hiermee afgerond.

Verbetertrajecten hulpverleningsdiensten

De hulpverleningsdiensten zijn verantwoordelijk voor het eigen deel van de verbetertrajecten. Onder regie van het Veiligheidsberaad wordt een aantal verbeterproducten opgeleverd. Deze producten worden vervolgens door de hulpverleningsdiensten geïmplementeerd. De volgende trajecten worden onder verantwoordelijkheid van het veld uitgevoerd:

• SCL en tijdelijk gerichte binnenhuisdekking

• Randapparatuur

• Landelijk Kader Fleetmap (verbindingsschema’s)

• Opleiden en oefenen

• Regierol meldkamer

Algemeen

De Inspectie heeft in het rapport kritische bevindingen over de voortgang van de implementatie van de veldtrajecten door de politie, de brandweer, het Ministerie van Defensie en in mindere mate Ambulancezorg Nederland. Bij Ambulancezorg Nederland vindt de implementatie van de verbetervoorstellen al plaats vanaf eind 2011. Deze hulpverleningsdienst is dan ook het verst gevorderd. De kritiek richt zich vooral op de kolom politie. De zorg van de Inspectie zit daarbij vooral op het risico van het gebruik van C2000 bij onvoorziene grootschalige gebeurtenissen.

Reactie

Algemeen

Om er voor te zorgen dat de verbetertrajecten van het veld vóór 1 januari 2015 worden afgerond neem ik een aantal maatregelen. Vanuit mijn verantwoordelijkheid voor het beheer over de politie spreek ik de politie aan op de voortgang van de implementatie van de verbetertrajecten. Zoals eerder aangegeven worden de overleggen van de bestuurlijke regiegroep C2000 met ingang van heden nauw aangesloten op de overleggen van de bestuurlijke regiegroep van de LMO, die al gestart is. Ik kan Defensie, AZN en de voorzitters van de veiligheidsregio’s (voor de brandweer) dan via de bestuurlijke regiegroep C2000 aanspreken op de voortgang op de verbetertrajecten. De leden van het CIO-beraad is via de bestuurlijke regiegroep C2000 dringend verzocht de verbetertrajecten per kolom vóór 1 januari 2015 af te ronden.

Situatie bij de politie

Omdat de kritiek in het inspectierapport zich vooral op de kolom politie richt, licht ik de situatie bij de politie hier graag verder toe. De in 2011 en 2012 opgelopen vertraging bij de politie is met name terug te voeren op de migratie van zelfstandige politiekorpsen naar één nationale politie. De migratie maakte dat op projectniveau te weinig voortgang geboekt kon worden.

In 2013 is, binnen de context van de nationale politie, de koers van het project bijgesteld. De opleiding en de invoering van de verbindingsschema’s zijn losgekoppeld van de aanbesteding van de nieuwe apparatuur.

Er is consensus over één landelijke fleetmap politie, één landelijk roepnummerplan politie en er zijn uniforme afspraken over de instellingen van het randapparaat en het radiobediensysteem. Deze landelijke standaard wordt de komende maanden vastgesteld en ingevoerd. Tegelijkertijd worden 10.000 portofoons vervangen. In 2014 wordt ook een basisset aan verbindingsschema’s opgeleverd voor ongeplande opschaling in gebieden met minder dekking en/of capaciteit in vergelijking met gebieden waar continu veel hulpdiensten tegelijk communiceren.

Op opleidingsgebied is gekozen voor een actieve, klassikale scholing die gevolgd wordt door een borging in opleiding, training en eenheid. Inmiddels hebben 15.000 eindgebruikers de toets met succes afgerond – in 2014 zal dit aantal verder moeten groeien naar 40.000.

De publicatie van de aanbesteding voor de randapparatuur wordt medio 2014 verwacht. De aanbesteding valt overigens buiten de scope van het verbeterproject C2000.

Gebruik C2000 tijdens de NSS

De politie en alle andere betrokken veiligheidspartners hebben ook tijdens de afgelopen NSS gebruik gemaakt van C2000. Alle gebruikers zijn in aanloop naar de NSS extra geïnformeerd over het gebruik van het netwerk en hun portofoon. De agenten op straat zijn door middel van specifieke instructies (via posters, brieven, flyers) geïnformeerd over een goed gebruik tijdens de NSS.

Het systeem is uitvoerig getest en er zijn extra zendmasten bijgeplaatst. Het gehele netwerk is aanvullend 24/7 gemonitord op de juiste wijze van operationeel gebruik zodat tijdig geacteerd kon worden. Er was een goede back up ingericht. Mede door deze voorbereidingen zijn er geen problemen geweest met het gebruik van C2000 tijdens de NSS.

Tot slot

Ik constateer dat er op verschillende terreinen goede vooruitgang is geboekt. Dit blijkt ook uit het feit dat bij verschillende grootschalige activiteiten van het afgelopen jaar geen problemen met C2000 zijn ondervonden. Er moet echter nog wel degelijk wat gebeuren. Ik zal mij inspannen om ervoor te zorgen dat de verbetertrajecten vóór 1 januari 2015 naar tevredenheid worden afgerond. De inspectie brengt na afronding van het verbeterproject een rapport uit met haar bevindingen. Ik zal u daar op dat moment uiteraard over informeren.

De Minister van Veiligheid en Justitie, I.W. Opstelten

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer