21 501-32
Landbouw- en Visserijraad

nr. 147
BRIEF VAN DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 8 december 2005

Hierbij breng ik u verslag uit van de Landbouw- en Visserijraad die van 22 tot en met 24 november jl. in Brussel plaatsvond.

De landbouwagenda stond vrijwel geheel in het teken van de hervorming van de suikermarktordening. De Raad is erin geslaagd om een akkoord te bereiken, waarover ik u reeds op 29 november jl. een brief heb gestuurd. Verder zijn de strategische richtsnoeren voor plattelandsontwikkeling vastgesteld en heeft de Commissie de Raad geïnformeerd over de ontwikkelingen inzake aviaire influenza en de WTO-onderhandelingen.

Ten aanzien van visserij heeft de Raad een politiek akkoord bereikt over het voorstel voor technische maatregelen in de Baltische Zee. Ter voorbereiding op de decemberraad is bovendien gediscussieerd over de vangstmogelijkheden in dit visserijgebied en het herstel van het kabeljauwbestand. De uitkomsten van beide discussies worden meegenomen in de onderhandelingen in december. Tot slot heeft de Commissie verslag uitgebracht van de visserijonderhandelingen met Noorwegen.

Strategische richtsnoeren plattelandsontwikkeling

Na een kort debat heeft de Raad een voorlopig akkoord bereikt over de strategische richtsnoeren voor plattelandsontwikkeling voor de periode 2007–2013. Deze richtsnoeren bevatten de Europese strategische prioriteiten voor de uitvoering van de maatregelen onder de verschillende assen van de Plattelandsverordening, die door de Raad reeds op 20 september jl. is vastgesteld. Op basis van de richtsnoeren dient elke lidstaat zijn nationale strategie voor plattelandsontwikkeling uit te werken, die vervolgens weer het referentiekader vormt voor de nationale of regionale programma’s. Aan de Nederlandse wens om voldoende flexibiliteit te hebben voor maatregelen in het kader van diversificatie in de plattelandsgebieden, is tegemoetgekomen. Ik heb dan ook ingestemd met het voorstel. Formele besluitvorming is overigens pas begin volgend jaar aan de orde, omdat het advies van het Europees Parlement niet eerder beschikbaar is.

Technische maatregelen Baltische Zee

De Raad heeft een politiek akkoord bereikt over de verordening die beoogt met technische maatregelen bij te dragen aan de instandhouding van de visbestanden in de Baltische Zee, de Belten en de Sont. Deze verordening is door de Commissie aan de Raad voorgelegd om, na de toetreding van de Baltische lidstaten tot de EU, de visserijvoorschriften in deze regio in lijn te brengen met de communautaire bepalingen. Nederland heeft geen directe visserijbelangen in deze regio en kon instemmen met het voorstel. Aangezien er enkele restricties in het voorstel zijn opgenomen met betrekking tot de visserij met de boomkor, is op mijn initiatief een verklaring van de Raad en de Commissie aangenomen dat van deze restricties geen enkele precedentwerking zal uitgaan.

Met dit politieke akkoord bevestigde de Raad het definitieve verbod op de drijfnetvisserij met ingang van 1 januari 2008. Wel werd de Commissie verzocht een voorstel te presenteren over de precieze definiëring van drijfnetten.

Vangstmogelijkheden Baltische Zee

De Raad heeft gediscussieerd over de wijze waarop een reductie van de visserij-inspanning in de Baltische Zee het beste kan worden vormgegeven. Met name de betrokken lidstaten uit de regio inventariseerden de voor- en nadelen van zeedagenregimes, gesloten gebieden en seizoenssluitingen. Eensgezind waren de betrokken ministers in hun afwijzing van een verbod op kabeljauwvistuig als alternatief voor seizoenssluiting. De Commissie zal de uitkomst van deze gedachtewisseling betrekken bij het voorstel voor de TAC’s en quota voor 2006 voor dit gebied. Commissaris Borg wees de Raad er volledigheidshalve op dat over mogelijk alternatieve voorstellen voor de Baltische Zee ook met de Russische Federatie overeenstemming moet worden bereikt.

