21 501-33 Raad voor Vervoer, Telecommunicatie en Energie

Nr. 797 BRIEF VAN DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 februari 2020

Hierbij doe ik u toekomen de geannoteerde agenda van de informele EU-bijeenkomst van transportministers die op 11 maart a.s. in Opatija (Kroatië) plaatsvindt. Mocht de agenda van de informele bijeenkomst op belangrijke punten veranderen, dan zal ik u hierover in het kader van het schriftelijk overleg van 27 februari a.s. informeren.

De Minister van Infrastructuur en Waterstaat, C. van Nieuwenhuizen Wijbenga

Informele bijeenkomst transportministers, 11 maart 2020

Op 11 maart zal onder Kroatisch voorzitterschap een informele bijeenkomst van de transportministers plaatsvinden. Vanwege het staatsbezoek naar Indonesië, zal ik voor deze bijeenkomst ambtelijk vervangen worden. Deze bijeenkomst zal volledig in het teken staan van maritiem (zeevaart en gedeeltelijk binnenvaart) en dan met name op de onderdelen verduurzaming, digitalisering, kwaliteit van toekomstige zeevarenden, veiligheid en concurrentiekracht. Het kabinet steunt de discussies over deze belangrijke thema’s in de informele bijeenkomst, omdat de uitdagingen binnen deze internationale sector groot zijn. Tijdens de bijeenkomst zal een ministersverklaring voorliggen die ingaat op de hierboven genoemde thema’s.

Verduurzaming

Op de bijeenkomst zal naar verwachting met name de urgentie voor de ontwikkeling van CO₂-neutrale en emissievrije zeevaart en binnenvaart aan bod komen, inclusief het belang van de Europese Green Deal en nationale plannen en goede praktijkvoorbeelden om de reductiedoelen te realiseren. Voor zeevaart zal een oproep worden gedaan om als Europese Commissie en lidstaten samen te werken in, en een kader te ontwikkelen voor, de transitie naar een CO₂-neutrale scheepvaart. Wat betreft zeevaart zal dat betrekking hebben op de acties in de Internationale Maritieme Organisatie (IMO) en een mondiaal gelijk speelveld. Wat betreft binnenvaart zal dat betrekking hebben op de ontwikkelingen in de Centrale Commissie voor de Rijnvaart (CRR). Samenwerking binnen Europa en het delen van goede praktijkvoorbeelden is belangrijk om een betekenisvolle rol te spelen op mondiaal en Europees niveau.

Inzet Nederland

De inzet van Nederland zal in lijn zijn met de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens waarin met de sector afspraken zijn gemaakt om zowel de schadelijke emissies naar de lucht (stikstofoxiden, zwaveloxiden en fijnstof) als de emissie van broeikasgassen terug te dringen. Voor zeevaart zijn de inspanningen in IMO-kader belangrijk voor het (verder) ontwikkelen van concrete reductiemaatregelen voor de korte, middellange en lange termijn. Het is belangrijk dat de IMO-strategie voor CO₂-reductie wordt uitgevoerd. Nederland zal de samenwerking binnen Europa die daaraan bijdraagt daarom met kracht steunen. Om het doel van een emissievrije en klimaatneutrale binnenvaart per 2050 te realiseren, is de inzet op korte termijn gericht op het onderzoek naar de financiering van vergroening door de CCR en haar lidstaten en de wijze waarop de Commissie daarbij wordt betrokken. Zie voorts ook het BNC-fiche over de Green Deal in dit kader (Kamerstuk 35 377, nr. 1).

Indicatie krachtenveld

Alle lidstaten binnen de EU ondersteunen de maatregelen om te komen tot CO₂-reductie en terugdringing van emissies. Binnen de EU is er een groep zeevaartlanden dat snel tot maatregelen wil komen om de CO₂ te reduceren. Bij deze groep van ambitieuze landen horen, naast Nederland, ook de Noord- en West-Europese landen. Daartegenover staat een groep minder ambitieuze lidstaten. Het is belangrijk om samen uitwerking te geven aan de klimaat- en emissieambities voor de zeevaart die aansluiten bij het mondiale karakter daarvan.

Digitalisering

Digitalisering voor het gehele maritieme domein biedt veel mogelijkheden om te komen tot een fundamentele verbeterslag als het gaat om efficiency in de logistieke keten en realisatie van duurzaamheidsdoelen. Het gaat daarbij zowel om de zeescheepvaart als binnenvaart. Smart mobility toepassingen en meer interoperabiliteit tussen alle transportmodaliteiten wordt daarmee mogelijk, evenals modal shift van weg naar binnenvaart, short sea shipping of spoor.

