21 501-08
Milieuraad

nr. 225
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARISSEN VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER EN VAN ECONOMISCHE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 1 november 2006

In onze brieven aan u van 22 november1, 29 november2 en 13 december 20053, hebben wij u voorafgaand aan de vaststelling van het politiek akkoord over REACH geïnformeerd over de positie die wij daarbij hebben ingenomen namens Nederland. In de brief van de Minister van Economische Zaken van 22 december 20054 bent u vervolgens namens ons geïnformeerd over uitkomsten van de extra zitting van de Raad voor Concurrentievermogen van 13 december 2005, waar genoemd politiek akkoord is vastgesteld. Op 27 juni jl. heeft de Milieuraad in formele zin het gemeenschappelijk standpunt5 over REACH in eerste lezing aanvaard, waarvan wij u bijgevoegd6 de tekst doen toekomen.

In deze brief willen wij u achtereenvolgens kort informeren over:

1. de huidige stand van zaken met betrekking tot de onderhandelingen over de vaststelling van REACH in de Raad en het Europees Parlement;

2. de Nederlandse inzet in de onderhandelingen die zich de komende maanden zullen voltrekken;

3. de voorbereidingen van de Europese Commissie op de invoering van REACH; en

4. de wijze waarop Nederland zich voorbereidt op de inwerkingtreding door middel van de uitvoering van een interdepartementaal programma invoering REACH.

1. Stand van zaken in het Europees Parlement en de Raad van Ministers

De Europese Commissie heeft op 12 juli het gemeenschappelijk standpunt van de Raad, tezamen met de motivering van de Raad ten aanzien van de amendementen van het Europees Parlement aan het Europees Parlement toegezonden. Ook van deze tekst treft u bijgevoegd een afschrift aan.

Volgens de daarvoor geldende procedure begon op 4 september jl. – de datum van de zitting van het Parlement volgend op de toezending van het gemeenschappelijk standpunt aan het Europees Parlement – de periode van de 3 maanden waarbinnen het Europees Parlement in tweede lezing haar oordeel over REACH dient te voltooien.

Teneinde dat oordeel in tweede lezing te voltooien heeft de Milieucommissie van het Europees Parlement op 10 oktober 2006 haar rapport vastgesteld over het gemeenschappelijk standpunt van de Raad.

Volgens de huidige planning zal in een plenaire vergadering van het Parlement op 14 november van dit jaar het oordeel van het Parlement in tweede lezing worden vastgesteld.

2. Nederlandse inzet in de onderhandelingen

Onder Fins Voorzitterschap is de Raad in juli reeds begonnen met de voorbereiding van haar positie op basis van de toen nog beperkt beschikbare voorstellen voor amendementen van het Parlement. De Raad zal op basis van de thans bekende 358 voorstellen voor amendementen van het Parlement een onderhandelingsmandaat voor het Finse Voorzitterschap voorbereiden. Op 4 oktober heeft Rapporteur Sacconi van de Milieucommissie een mandaat gekregen om overeenstemming te bereiken met het Finse Voorzitterschap. Van de 358 ingediende amendementen zijn er 180 aanvaard door de Milieucommissie van het Europees Parlement.

In de periode tussen 4 oktober en 14 november a.s. zal het Voorzitterschap trachten een politiek akkoord uit te onderhandelen met het Europees Parlement en de Commissie. Wij kunnen over de positie van de Raad thans nog geen afgerond beeld melden, omdat de besprekingen over het onderhandelingsmandaat nog gaande zijn. Wel is duidelijk dat zowel de Europese Commissie als de Raad in beginsel dicht bij het gemeenschappelijk standpunt willen blijven. Dat is ook de Nederlandse opstelling in de Raad. Nederland is bereid, in het kader van besprekingen over een tekst van het mandaat voor het Voorzitterschap, laatstgenoemde de ruimte te bieden om een politiek akkoord te bereiken met het Europees Parlement, zolang dat akkoord niet wezenlijk afwijkt van het Gemeenschappelijk Standpunt van juni 2006.

3. Voorbereiding door de Europese Commissie op de invoering van REACH

De Europese Commissie is ter voorbereiding op de inwerkingtreding van REACH een groot aantal zogenaamde REACH Implementatie Projecten (RIPs) gestart die moeten leiden tot hulpmiddelen, handleidingen en software voor autoriteiten (nationale overheden en het Europees Chemicaliënagentschap) en bedrijven. In veel van deze projecten wordt door Nederlandse bedrijven geparticipeerd. Vanuit de overheid wordt deelgenomen door vertegenwoordigers van de ministeries van VROM en SZW, het RIVM en TNO, alsook experts van individuele bedrijven. Een deel van deze projecten is afgerond, een ander deel zal binnen afzienbare tijd worden afgerond. De resultaten van deze projecten worden voor Nederland zoveel mogelijk via het voorlichtingstraject en de helpdesk REACH die momenteel wordt opgericht, beschikbaar gesteld.

