Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 8 februari 2017
Hierbij bied ik u aan, mede namens de Minister-President, het verslag van de Europese
Raad van 3 februari 2017.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
A.G. Koenders
VERSLAG VAN DE INFORMELE EUROPESE RAAD VAN 3 FEBRUARI 2017
Migratie
De staatshoofden en regeringsleiders namen een verklaring aan over de externe aspecten
van migratie; in het bijzonder gericht op de Centraal Mediterrane Route. De verklaring1 stelt een reeks prioriteiten in de aanpak van de irreguliere migratie, bij het voorkomen
van de levensgevaarlijke overtocht over de Middellandse Zee en de aanpak van mensensmokkel.
In dit kader werd ook het door Italië en de Libische regering op 2 februari gesloten
MoU over samenwerking ter voorkoming van illegale migratie verwelkomd. De Europese
Commissie heeft aangegeven met voorrang 200 miljoen euro uit het Trust Fund voor Afrika
te reserveren om in te zetten voor migratiegerelateerde projecten in Libië.
Deze middelen zullen ingezet worden ter versterking van de Libische grens- en kustwacht
en andere betrokken overheidsinstanties, alsmede ter versterking en verbetering van
de opvangcentra in Libië. In de verklaring hebben de staatshoofden en regeringsleiders
benadrukt dat o.a. aan het streven naar zorg voor adequate opvangcapaciteit en -omstandigheden
in Libië voor migranten, samen met UNHCR en IOM, prioriteit zal worden verleend. Dit
in de geest van de motie Voordewind c.s. die is aangenomen tijdens het debat ter voorbereiding
op deze top (Kamerstuk 21 501-20 nr. 1189) (Handelingen II 2016/17, nr. 48, debat over de informele Europese top en Handelingen
II 2016/17, nr. 48, Stemmingen).
Naast de genoemde elementen die betrekking hebben op Libië blijft de bredere EU-strategie
met betrekking tot de landen van oorsprong en transit in Afrika middels de zogenaamde
compact-benadering van toepassing. Naar het oordeel van het kabinet is een geïntegreerde
benadering, waarmee de gehele migratieketen wordt geadresseerd, cruciaal.
Trans-Atlantische relatie
Tijdens de lunch werd gesproken over de trans-Atlantische relatie in het licht van
het aantreden van president Trump en zijn recente initiatieven en uitlatingen. Onder
de leden van de Europese Raad werd brede afkeuring uitgesproken over het recente decreet
inzake maatregelen om de immigratie naar de VS te beperken vanwege veiligheidsredenen.
Tegelijkertijd werd alom de wens geuit om een effectieve samenwerkingsrelatie te hebben
met de Verenigde Staten. Het is immers deze relatie die beide continenten vrede en
welvaart heeft gebracht. Door verschillende leiders werd benadrukt dat de Europese
Unie vast dient te houden aan haar waarden en de eenheid dient te bewaren. Minister-President
Rutte heeft tevens aandacht gevraagd voor het revitaliseren van de handelsagenda met
andere delen van de wereld (Mercosur, Japan, Mexico, China) tegen de achtergrond van
de protectionistische geluiden uit Washington. Daarbij dient nadruk te liggen op transparante
onderhandelingsprocessen gericht op handelsverdragen die duurzaamheid als oogmerk
hebben.
Toekomst van Europa
In het debat over de toekomst van Europa (het zgn. Bratislava-proces dat zal culmineren
in een bijeenkomst in Rome eind maart a.s.) werden de uitgangspunten voor de bijeenkomst
in Rome, zoals neergelegd in een non-paper van de voorzitter van de Europese Raad
breed onderschreven. Dit paper is uw kamer voorafgaand aan de top ter vertrouwelijke
inzage toegegaan (Kamerstuk 21 501-20, nr. 1181).
De bijeenkomst in Rome dient de eenheid en vastberadenheid van de 27 lidstaten te
benadrukken, de fundamentele waarden van de Unie te herbevestigen en de noodzaak te
onderstrepen om resultaten te leveren op die terreinen die er voor de Europese burgers
het meest toe doen. Tijdens de bijeenkomst is door de Benelux een paper gepresenteerd
(bijgevoegd2), waarin een aantal principes wordt benadrukt waarop Europese samenwerking gebaseerd
dient te zijn, zoals de vier vrijheden, fundamentele waarden, focus op kerntaken,
sterke lidstaten met goed bestuur. Minister president Rutte heeft deze principes in
zijn interventie benadrukt en focus bepleit op kerntaken zoals een eerlijke en diepe
interne markt, interne en externe veiligheid, migratie en grensbeheer.