22 660 Conferentie van commissies voor Europese aangelegenheden uit de parlementen van de lidstaten van de EU en van een delegatie uit het Europees Parlement

BN/Nr. 85 VERSLAG

Vastgesteld 14 april 2023

In de Zweedse hoofdstad Stockholm vond op zondag 29 en maandag 30 januari de COSAC-voorzittersconferentie plaats. De COSAC is het samenwerkingsverband van commissies voor Europese aangelegenheden uit de parlementen van de EU-lidstaten en van een delegatie uit het Europees Parlement. Elk halfjaar komen de parlementaire delegaties op uitnodiging van het parlement van het EU-voorzittersland bijeen voor een bespreking van actuele Europese thema’s. Namens de vaste commissie voor Europese Zaken van de Eerste Kamer heeft Ria Oomen-Ruijten (voorzitter van de commissie Europese Zaken; CDA) deelgenomen met ambtelijke ondersteuning van Van den Driessche en Den Hartog. Namens de vaste commissie voor Europese Zaken van de Tweede Kamer heeft Raoul Boucke (ondervoorzitter van de commissie Europese Zaken; D66) deelgenomen met ambtelijke ondersteuning van De Vrij en Timmer.

De delegatie brengt als volgt verslag uit¹:

En marge van de conferentie

Voorafgaand aan de conferentie heeft de delegatie op zondag 29 januari een briefing gekregen op de Ambassade in Stockholm, verzorgd door Bengt van Loosdrecht, Nederlands ambassadeur in Zweden. Hier werd voornamelijk gesproken over de prioriteiten van het Zweedse voorzitterschap; 1) veiligheid, 2) veerkracht en concurrentievermogen, 3) welvaart, groene en energietransitie, 4) democratische waarden en rechtsstaat.

Opening van de conferentie

De conferentie werd geopend door Hans Wallmark, voorzitter van de commissie voor Europese Zaken van de Zweedse Rijksdag en Andreas Norlén, voorzitter van de Zweedse Rijksdag. De heer Norlén noemde de acht interparlementaire conferenties die onder het Zweedse voorzitterschap worden georganiseerd en een aantal onderwerpen die op de agenda staan, namelijk economische zaken in een onzekere geopolitieke context, de interne markt van de Europese Unie (EU), het werk van Europol en Europese samenwerking in de aanpak van georganiseerde misdaad. Daarnaast noemde hij het belang van het versterken van de rechtsstaat in Europa en de waarden waarop de EU is gebaseerd, zoals respect, mensenrechten, vrijheid, rechtsstatelijkheid en democratie. De heer Wallmark vervolgde met de procedurele zaken en verwees onder andere naar een ingekomen brief van de voorzitter van de commissie Europese Zaken van de Franse Senaat, de heer Rapin, met een voorstel om tijdens de COSAC in mei de verbetering van de regels over ethiek en transparantie met betrekking tot de activiteiten van de Europese instellingen als onderwerp te agenderen. De heer Wallmark liet weten dat het voorzitterschap en de Trojka hiervoor mogelijkerwijs in april een videoconferentie gaan organiseren.

De heer Wallmark vroeg daarnaast het permanent lid van het COSAC-secretariaat, Bruno Dias Pinheiro, een toelichting te geven op het besluit dat genomen moet worden om de website cosac.eu op te heffen. Deze website wordt sinds 2019 niet meer bijgewerkt en alle informatie over de COSAC is terug te vinden op ipex.eu. Het voorstel is om hierover een paragraaf op te nemen in de conclusies van de plenaire COSAC in mei, zodat na vaststelling de website kan worden opgeheven.

Sessies

Na de vaststelling van de agenda volgden twee inhoudelijke sessies, een sessie over wat de EU kan doen op het gebied van de bestrijding van georganiseerde misdaad en een sessie met de presentatie van de prioriteiten van het Zweedse EU-voorzitterschap.

1) De aanpak van georganiseerde misdaad

De eerste sessie werd ingeleid door Ylva Johansson, Eurocommissaris voor Binnenlandse Zaken. Mevrouw Johansson noemde een aantal tragische voorvallen in Zweden, waaronder schietpartijen met minderjarige slachtoffers, explosies en de moord op een politica. Zij benadrukte dat georganiseerde misdaad gezien moet worden als één van de grootste interne bedreigingen in de EU en dat de aanvallen vanuit de georganiseerde misdaad de grondslagen van de EU ondermijnen. Hierna ging Johansson in op cijfers over de georganiseerde misdaad in de EU, die aantonen dat criminele organisaties steeds professioneler en op internationaal niveau opereren. Daarna noemde zij het belang van nieuwe EU-wetgeving op het gebied van digitaal bewijsmateriaal, goede samenwerking tussen nationale politie en Europol en een goede balans tussen wetgeving op het gebied van privacy en veiligheid. Zij concludeerde dat hoewel de EU veel regelgeving heeft om online privacy te beschermen, kwetsbare mensen en kinderen die slachtoffer worden van seksueel geweld beter beschermd moeten worden.