Daarnaast zijn de voorbereidingen voor het Agentschap in volle gang. De Commissie heeft al een gebouw beschikbaar in Helsinki en vanaf medio april zullen de eerste medewerkers, die inmiddels geworven worden of zijn, er hun intrek nemen. De Commissie gaat uit van een Agentschap met een totale omvang van circa 450 medewerkers en verwacht drie jaar na de inwerkingtreding van REACH het agentschap op volle sterkte te hebben. Ingevolge REACH dient het Agentschap één jaar na inwerkingtreding van REACH operationeel te zijn.

4. Voorbereiding invoering REACH in Nederland

Nadat de Raad in december 2005 over REACH een politiek akkoord had bereikt, is de Nederlandse overheid in het kader van een zorgvuldige implementatie van REACH, het Programma Invoering REACH gestart. Daarin worden in samenwerking met het bedrijfsleven diverse activiteiten ontplooid. Het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu (VROM) is trekker van het Programma en bewaakt de voortgang van de invoering. Vanwege de aanzienlijke en sectoroverstijgende gevolgen van REACH voor het Nederlandse bedrijfsleven, wordt interdepartementaal samengewerkt aan de invoering van REACH door de ministeries van VROM, Economische Zaken, Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Volksgezondheid Welzijn en Sport, Verkeer en Waterstaat en Landbouw Natuurbeheer en Visserij. Momenteel zijn zes deelprojecten in uitvoering om de introductie van REACH te faciliteren:

1. Wetgeving ter implementatie van REACH

2. Voorlichting bedrijfsleven

3. Nationale helpdesk REACH

4. Handhaving van REACH

5. Consequenties voor vergunningverleners

6. Uitvoeringsorganisatie.

Wetgeving ter implementatie van REACH

In een interdepartementale werkgroep zijn de wetswijzigingen voorbereid die nodig zijn om REACH goed in Nederland te implementeren. Op 20 juni jl. is het resultaat van dit deelproject, het wetsvoorstel Uitvoeringswet EG-verordening registratie, evaluatie en autorisatie van chemische stoffen (REACH)1, ingediend bij uw Kamer.

In onze brief van 2 mei 20052 hebben wij u reeds aangegeven welk tijdpad voorzien wordt om tijdig deze implementatieregelgeving tot stand te kunnen brengen. In het kader van de behandeling van dit wetsvoorstel zult u over de daaraan gerelateerde aspecten worden geïnformeerd.

Voorlichting Bedrijfsleven

Het project Voorlichting Bedrijfsleven heeft als doel bedrijven tijdig bewust te maken van REACH en hen te activeren zich voor te bereiden op deze nieuwe regelgeving. Er is een projectgroep ingesteld waarin de betrokken departementen, VNO/NCW, MKB Nederland, de FME, de vereniging van Kamers van Koophandel en enkele brancheorganisaties zijn vertegenwoordigd.

Op 7 maart jl. is de eerste fase van dit project gestart door middel van een brede voorlichtingsbijeenkomst voor brancheorganisaties.

Hoewel het duidelijk is dat bedrijven tijd nodig hebben om zich voor te bereiden op REACH, kan er op dit moment slechts op hoofdlijnen worden aangegeven wat de inhoud van REACH is, aangezien er nog geen definitief akkoord is tussen Raad en Europees Parlement. Derhalve staan de REACH-teksten nog niet volledig vast. Bedrijven werken liever niet met teksten die nog niet definitief zijn vastgesteld. Bovendien gelden de eerste verplichtingen voor bedrijven pas één jaar na de inwerkingtreding van REACH. Bedrijven worden wel gestimuleerd zich nu al goed te oriënteren op de potentiële gevolgen van REACH voor hun bedrijfsactiviteiten en ontvangen informatie daartoe.

Er is dan ook gekozen voor een intensieve campagne vanaf het moment dat de inhoud van REACH vaststaat. Concreet betekent dit dat vanaf maart 2007 de tweede fase van start gaat met een symposium voor brancheorganisaties en Kamers van Koophandel. Vervolgens zal op gezette tijden via de branches, kamers en via vakbladen informatie worden gegeven over REACH. Naast algemene informatie zal een aantal speciale onderwerpen aan de orde komen in de voorlichtingscampagne. Het betreft ondermeer communicatie in de keten, de rol in de keten, preregistratieverplichtingen en de veiligheidsinformatiebladen. De branches en kamers krijgen kant en klare informatie in de vorm van teksten, brochures en flyers, die zij aan hun leden kunnen doorgeven.