Inzet Nederland

Nederland zet in op naadloos multimodaal goederentransport. De Nederlandse inzet in EU-kader is om papierloos grensoverschrijdend transport mogelijk te maken, het veilig delen van data tussen overheden en bedrijven te stimuleren en dit voor overheden en logistieke bedrijven mogelijk te maken. Deze stip op de horizon dient als richtingaanwijzer om de implementatie van de EU Verordeningen European Maritime Single Window Environment (EMSWE) en binnenkort de European Freight Transport Information (EFTI) Verordening binnen de komende zes jaar te realiseren. Daarnaast vindt Nederland het ook belangrijk dat het regelgevende kader de mogelijkheid van autonoom varen in de EU mogelijk maakt.

Indicatie krachtenveld

Nagenoeg alle EU-Lidstaten onderschrijven de noodzaak om papierloos transport te realiseren, waarbij sommige landen willen dat de Europese Commissie voor bedrijven verplichtende wetgeving oplegt. Nederland wil eerst in het overheidsdomein zijn digitale huis op orde hebben, alvorens bedrijven verplicht worden gesteld volledig digitaal te opereren. Nederland is met een aantal noordelijke EU-lidstaten en Spanje de meest actieve pleitbezorger voor een «data delen infrastructuur». Veel EU-lidstaten zijn nog niet zo geavanceerd in hun beleidsontwikkeling.

Kwaliteit van zeevarenden

Inhoud

Naar verwachting zal de discussie in de bijeenkomst op dit punt gaan over de aandacht die nodig is voor de aanpassing van training en opleiding van (zee)varenden aan boord of aan wal om zo tegemoet te komen aan de technologische ontwikkelingen van deze tijd. Het internationale regelgevende kader voor de zeevaartvereisten, STCW-verdrag (Standards of Training, Certification and Watchkeeping), behoeft hierom gereviseerd te worden. Tevens zal het belang benadrukt worden van de Europese Sociale Dialoog voor goede arbeidsomstandigheden voor de werknemers in de sector. Daarnaast is er aandacht voor nauwere samenwerking tussen de industrie-, opleidings- en trainingsinstituten.

Inzet Nederland

Human Capital is een van thema’s uit de Maritieme Strategie 2015–2025 (Kamerstuk 31 409, nr. 70). Daarin is aangegeven dat er ook in de toekomst voldoende vakbekwaam en gemotiveerd personeel beschikbaar moet zijn. Hiervoor is het belangrijk om jongeren te blijven interesseren voor een maritiem beroep en het huidig personeelsbestand van de sector te behouden. De sector heeft daarin een rol, maar ook de overheid als het gaat om onderwijs en de eisen die aan de kwalificaties van zeevarenden worden gesteld. Nederland kan de oproep tot herziening van het STCW-verdrag dan ook ondersteunen en zal dit in de bijeenkomst ook uitdragen.

Indicatie krachtenveld

Alle EU-lidstaten hechten belang aan goed opgeleid personeel voor de zee- en binnenvaart. Dit zorgt niet alleen voor werkgelegenheid, maar draagt ook bij aan duurzaamheid en veiligheid van het transport over water.

Nul ongevallen en concurrentiekracht

Inhoud

Ten slotte zal mogelijk het belang om te komen tot een veiligheidscultuur van nul ongevallen worden besproken, en de concurrentiekracht van de scheepvaartsector in de EU. Voor de lidstaten vraagt verdere versterking van de veiligheidscultuur op het terrein van zeevaart een sterke rol voor de European Maritime Safety Agency (EMSA) en een adequaat regelgevend kader. Op het terrein van de concurrentiekracht wordt gecoördineerde actie binnen de EU bepleit ten aanzien van vrije markttoegang, oneerlijke handelspraktijken en het belang van de richtsnoeren staatssteun voor het zeevervoer.

Inzet Nederland

Met oog op de Maritieme Strategie 2015–2025 waarin Nederland streeft naar een duurzame maritieme toppositie, kan Nederland zich vinden in een onverminderde inzet om te streven naar een veilige zeevaart en concurrerende zeevaartsector. Een Europees staatssteunkader voor zeevaart en gecoördineerde actie voor vrije markttoegang is van groot belang voor een gelijk speelveld. Nederland zal voor beide onderwerpen pleiten tijdens de Raad.

Indicatie krachtenveld

De ambitie voor een veilige en concurrerende Europese scheepvaart en de belangrijke rol die EMSA en het staatssteunkader zeevaart daarin spelen, worden door alle lidstaten gedeeld.