Total Allowable Catches (TAC’s) en quota 2006 – vervroegde behandeling

Met het oog op een tijdige voorbereiding van de decemberraad heeft de Raad gediscussieerd over het herstel van het kabeljauwbestand. Uitgangspunt voor het debat was de voorlopige opstelling van de Commissie dat de problematische situatie van het kabeljauwbestand vraagt om toepassing van de maatregelen uit het herstelplan. Dit betekent een verlaging van de TAC en de zeedagen met 15%, met name voor de kabeljauw-, de boomkor- en de langoustinevisserij. Ik ben in mijn interventie vooral ingegaan op de gevolgen voor de boomkorvisserij. Ik heb de Raad en de Commissie erop gewezen dat de Nederlandse boomkorvloot reeds een inspanningsreductie van 25% heeft gerealiseerd en er aanvullend momenteel een grote sanering van de vloot wordt doorgevoerd. Daarmee levert Nederland nu al een grote bijdrage aan het herstel van het kabeljauwbestand. Een verdere reductie van zeedagen is dan ook niet te rechtvaardigen. Een dergelijke reductie zal het draagvlak voor de noodzakelijk herstructurering aantasten, zo heb ik de Commissie voorgehouden. Ook heb ik erop gewezen dat de bijvangst van kabeljauw door de boomkorvloot dermate laag is dat deze vloot niet meer onder het kabeljauwherstelplan behoort te vallen. De visserij-inspanning van de boomkorvloot dient naar mijn mening vervat te worden in het door de Commissie aangekondigde lange termijnplan voor de platvisbestanden in de Noordzee.

Het algemene beeld dat uit de interventies naar voren kwam, was gereserveerdheid voor verdere reducties in zeedagen en quota. Slechts de Zweedse minister sprak zich nadrukkelijk uit voor de opstelling van de Commissie. De Commissie heeft niet gereageerd op de interventies, maar zal deze betrekken bij de voorstellen voor 2006.

Diversen

a) Visserijonderhandelingen met Noorwegen

De Commissie heeft de Raad geïnformeerd over de stand van zaken in de onderhandelingen over het jaarlijkse visserijakkoord met Noorwegen. De eerste onderhandelingsronde vond plaats van 7 tot 10 november jl. Er blijkt een grote bereidheid aan beide zijden te zijn om tijdig voor de decemberraad tot een akkoord te komen, maar belangrijke zaken rond quota en transfers van onder andere kabeljauw en blauwe wijting vragen nog de nodige aandacht. Tevens maakte de Commissie melding van haar intentie om een lange termijn beheersplan voor schol in het akkoord met Noorwegen op te nemen. In mijn interventie heb ik gepleit om in het akkoord met Noorwegen de TAC voor schol zo stabiel mogelijk te houden ten opzichte van dit jaar. Daarnaast heb ik erop gewezen dat eerst in communautair verband tot vaststelling van een lange termijnbeheersplan voor platvis besloten moet worden, dat vervolgens kan worden ingebracht in het akkoord met Noorwegen. De tweede onderhandelingsronde vindt plaats van 28 november tot mogelijk 2 december.

b) Toepassing Verordening 847/96 op de pelagische visserij

Dit agendapunt was op verzoek van Ierland opgevoerd. De Ierse minister verzocht om de zogenaamde flexibiliteitsverordening – die het mogelijk maakt 10% van de quota over te hevelen naar een volgend jaar – op makreel van toepassing te laten zijn. De Commissie reageerde terughoudend, gelet op de gevolgen voor afspraken met niet-EU-staten over de visserij op makreel.

c) Aviaire influenza

Commissaris Kyprianou informeerde de Raad over de laatste ontwikkelingen ten aanzien van aviaire influenza. De EU-maatregelen in Kroatië, Turkije en Roemenië lijken effect te hebben en de Commissie is daarom voornemens haar verdere aanpak te baseren op regionalisatie. De Commissie zal binnenkort voorstellen om maatregelen, zoals het afschermen van pluimvee, te verlengen tot aan het einde van de vogeltrek. Vervolgens deed de Commissaris kort verslag van zijn bezoek aan Zuidoost-Azië en de door OIE, FAO en WHO georganiseerde bijeenkomst in Geneve, die van 7 tot en met 9 november jl. plaatsvond. Tijdens deze conferentie heeft de EU € 30 miljoen uitgetrokken voor bronbestrijding in Zuidoost-Azië. Daarnaast zal de EU assistentie verlenen bij de organisatie van een donorconferentie die in juni 2006 in Beijing plaatsvindt.

