21 501-20 Europese Raad

Nr. 954 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 12 maart 2015

Hierbij bied ik u aan, mede namens de Minister-President, de geannoteerde agenda van de Europese Raad van 19 en 20 maart 2015.

De Minister van Buitenlandse Zaken, A.G. Koenders

GEANNOTEERDE AGENDA VAN DE EUROPESE RAAD VAN 19 EN 20 MAART 2015

Europees Semester

Conform de Strategische Agenda van de Europese Raad (ER) zijn groei en banen centrale prioriteiten van de ER voor de komende jaren. In dat licht zal de ER de eerste fase van het Europees Semester 2015 afsluiten. De ER bespreekt de uitkomsten van de sinds december jl. in verschillende Raadsformaties gevoerde besprekingen in het kader van het Europees Semester 2015, op basis van de Annual Growth Strategy. Deze uitkomsten staan vermeld in het Synthesis Report (doc. nr. 6538/15) van het voorzitterschap en een geactualiseerde Road Map (doc. nr. 6543/15) voor volgende stappen binnen het Semester 2015.

Het kabinet onderschrijft de accenten die de Commissie heeft gelegd in de in november jl. gepubliceerde Annual Growth Survey (doc.nr. COM(2014)902), op het belang van gezonde overheidsfinanciën, structurele hervormingen en investeringen, alsmede de onlosmakelijke samenhang tussen deze elementen om de Europese groei, werkgelegenheid en concurrentiekracht te bevorderen. Het is van mening dat dit moet worden ondersteund door een verdere verdieping van de interne markt. Het kabinet is voorstander van een strikte handhaving van het Stabiliteits- en Groeipact en volledige toepassing van de mogelijkheden die geboden worden door de Macro-Economische Onevenwichtighedenprocedure voor het stimuleren van de implementatie van structurele hervormingen. Voorts zal de Europese Raad stilstaan bij de vorderingen die zijn gemaakt bij de totstandkoming van het Europees Fonds voor Strategische Investeringen (EFSI).

TTIP

De Europese Raad zal spreken over de onderhandelingen over het Transatlantic Trade & Investment Partnership (TTIP). Tijdens de start van de onderhandelingen hebben zowel de EU als de VS de ambitie uitgesproken de TTIP-onderhandelingen af te ronden voor het einde van de tweede termijn van President Obama. Afronding voor het einde van dit jaar vergt nog zeer aanzienlijke inspanningen.

Het kabinet zet in op een ambitieus akkoord. De EU en de VS zijn de grootste handelspartners ter wereld en zijn samen goed voor 50% van het BNP van de wereld en 33% van de handel. Juist Nederland zal – met zijn open en export-georiënteerde economie – veel voordeel hebben van TTIP. Niet alleen zijn de Nederlandse en de Amerikaanse economieën al nauw met elkaar verbonden, ook vormt de aantrekkende wereld- en Europese economie de stuwende kracht achter de groei van de Nederlandse economie via een toenemende export.

Het kabinet steunt een snelle afronding van de onderhandelingen, maar is tegelijkertijd van mening dat kwaliteit boven snelheid gaat. Transparantie en participatie van alle stakeholders is cruciaal voor het welslagen van de onderhandelingen. Het kabinet juicht het dan ook toe dat Commissaris Malmström dit punt voortvarend heeft opgepakt. Transparantie blijft een continu aandachtspunt van het kabinet en Nederland zal zich hier voor blijven inzetten.

Energie-Unie

De ER heeft het onderwerp energie de afgelopen jaren veelvuldig besproken. De verschillende componenten komen terug in de recent uitgebrachte Commissiemededeling over de Energie Unie (document nummer COM (2015)80). De ER zal hierover van gedachten wisselen. In aanloop naar deze ER heeft de Commissie haar mededeling in meerdere Raden gepresenteerd (Energieraad, Milieuraad, Raad voor Concurrentievermogen). Verdere inhoudelijke bespreking zal plaatsvinden in de relevante vakraden na deze ER, waarbij de voorstellen primair in de Energieraad worden behandeld. Het Lets voorzitterschap zet er op in tijdens de Energieraad van 8 juni 2015 raadsconclusies over de Energie Unie aan te nemen. Daaraan voorafgaand zal uw Kamer de uitgewerkte kabinetspositie ten aanzien van de mededeling toegaan via een BNC-fiche.

De Commissie beoogt met de Energie Unie te zorgen voor een betaalbare energievoorziening, het verminderen van de energieafhankelijkheid van de EU en te zorgen voor een toekomstbestendig klimaatbeleid. Om dit te bereiken gaat de mededeling over de Energie Unie in op vijf dimensies, die onderling verbonden zijn: het verbeteren van de energievoorzieningszekerheid, het voltooien van de interne energiemarkt, het verminderen van de energievraag, het CO₂-vrij maken van de EU-energiemix, en onderzoek en innovatie in de energiesector.