De tweede spreker bij dit onderwerp was Johan Olsson, Hoofd van Nationale Operaties bij de Zweedse politie. Hij noemde de invloed van de georganiseerde misdaad op de democratie onacceptabel en gaf aan dat de EU veel doet aan de bestrijding hiervan. Olsson ging hierna verder in op online activiteit van criminelen, met name op social media. Hij sloot af door het belang van het gebruik van kunstmatige intelligentie en goede regelgeving in de digitale wereld in de strijd tegen de georganiseerde misdaad te onderstrepen.

De derde spreker in deze sessie was Hildingson Boqvist, Secretaris-Generaal van kinderrechtenorganisatie ECPAT Sweden. Zij ging in op verschillende manieren waarop veelal jonge slachtoffers worden gechanteerd met beelden van seksuele aard of seksueel misbruik. Hierna lichtte zij de verschillende benaderingen in de bestrijding hiervan toe. Boqvist noemde dat een meerderheid van deze schadelijke beelden in de EU wordt opgeslagen en de platformen en internet providers nog niet genoeg verantwoordelijkheid hierin nemen. Zij sloot af door te stellen dat er nog veel te doen is in de bestrijding van deze georganiseerde misdaad.

In het daaropvolgende debat zei een meerderheid van de sprekers dat veiligheid een goed gekozen prioriteit is van het Zweedse voorzitterschap.

2) Presentatie prioriteiten Zweedse voorzitterschap.

De tweede sessie werd ingeleid door de Zweedse Staatssecretaris voor de Minister van Europese Zaken, Christian Danielsson. Hij gaf aan dat het voorzitterschap van de Raad van de EU plaatsvindt op een moment van historische uitdagingen, met name de Russische agressie tegen Oekraïne. Dit onderwerp zal de Europese agenda blijven domineren en heeft topprioriteit voor Zweden, aldus Danielsson. Hij noemde ook veiligheid, concurrentievermogen, de groene en energietransitie en democratische waarden en de rechtsstaat als kerntaken van de EU onder het Zweedse voorzitterschap.

De tweede spreker bij dit onderwerp was Vicevoorzitter van het Europees Parlement Othmar Karas. Karas sprak zijn steun uit voor Oekraïne. Hij ging in op de veiligheid van de EU, verwijzend naar de lidmaatschapsaanvraag van Zweden tot de NAVO, de Europese defensie-unie en het strategisch kompas. Vervolgens noemde hij het krijgen van consensus over het migratie- en asielpact als belangrijke uitdaging onder het voorzitterschap. Verder werd nadruk gelegd op de uitkomsten van de Conferentie over de toekomst van Europa en het belang van energieonafhankelijkheid van de EU.

In het debat dat volgde spraken vele delegaties hun steun uit voor de prioriteiten van het Zweedse voorzitterschap en de eenheid en steun van de EU voor Oekraïne met alle beschikbare middelen.

In haar bijdrage vroeg het lid Oomen-Ruijten aandacht voor een prioritering in de behandeling van Europese wetgeving onder het Zweedse voorzitterschap, voor het uitvoeren van het strategisch kompas en voor het vinden van oplossingen voor migratie. Na het debat gaf Christian Danielsson aan dat het Zweedse voorzitterschap zich zou inzetten om de uitdagingen op het gebied van migratie aan te gaan en voor wat betreft de EU-wetgevingsagenda prioriteit te geven aan het Fit for 55-pakket.

Tot slot bedankte Hans Wallmark de delegaties voor hun aanwezigheid en bijdragen. De volgende COSAC-conferentie vindt plaats in plenaire setting en is gepland van zondag 14 tot en met dinsdag 16 mei 2023 in Stockholm.

Namens de delegatie, De voorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken van de Eerste Kamer, Oomen-Ruijten

Ondervoorzitter van de vaste commissie voor Europese Zaken van de Tweede Kamer, Boucke

---

1 De documenten bij deze plenaire vergadering zijn te raadplegen op de website van IPEX: https://secure.ipex.eu/IPEXL-WEB/conferences/cosac/home