24 587 Justitiële Inrichtingen

Nr. 648 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 20 april 2016

Op 30 maart jl. heb ik tijdens het AO gevangeniswezen de toezegging gedaan een second opinion uit te laten voeren naar de kwaliteit van het Prognosemodel Justitiële ketens (oftewel het PMJ-model) waarmee de ontwikkeling van de capaciteitsbehoefte in onder meer de strafrechtelijke keten wordt geraamd. Ik heb op uw verzoek aangegeven daartoe de Algemene Rekenkamer te benaderen. Met deze brief informeer ik u over de uitvoering van deze toezegging.

Kwaliteit van het PMJ-model

Tijdens het AO gevangeniswezen heeft uw Kamer aandacht gevraagd voor de kwaliteit van het PMJ-model. Het is van belang dat de ramingen een betrouwbaar beeld schetsen van de daadwerkelijke behoefte, gezien de (ingrijpende) maatregelen die uit de ramingen voort kunnen vloeien.

Het PMJ-model vloeit voort uit een jaarlijkse raming van de sanctiecapaciteit die sinds 1998 door het WODC wordt uitgevoerd. In 2003 is besloten tot de ontwikkeling van een integraal model voor de justitiële keten. In 2004 is het eerste PMJ-model gepresenteerd waarin de ramingen voor de hele veiligheidsketen zijn opgenomen.

In het verleden zijn diverse evaluaties uitgevoerd om de kwaliteit van het model te toetsen. De evaluaties hebben plaatsgevonden in 1999 (door SEO), 1999 (door KPMG/BEA), 2002 (IVA), 2003 (Nyfer), 2004 (APE) en 2009 (Regioplan). Ook het WODC zelf heeft in 2009 een evaluatie van het model uitgevoerd.

Uit deze evaluaties is naar voren gekomen dat het PMJ-model van voldoende kwaliteit is. De aanbevelingen die zijn gedaan, zijn voor het merendeel meegenomen in de voortdurende doorontwikkeling van het model. De aanbevelingen zagen met name op het uitbreiden van het model.

Om extra kwaliteitswaarborgen in te bouwen, is er een adviesgroep ingericht die ongeveer één keer per twee jaar bijeenkomt om te adviseren over de kwaliteit en de werking van het PMJ-model. In deze adviesgroep hebben vertegenwoordigers van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP), het Centraal Planbureau (CPB) en verschillende universiteiten zitting. Ook de aanbevelingen die hier uit voortvloeien worden meegenomen in de doorontwikkeling.

Second opinion

Conform mijn toezegging heb ik de Algemene Rekenkamer benaderd voor de uitvoering van de second opinion. De Algemene Rekenkamer heeft aangegeven dat zij gegeven het lopend onderzoeksprogramma niet op korte termijn beschikt over de onderzoekscapaciteit en -expertise om binnen de gewenste termijn een gedegen second opinion uit te voeren.

Vervolgens zijn conform de daarvoor geldende inkoopprocedures verschillende onderzoeksbureaus uitgenodigd offertes in te dienen voor de uitvoering van de second opinion. Uitgangspunt daarbij was dat sprake moest zijn van een onafhankelijk onderzoeksbureau dat over specifieke kennis van econometrische modellen beschikt, dat op dit moment niet verbonden is aan de doorontwikkeling van het PMJ-model en dat in de gelegenheid is om dit onderzoek in een kort tijdsbestek uit te voeren. Inmiddels is op basis van de ingediende offertes besloten de second opinion te laten uitvoeren door APE onderzoek & advies.

In mei 2016 zal ik uw Kamer informeren over de uitkomsten van de second opinion. In deze brief zal ik tevens ingaan op de uitkomsten van de doorrekening van alternatieve ramingen door het WODC.

De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, K.H.D.M. Dijkhoff