22 894
Preventiebeleid voor de volksgezondheid

nr. 236
BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 30 september 2009

Op verzoek van uw Kamer informeer ik u hierbij over de positie van prof. dr. Osterhaus bij de totstandkoming van adviezen aan de regering over Nieuwe Influenza A (H1N1) in relatie tot zijn (financiële) belangen in het bedrijf ViroClinics, dat meewerkt aan de ontwikkeling van onder meer griepvaccin door het doen van testen.

Mijn besluit om vaccins tegen Nieuwe Influenza A (H1N1) aan te schaffen heb ik, naast informatie die tot mij kwam vanuit onder andere de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), mede genomen op basis van het advies van de Gezondheidsraad van 8 mei 2009. In dit advies, dat ook aan uw Kamer is gestuurd¹, geeft de Gezondheidsraad mij adviezen en overwegingen over vaccinatie tegen influenza A (H1N1), die ik heb meegenomen in mijn besluitvorming.

De Gezondheidsraad is een onafhankelijk wetenschappelijk adviesorgaan dat als taak heeft om regering en parlement te adviseren op het gebied van de volksgezondheid en het gezondheids(zorg)onderzoek. Leden van een commissie van de Gezondheidsraad moeten deskundig en onafhankelijk zijn. Daarnaast kunnen in een commissie adviseurs plaatsnemen die geen stemrecht hebben in de commissie.

Het betreffende advies van de Gezondheidsraad is tot stand gekomen in de reeds bestaande commissie Vaccinatie bij een grieppandemie die voor dit specifieke advies is uitgebreid met gastdeskundigen. Bij de instelling van deze commissie heeft de Gezondheidsraad zoals gebruikelijk een belangenverklaring gevraagd aan alle beoogde leden van de commissie. Prof. dr. Osterhaus heeft toen aangegeven een relatie te hebben met ViroClinics en ook financiële belangen te hebben in het bedrijf. Die informatie was al langer breed bekend en was door hem ook in eerdere belangenverklaringen opgevoerd bij de Gezondheidsraad. Op basis van die verklaring heeft de voorzitter van Gezondheidsraad, volgens de regels van de raad, besloten om prof. dr. Osterhaus niet als lid toe te laten treden tot de commissie, maar als niet-stemhebbend adviseur.

De voorzitter van de Gezondheidsraad heeft geconcludeerd dat de betrokkenheid van prof. dr. Osterhaus, gelet op zijn expertise, een meerwaarde heeft voor de advisering van de raad, zodat een adviseurschap zonder stemrecht gewenst was. Ik merk daarbij op dat de adviezen van de Gezondheidsraad over Nieuwe Influenza A (H1N1) en vaccinatie daartegen, tot stand zijn gekomen met betrokkenheid van een groot aantal leden en adviseurs, waaronder hoogleraren van verschillende universiteiten die ieder een vooraanstaande positie innemen in hun vakgebieden.

Zoals voor veel onderzoek geldt, is diepgaand en grootschalig onderzoek op het gebied van ontwikkeling van vaccins alleen mogelijk samen met het bedrijfsleven. Ook vaccinonderzoek dat door de overheid zelf wordt verricht, gebeurt in samenwerking met het bedrijfsleven. Wetenschappers in dit veld hebben dus vrijwel altijd samenwerkingsprojecten met bedrijven. Juist daarom heeft de Gezondheidsraad heldere procedures om belangen van leden en adviseurs in beeld te krijgen, zodat de voorzitter de verantwoordelijkheid kan nemen voor de weging en besluitvorming van benoemingen.

Tot slot wijs ik u erop dat ik mij breed laat adviseren. De Gezondheidsraad heeft daarin een belangrijke rol, maar ook is de informatie die de WHO aan lidstaten verschaft van groot belang. In de media, maar ook in uw Kamer, wordt prof. dr. Osterhaus met regelmaat dè adviseur van de regering genoemd wanneer het gaat om griep. Ik kan mij voorstellen dat de vele media-optredens van prof. dr. Osterhaus die indruk kunnen geven, maar dat is een onjuist beeld.

Ik vertrouw erop uw Kamer afdoende te hebben geïnformeerd met deze brief.

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport,

A. Klink

---

1 Tweede Kamer 2008–2009, 22 894, nr. 225.