22 660 Conferentie van commissies voor Europese aangelegenheden uit de parlementen van de lidstaten van de EU en van een delegatie uit het Europees Parlement

BA/ Nr. 75 HERDRUK¹ VERSLAG

Vastgesteld 11 oktober 2019

Van zondag 21 tot en met maandag 22 juli 2019 vond te Helsinki, Finland, de Voorzittersconferentie van commissies voor Europese aangelegenheden uit de nationale parlementen van de lidstaten van de Europese Unie en van een delegatie uit het Europees Parlement, hierna aangeduid als Voorzitters-COSAC, plaats. Naast de genoemde delegaties namen ook delegaties van de nationale parlementen van de kandidaat-lidstaten van de Europese Unie deel als waarnemer, evenals delegaties van de Raad van de Europese Unie en van de Europese Commissie.

De Nederlandse delegatie naar deze conferentie bestond uit de voorzitters van de commissies voor Europese Zaken van respectievelijk de Eerste en Tweede Kamer, Oomen-Ruijten (CDA) en Veldman (VVD). De ambtelijke begeleiding bestond uit Van den Driessche (Eerste Kamer), Buisman (Tweede Kamer). De delegatie brengt als volgt verslag uit²:

En marge van de conferentie

Op zondag 21 januari 2019 ontving de delegatie een technische briefing van Özlem Canel, plv. Nederlands Ambassadeur te Finland. Naast een toelichting op de politieke, economische en historische ontwikkelingen is eveneens gesproken over de actuele politieke situatie in Finland met de nieuw verkozen regering alsmede over de prioriteiten van het Fins EU-voorzitterschap, waaronder de focus op het klimaatbeleid.

COSAC-Voorzittersconferentie, 22 juli 2019

De COSAC-Voorzittersconferentie werd geopend door de voorzitter van de commissie Europese zaken in de Eduskunta, het Fins parlement, Satu Hassi, en door de vicevoorzitter van het Fins parlement, Tuula Haatianen. In haar welkomstwoord stond Tuula Haatianen stil bij de honderdste verjaardag van Finland als constitutionele democratie. Ook is Finland het land in Europa waar vrouwen als eerste het recht hadden om te stemmen. Verder feliciteerde Tuula Haatianen mevrouw Ursula von der Leyen met haar voordracht als voorzitter van de Europese Commissie.

Een speciaal welkom werd door Satu Hassi gericht aan alle nieuwe voorzitters van de commissies Europese Zaken in de parlementen, waaronder aan de nieuwe voorzitter van de commissie Europese Zaken in de Eerste Kamer, Ria Oomen-Ruijten.

Procedurele aspecten

Bij het agendapunt over de procedurele zaken van de COSAC maakte voorzitter van de commissie Europese Zaken in het Fins parlement Satu Hassi duidelijk dat in de vergadering van de Troika van de COSAC besloten was om voorzitter van de Europese Commissie von der Leyen uit te nodigen voor de plenaire sessie van de COSAC op 1-3 december 2019. Ook gaf Satu Hassi een toelichting op de andere geagendeerde onderwerpen, klimaat en het Tampere acquis en het Charter of Fundamental Rights.

In de discussie die volgde brachten sprekers andere onderwerpen op voor de agenda van de plenaire COSAC, zoals de onderhandelingen voor het Meerjarig Financieel Kader 2021–2027 en het buitenlands beleid, meer in het bijzonder het Oostelijk Partnerschap en de relatie met Oekraïne. Hayke Veldman vroeg bij dit agendapunt namens de Tweede Kamer om het onderwerp «transparantie van Europese besluitvorming» op te nemen op de plenaire agenda. Het Fins voorzitterschap vroeg de Nederlandse delegatie vervolgens om het verzoek in een brief nader toe te lichten. Verder werd tijdens het procedurele gedeelte de inhoudsopgave van het 32^e halfjaarlijkse rapport van de COSAC vastgesteld.

Beleidsdebatten

In de eerste sessie van de conferentie stonden de prioriteiten van het Fins EU-Voorzitterschap centraal. Minister voor Europese Zaken Tytti Tuppurainen begon haar introductie van de prioriteiten met de mededeling dat het Fins EU-voorzitterschap het voorzitterschap pragmatisch zou aanvliegen. Normen en waarden zijn belangrijke pijlers van het Fins EU-voorzitterschap. De rechtsstaat staat centraal in het programma van het Fins EU-voorzitterschap. Het Fins EU-Voorzitterschap wil de instrumenten van de rechtsstaat versterken. Volgens Tytti Tuppurainen zijn de gedeelde waarden het fundament van de Europese Unie en daarmee zijn deze essentieel voor de werking van de Europese Unie. Vervolgens ging Tytti Tuppurainen in op een andere prioriteit van het Fins EU-Voorzitterschap, namelijk klimaat en in het bijzonder het belang van een Arctische EU-strategie voor het behoud van het bijzondere klimaat rond de Noordpool.

In de daaropvolgende sessie stond de onderhandeling over het nieuwe Meerjarig Financieel Kader 2021–2027 centraal. De introductie van de sessie werd verzorgd door Alain Lamassoure, voormalig lid van het Europees Parlement en voormalig Frans Minister. Hij stond stil bij het feit dat volgens hem het plafond van het Meerjarig Financieel Kader in de afgelopen 20 jaar niet verhoogd is waardoor nieuwe ontwikkelingen niet zijn meegenomen in de Europese begroting. De heer Alain Lamassoure poneerde verder zijn stelling dat er twee manieren zijn om naar het nieuwe Meerjarig Financieel Kader 2021–2027 te kijken, namelijk de conservatieve -en de disruptieve manier. De conservatieve manier gaat uit van het voorstel van de Europese Commissie waarbij geen echt debat plaatsvindt. De disruptieve manier gaat volgens Lamassoure uit van het kiezen van bepaalde prioriteiten en doelstelling waar vervolgens genoeg budget voor moet worden vrijgemaakt.

Tot slot bepleitte de heer Alain Lamassoure het belang van coördinatie van nationale budgetten en het Europees budget. Het Europees Semester moet daartoe aangepast worden waarbij nationale begrotingen en de Europese begroting op elkaar dienen te worden afgestemd om op die manier sneller te reageren op veranderingen in de wereld. In de paneldiscussie die volgde bepleitte Ria Oomen-Ruijten voor een efficiëntere omgang met het bestaande budget. Daartoe moeten de programma’s worden gemoderniseerd en toegepast op de huidige Europese situatie. De negotiation box voor het Meerjarig Financieel Kader 2021–2027 zou voldoende ruimte moeten bieden om de beoogde programma’s nog te kunnen aanpassen. Verder werden door diverse delegaties wensen geuit aan welke beleidsterreinen de Europese Unie volgens hen meer fondsen zou moeten alloceren in het nieuwe Meerjarig Financieel Kader 2021–2027. Ook werd door meerdere delegatie de Brexit genoemd als onzekere factor op de onderhandelingen van de nieuwe Europese begroting.

De delegatie, Oomen-Ruijten Veldman

---

1 I.v.m. een correctie in de Kamer aanduiding

2 De notulen van de Trojka-bijeenkomst en van de Voorzitters-COSAC-conferentie zijn raadpleegbaar op de COSAC-pagina van de website van IPEX: http://www.ipex.eu/IPEXL-WEB/home/home.do