21 501-31 Raad voor de Werkgelegenheid, Sociaal Beleid, Volksgezondheid en Consumentenzaken

Nr. 578 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 oktober 2020

Hierbij bied ik u het verslag van de informele videoconferentie van EU-gezondheidsministers van 4 september jl. aan.

De Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, H.M. de Jonge

Bijlage 1. Verslag informele videoconferentie van EU-gezondheidsministers van 4 september jl.

Beleidsdebat: Coördinatie van quarantaine- en testregimes

Op initiatief van het Duitse voorzitterschap is gesproken over coördinatie van quarantainemaatregelen, alsmede coördinatie van de mogelijkheid om de quarantaineperiode te verkorten door middel van tests in het geval van reisbewegingen uit hoog risicogebieden.

Commissaris Kyriakides benadrukte dat het vooral voor de EU-burgers van belang is om tot een goed gecoördineerde aanpak te komen in EU verband. Zij signaleert dat het voor burgers nu erg verwarrend is, omdat lidstaten verschillend beleid hanteren en er ook dikwijls veranderingen zijn.

Nederland heeft over het voetlicht gebracht dat Nederland actief bijdraagt aan Europese besprekingen ten aanzien van het zoveel mogelijk – mits de volksgezondheidssituatie het toestaat – open houden van EU grenzen. Het vrije verkeer dient zo min mogelijk te worden gehinderd, zodat burgers en bedrijven zo min mogelijk worden belemmerd in hun vrijheden en daarmee de economie en interne markt zo min mogelijk worden geschaad. Nederland heeft hierbij gewezen op het belang van heldere communicatie, zowel naar burgers en bedrijven als tussen lidstaten onderling. Zeker daar waar er nationaal maatregelen worden getroffen die impact hebben op buurlanden. Invulling van maatregelen ten aanzien van test- en quarantainebeleid ten aanzien van reizigers uit hoog-risicogebieden blijft uiteindelijk nationale bevoegdheid, zodat de epidemiologische situatie, sociale acceptatie van maatregelen, reisanamnese en testcapaciteit kunnen meewegen.

Een grote meerderheid van de lidstaten was voorstander van een gemeenschappelijke benadering van grensoverschrijdende reizigers afkomstig uit gebieden met een hoog risico op basis van wetenschappelijk advies van het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) en andere deskundigen. Lidstaten spraken de wens uit om te komen tot een evenredige oplossing voor de huidige lappendeken aan quarantaine- en testregimes binnen de Unie. Daarbij spraken diverse lidstaten hun steun uit voor het ontwikkelen van een gemeenschappelijk afwegingskader met minimumnormen. Diverse lidstaten onderstreepten daarbij dat het belangrijk is om de afweging van het nemen van maatregelen uiteindelijk nationaal of regionaal te laten zijn. Lidstaten gaven aan problemen te voorzien bij het opstellen uniforme definities, criteria en indicatoren. Lidstaten zouden de flexibiliteit moeten behouden om deze normen aan te passen aan nationale wetgevings- en beleidskaders en specifieke nationale of regionale omstandigheden.

Beleidsdebat: COVID-19 vaccin-aankoop en financiering

De Europese Commissie sluit contracten met vaccin-producenten waarbij zij producenten in staat stelt hun productie op te schalen met een risicodragende investering vanuit het Emergency Support Initiative (ESI)-budget. In ruil daarvoor krijgen de lidstaten het recht om, zodra een vaccin succesvol is en toegelaten tot de Europese markt, een bepaald volume aan doses vaccin te kopen tegen een afgesproken prijs en met concrete afspraken over de leveringsvoorwaarden. De Europese Commissie werkt op dit moment aan een portfolio van zeven producenten. Het ESI-budget is echter onvoldoende om een dergelijk portfolio te kunnen realiseren. In dat geval voorziet het ESI-akkoord tussen Commissie en lidstaten in de mogelijkheid voor die lidstaten om aanvullende financiering beschikbaar te stellen. Commissaris Kyriakides sprak de hoop uit dat alle lidstaten het werk van de Commissie in deze blijven steunen, ook in financiële zin, zodat de Commissie het gewenste aantal voorcontracten kan afsluiten.

Het Duits voorzitterschap wees er op dat er dringend een oplossing zou moeten worden gevonden om het financieringstekort voor de vooruitbetaling van het gewenste portfolio van zeven kansrijke COVID-19-vaccins, te dichten.

Het voorzitterschap stelde voor het Emergency Support Initiative (ESI)-budget aan te vullen, door het beschikbaar stellen van aanvullende financiële middelen door de lidstaten. Alle lidstaten spraken waardering uit voor het voorinkooptraject van de Europese Commissie. Elf lidstaten, waaronder Nederland, spraken steun uit voor verhoging van het ESI-budget, terwijl tien anderen een (positief) voorbehoud moesten maken vanwege nationale besluitvormingsprocedures. Een beperkte groep lidstaten vroeg meer informatie over de uitgaven, contracten en criteria voordat zij zich nader wilde committeren.

Na deze videoconferentie heeft de Europese Commissie middels een brief de lidstaten gevraagd hun toezegging om additioneel bij te dragen aan het ESI-budget te bestendigen, zodat het proces voor de resterende kandidaat-vaccins voort kan worden gezet om snel contracten te kunnen sluiten. Ook Nederland heeft haar toezegging om eenmalig circa € 43 miljoen aan het ESI-budget bij te dragen ten behoeve van het sluiten van contracten met producenten in de bestaande portfolio schriftelijk vastgelegd. Ik informeerde uw Kamer op 18 september jl. hier reeds over (Kamerstuk 25 295, nr. 539).