De gekozen opzet geeft de bedrijven ruim anderhalf jaar de tijd om zich voor te bereiden op de verplichtingen van de preregistratie en bedrijven krijgen op maat gesneden informatie over hun verplichtingen.

Veiligheidsinformatiebladen

Informatie over stoffen en mengsels in de toeleveringsketen is een wezenlijk onderdeel van REACH. Zoals wij u reeds in onze brief van 15 oktober 2004 hebben geïnformeerd wordt een groot deel van de administratieve lasten van REACH veroorzaakt door verplichtingen die betrekking hebben op veiligheidsinformatiebladen (VIB’s). Daarom worden mogelijke oplossingsrichtingen onderzocht, zoals het centraal beschikbaar stellen van VIB’s, maar ook de mogelijkheden van elektronische beschikbaarstelling van VIB’s. In de Nederlandse Verfbranche wordt al conform een dergelijk systeem gewerkt. Er wordt in samenspraak met het bedrijfsleven onderzocht wat de wenselijkheid en mogelijkheden zijn om dit verder vorm te geven. De planning is dat de resultaten van deze verkenning eind dit jaar beschikbaar zijn.

Rol Identificatie Instrument

Bedrijven kunnen binnen de context van REACH producent, importeur, distributeur of downstream user zijn. Uit onderzoek blijkt dat bedrijven meer dan één rol kunnen hebben voor verschillende stoffen. Vaak zijn bedrijven zich hier niet of onvoldoende van bewust, of realiseren zich niet dat zij importeur zijn. Om bedrijven hier op te attenderen wordt een Rol Identificatie Instrument ontwikkeld, waarmee bedrijven inzicht kunnen krijgen in hun rol(len), en vervolgens de voor hen relevante informatie krijgen. Het instrument zal zowel via het voorlichtingstraject als via de helpdesk ter beschikking worden gesteld.

Nationale helpdesk REACH

REACH verplicht lidstaten om nationale helpdesks in te richten ter ondersteuning van het bedrijfsleven. Hiervoor is het project «nationale helpdesk REACH» opgestart. Inmiddels is in samenwerking met het bedrijfsleven en de betrokken departementen een blauwdruk opgesteld voor de inrichting van de Nederlandse helpdesk. Belangrijk in de blauwdruk is de uitdrukkelijke wens van het bedrijfsleven dat de helpdesk informeert over «wat» de REACH-verplichtingen voor bedrijven zijn. Echter de inhoudelijke advisering over «hoe» die REACH -verplichtingen in de bedrijven toe te passen wordt overgelaten aan de branchesorganisaties, Kamers van Koophandel en consultancy bedrijven. Dat de branches deze eigen verantwoordelijkheid ook daadwerkelijk oppakken blijkt bijvoorbeeld uit de oprichting van het REACH expertisecentrum van CEFIC, de Europese branchevereniging voor de chemische sector, die is bedoelde om zowel chemische bedrijven en ook bedrijven uit andere sectoren te helpen om aan de REACH-verplichtingen te voldoen. De Vereniging voor de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) is op dit moment bezig een Nederlandse vestiging van de CEFIC helpdesk in te richten. Ook de Kamers van Koophandel zijn bezig met het voorbereiden van voorlichtingsbijeenkomsten voor hun leden.

Dit najaar zal de nationale Helpdesk REACH worden opgericht zodat deze per 1 januari 2007 operationeel zal zijn. De helpdesk wordt verzorgd door een combinatie van SenterNovem en het RIVM. Uitgangspunt is dat de helpdesk telefonisch en via een aan de helpdesk gekoppelde website te bereiken is. De website wordt zo opgezet dat de meeste vragen daar kunnen worden opgevangen. De website zal naast antwoorden op veelgestelde vragen ook algemene informatie bieden, zoals de volledige tekst van REACH. Bezoekers van de helpdesk zullen ook gerichte informatie kunnen vinden over onderwerpen die voor hen van belang zijn. Te denken valt aan informatie over communicatie in de keten, het opstellen van veiligheidsinformatiebladen, alternatieven voor dierproeven of het deelnemen aan de fora voor uitwisseling van informatie (de zogenaamde SIEFs). De informatie op de website zal bij de start niet volledig kunnen zijn, maar wordt uitgebreid naar behoefte en op basis van het beschikbaar komen van nadere informatie, waaronder de resultaten van de Europese REACH Implementatie Projecten die hierboven zijn genoemd. Handleidingen, voorbeelddocumenten en toelichtingen komen zo Europees geharmoniseerd beschikbaar voor het bedrijfsleven en dragen bij aan de soepele invoering van REACH.