De voltooiing van de interne energiemarkt is voor het kabinet de basis van een Energie Unie. Voor verbetering van de Europese energievoorzieningszekerheid zijn de combinatie van een goed werkende interne energiemarkt met een daarbij passende energie-infrastructuur, de verdere verduurzaming van de energievoorziening en een ambitieus klimaat- en energiepakket essentieel. Ten slotte is het kabinet van mening dat er nog veel te winnen is door meer werk te maken van grensoverschrijdende regionale samenwerking, bijvoorbeeld op het gebied van het inpassen van duurzame energie, leveringszekerheid en de genoemde verdere verbetering van de interne markt.

Voorbereiding Top Oostelijk Partnerschap

Tijdens de ER zal worden gesproken over de voorbereiding van de vierde Top van het Oostelijk Partnerschap (OP), die op 21 en 22 mei a.s. in Riga wordt gehouden. De ER zal de inhoudelijke contouren voor de OP-top uitzetten. Voor het kabinet dient de Top in het teken te staan van de consolidering van het OP. De bijeenkomst in Riga biedt een gelegenheid om wat tot op heden met het OP is bereikt te herbevestigen en te versterken. Tegen de achtergrond van de onrust in de OP-regio, in het bijzonder het conflict in Oost-Oekraïne, moet van de Top een sterke politieke boodschap van steun uitgaan naar de OP-partners. De Top in Riga biedt een goede gelegenheid het transformatieproces en de daarmee gepaard gaande hervormingen te helpen bevorderen. Voor het kabinet zou de Top de stand van zaken op moeten nemen in de samenwerking met de OP-landen, in het bijzonder de uitvoering van de afspraken uit de Associatieakkoorden van de EU met Georgië, Moldavië en Oekraïne. Tijdens de bespreking in de Raad zal ook de voortgang van de nationale ratificatieprocessen worden bezien. Het kabinet beschouwt ratificatie van de Associatieakkoorden als een politieke prioriteit en hoopt dat dit proces voor de OP-Top in Riga zal zijn afgerond.

Ten aanzien van de visumtrajecten van een aantal OP-landen staan voor het kabinet de voorwaarden voorop: landen zullen aan alle vereisten moeten voldoen om hiervoor in aanmerking te komen. Nederland zal benadrukken dat het van belang is geen valse verwachtingen te wekken. Het OP is geen voorportaal voor EU-lidmaatschap. De EU moet vasthouden aan de eigen strategie en het belang van volledige implementatie van de associatieakkoorden benadrukken, die een ambitieuze hervormingsagenda omvatten en daarmee een significante toenadering tot de EU. Mede op basis van het oriëntatiedebat in de ER zal het kabinet zijn definitieve inzet voor de Top bepalen, waarover uw Kamer voorafgaand aan de Top per brief zal worden geïnformeerd.

Oekraïne/Rusland

De ER zal de stand van zaken bespreken ten aanzien van het conflict in Oost-Oekraïne, in het bijzonder de implementatie van de Minsk-afspraken. Hoewel enige positieve ontwikkelingen geconstateerd zijn in Oost-Oekraïne, waren de EU-lidstaten het er tijdens de informele Raad Buitenlandse Zaken (Gymnich) van 6–7 maart jl. over eens dat nog geen sprake is van een volledige implementatie van de Minsk-afspraken. Ook de Secretaris-Generaal van de OVSE, die bij de Gymnich bijeenkomst aanwezig was, bevestigde dit. Het kabinet onderschrijft de belangrijke rol van de OVSE in de naleving van de Minsk-afspraken en de noodzaak tot versterking en verlenging van de missie evenals goede toegang voor OVSE waarnemers tot alle gebieden.

Het kabinet acht het van het grootse belang dat het huidige positieve momentum wordt benut door partijen om te komen tot een duurzame politieke oplossing van het conflict via dialoog. Tegelijkertijd benadrukt het kabinet dat zolang niet alle Minsk-afspraken volledig zijn geïmplementeerd de druk op alle partijen gehandhaafd dient te blijven, in het geval van Rusland en de separatisten in de vorm van sancties. Mocht de situatie ter plekke onverhoopt verslechteren dan sluit het kabinet additionele maatregelen niet uit. Het kabinet benadrukt hierbij het belang van het behouden van EU-eenheid.

Libië

In navolging van Gymnich (6 en 7 maart) en de Raad Buitenlandse Zaken (16 maart) zal de ER spreken over de laatste ontwikkelingen in Libië en over verdere inzet van de internationale gemeenschap in Libië. Daarbij staan steun voor de politieke dialoog van VN-speciaal vertegenwoordiger León centraal. In dit kader zal de ER mogelijk richting geven aan de wijze waarop de EU het welslagen van de onderhandelingen van León kan bevorderen en een duurzame politieke oplossing kan ondersteunen.

Tripartite Sociale Top

En marge van de Europese Raad vindt een regulier overleg met sociale partners plaats, de zogeheten Tripartite Sociale Top. Tijdens deze bijeenkomst zijn de sociale partners in de gelegenheid hun input te geven richting de Europese instellingen over de Europese economie. Hieraan nemen de voorzitters van de Europese Raad en de Europese Commissie deel, net als de huidige voorzitter van de Raad, Letland, en de twee aankomende voorzitterschappen. Nederland zal dus, net als Luxemburg, ook deelnemen aan deze bijeenkomst en worden vertegenwoordigd door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.