Ik heb nogmaals aangegeven de maatregelen te ondersteunen die de Commissie tot nu toe heeft genomen. Daarbij heb ik mijn dank uitgesproken voor het verlenen van goedkeuring voor preventieve vaccinatie van dierentuindieren en mijn steun gegeven aan het voornemen om maatregelen, zoals het afschermen van pluimvee, te verlengen tot aan het einde van de vogeltrek. Ik heb opnieuw het belang van bestrijding aan de bron benadrukt en vermeld dat Nederland – in aanvulling op steun aan Indonesië en Vietnam – ook financiële ondersteuning biedt aan trekvogelonderzoek in Centraal-China.

d) Exportproblemen Polen–Rusland

Polen heeft aangegeven hinder te ondervinden in de export van rund-, varkens- en pluimveevlees naar de Russische Federatie. De export naar de Russische Federatie is van groot belang voor Polen en vooralsnog reageren de Russische autoriteiten afwijzend op het verzoek om de achtergrond van het verbod op te helderen. Commissaris Kyprianou gaf aan van de problematiek op de hoogte te zijn en bereid te zijn de Poolse autoriteiten ter zijde te staan.

e) WTO-onderhandelingen

Commissaris Fischer Boel schetste kort de laatste stand van zaken inzake de WTO-onderhandelingen. De Franse minister bedankte in zijn interventie expliciet de beide Commissarissen Fischer Boel en Mandelson voor hun duidelijke lijn dat wat betreft landbouw de grenzen van het onderhandelingsmandaat van de Commissie zijn bereikt.

f) Overgang naar bedrijfstoeslagregeling

De meeste lidstaten die in 2004 toetraden tot de EU, hebben gebruik gemaakt van een afwijkend betalingssysteem voor directe betalingen, de zogenaamde regeling voor een enkele areaalbetaling. De Commissie heeft destijds deze tijdelijke mogelijkheid gecreëerd om de invoering van directe betalingen in deze landen te vergemakkelijken. In 2009 zullen echter ook deze landen moeten overstappen op de bedrijfstoeslagenregeling. In dat verband brachten de Baltische lidstaten en Hongarije enkele problemen onder de aandacht van de Commissie. Commissaris Fischer Boel gaf aan een soepele overgang belangrijk te vinden en zegde toe de problemen nader te bekijken.

g) Vrijwaringsmaatregelen voor appels

Vanwege de enorme toevoer van appels uit derde landen zijn de prijzen op de interne markt sterk gedaald. Volgens Frankrijk gebruikt de Commissie onjuiste invoergegevens. Tegen die achtergrond pleitte Frankrijk voor vrijwaringsmaatregelen om de invoer van appels te beperken. Commissaris Fischer Boel antwoordde dat het voor het marktjaar 2005–2006 niet meer mogelijk is de gegevens aan te passen en dat het inroepen van vrijwaringsmaatregelen ook niet meer tot de mogelijkheden behoort.

Bovendien is het ten algemene moeilijk dergelijke maatregelen in te stellen, omdat het moeilijk is om aan te tonen dat er sprake is van ernstige marktverstoring. De Commissaris zegde wel toe de situatie in de gaten te blijven houden.

h) Nationale steun Cypriotische boeren

Cyprus hield een betoog om nationale steun te mogen verlenen teneinde reeds langlopende schulden van Cypriotische boeren te kunnen afbetalen. Deze schulden zijn tot stand gekomen als gevolg van de Turkse bezetting en de droogte in de jaren negentig. Het gaat om een bedrag van in totaal ongeveer € 40 miljoen. Commissaris Fischer Boel had het verzoek nog niet kunnen bestuderen, maar gaf op voorhand aan concurrentieverstorende werking niet uit te sluiten.

De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,

C. P. Veerman