De helpdesk en het voorlichtingstraject van de overheid versterken elkaar zodat bedrijven zich optimaal kunnen voorbereiden op REACH.. Doordat met het bedrijfsleven regelmatig wordt gekeken naar eventuele aanvullende behoeften wordt zo goed mogelijk ingespeeld op eventuele problemen die bedrijven ondervinden bij de voorbereiding op REACH. Er zal in dit kader nauw worden samengewerkt met de REACH helpdesk van de VNCI.

Handhaving REACH en Consequenties voor vergunningverleners

Naast bedrijven zijn handhavers en vergunningverleners belangrijke doelgroepen die op de hoogte moeten zijn van REACH. Hiervoor zijn de deelprojecten «Consequenties van REACH voor Wm en Wvo-vergunningverleners» en «Opzet handhaving REACH» in gang gezet. Onder leiding van de VROM-inspectie is in dit laatste project een handhavingstructuur voor REACH voorbereid. In de loop van 2007 zal de opzet voor de handhavingsstructuur worden voltooid, zodat deze vanaf 2008 operationeel is.

In Europees verband vindt overleg plaats over afstemming van de handhaving van REACH. De VROM-inspectie is met Zweden trekker van dit overleg. Hoewel handhaving een nationale aangelegenheid is, is er zowel vanuit de lidstaten als vanuit het bedrijfsleven behoefte aan een geharmoniseerde aanpak op Europees niveau.

Vanuit uw Kamer is de wens uitgesproken dat bedrijven zoveel mogelijk met één instantie te maken krijgen bij inspecties. Bij de opzet van de nog te ontwikkelen handhavingstrategie staat dit uitgangspunt voorop.

Uitvoeringsorganisatie

Voor de uitvoering van REACH is het noodzakelijk inhoudelijke expertise over chemische stoffen te bundelen om een efficiënte invoering van REACH te faciliteren. Thans wordt daartoe een uitvoeringsorganisatie tot stand gebracht bij het RIVM die de Nederlandse overheid en de ingevolge artikel 9.3.2 van het wetsvoorstel Uitvoeringswet EG-verordening registratie, evaluatie en autorisatie van chemische stoffen (REACH), aangewezen bevoegde instantie in staat stelt te voldoen aan de taken en verplichtingen die REACH stelt.

Tot slot

Bij de implementatie van REACH in Nederland wordt intensief en constructief samengewerkt tussen de betrokken ministeries en tussen overheid en bedrijfsleven, zoals dat ook het geval was bij de onderhandelingen over REACH. Het is immers in ons aller belang dat de nieuwe regeling niet alleen een goede opzet heeft, maar ook goed uitvoerbaar is zonder dat het bedrijfsleven onnodige kosten moet maken. Daarom is het van belang dat zowel de bedrijven als de overheid goed voorbereid zijn als REACH inwerking treedt. Met de activiteiten die wij in Nederland uitvoeren wordt die voorbereiding zo goed mogelijk vormgegeven.

Ook bij de laatste fase van de onderhandelingen over de inhoud van REACH blijft onze inzet gericht op het realiseren van een effectieve en efficiënt uitvoerbare regeling.

Zodra zich belangrijke ontwikkelingen voordoen of resultaten van deelprojecten beschikbaar komen ten aanzien van het REACH dossier zullen wij u, net als in het verleden, daarvan op de hoogte brengen.

De Staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,

P. L. B. A. van Geel

De Staatssecretaris van Economische Zaken,

C. E. G. van Gennip


XNoot
1

Kamerstukken II 2005–06, 21 501-08, nr. 211.

XNoot
2

Kamerstukken II 2005–06, 21 501-08, nr. 213.

XNoot
3

Kamerstukken II 2005–06, 21 501-08, nr. 214.

XNoot
4

Kamerstukken II 2005–06, 21 501-30, nr. 129.

XNoot
5

Verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake de registratie en beoordeling van en de autorisatie en beperkingen ten aanzien van chemische stoffen (REACH), tot oprichting van een Europees Agentschap voor chemische stoffen, houdende wijziging van Richtlijn 1999/45/EG van het Europees Parlement en de Raad en houdende intrekking van Verordening (EEG) nr. 793/93 van de Raad en Verordening (EG) nr. 1488/94 van de Commissie alsmede Richtlijn 76/769/EEG van de Raad en Richtlijnen 91/155/EEG, 93/67/EEG, 93/105/EEG en 2000/21/EG van de Commissie.

XNoot
6

Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.

XNoot
1

Kamerstukken II 2005/06, 30 600, nr. 1–4).

XNoot
2

Kamerstukken II 2004/05, 21 501-08 en 21 501-31.

Naar boven