21 501-08
Milieuraad

nr. 197
BRIEF VAN DE STAATSSECRETARISSEN VAN ECONOMISCHE ZAKEN EN VAN VOLKSHUISVESTING, RUIMTELIJKE ORDENING EN MILIEUBEHEER

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 17 februari 2005

Overeenkomstig de toezegging in onze brief van 15 oktober 2004 (kamerstuk 29 515, nr. 40) en de toezegging gedaan tijdens het Algemeen Overleg met de vaste Commissie VROM op 9 december 2004 (kamerstuk 21 501-08, nr. 193), informeren wij u hierbij over de workshop inzake REACH Impact Assessments die door het Nederlands Voorzitterschap van de EU is georganiseerd van 25–27 oktober 2004 in Scheveningen.

Op 15 oktober 2004 hebben wij u op de hoogte gesteld van de resultaten van de verrichte studie naar «Economische gevolgen en administratieve lasten voor het bedrijfsleven in Nederland van REACH».

«REACH» is het voorstel van de Europese Commissie voor nieuwe wetgeving voor chemische stoffen binnen de Europese Unie (EU). Wij hebben de conclusies en aanbevelingen van dit onderzoek als Nederlandse bijdrage ingebracht in de bovengenoemde workshop die werd voorgezeten door prof. dr. J.C. Terlouw.

Het doel van deze brief is u te informeren over de resultaten van de workshop (par. 1), onze visie op de resultaten ervan en onze ambities over hoe hiermee om te gaan (par. 2).

1. Workshop

a. Deelnemers en inhoud

Aan de workshop werd deelgenomen door vertegenwoordigers van bijna alle EU-lidstaten (zowel van de ministeries van Economische Zaken als die van Milieu), de Europese Commissie, het Europees Parlement, het Economisch en Sociaal Comité en het Raadssecretariaat. Ook waren vertegenwoordigers van het Europees georganiseerde bedrijfsleven (CEFIC en UNICE) en NGO's (European Environmental Bureau EEB en World Wildlife Fund WWF) aanwezig om hun visie te geven over de gevolgen van REACH.

Op het moment dat de workshop plaatsvond waren 36 «impact-studies» beschikbaar. Deze waren opgesteld in opdracht van overheden van lidstaten, het bedrijfsleven en NGO's. Het Nederlands voorzitterschap heeft ter voorbereiding van de workshop een samenvattende analyse laten maken van de 36 beschikbare impact studies door en onder verantwoordelijkheid van ECORYS en Opdenkamp Adviesgroep. Deze overzichtsstudie treft u als bijlage 3¹ bij deze brief aan.

Tijdens de workshop zijn de kosten en baten van REACH voor de samenleving als geheel en voor het bedrijfsleven in het bijzonder besproken. Ook is gesproken over de gevolgen van REACH voor de concurrentiepositie en de innovatie-inspanningen van het Europese bedrijfsleven. Er is bewust voor gekozen de exacte hoogte van de kosten en baten van REACH niet te bediscussiëren omdat in de beschikbare studies deze waarden sterk bepaald worden door de gekozen methodologieën en de gehanteerde aannames. De deelnemers hebben zich daarom hoofdzakelijk gericht op de vraag waar de kosten van REACH door worden veroorzaakt en wat er kan worden gedaan om die kosten te reduceren.

b. Conclusies en aanbevelingen

De deelnemers aan de workshop hebben unaniem conclusies en aanbevelingen aangenomen die als bijlage 1¹ zijn bijgevoegd bij deze brief.

De twee belangrijkste conclusies van de workshop gaan over de gevolgen van REACH voor het MKB en de kosteneffectiviteit van REACH. Vooral over dit laatste punt is een aantal aanbevelingen gedaan.

De workshop vroeg speciale aandacht voor de effecten van REACH voor het MKB, omdat is gebleken dat de directe en indirecte kosten ongelijk zijn verdeeld tussen grote en kleinere bedrijven en relatief grotere gevolgen hebben voor het MKB. De workshop komt op basis hiervan tot de aanbeveling dat vooral de lasten voor MKB-bedrijven zouden moeten worden gereduceerd en vindt het belangrijk dat bij de invoering van REACH de kosteneffectiviteit voor het bedrijfsleven wordt geoptimaliseerd.

Samengevat heeft de workshop de volgende aanbevelingen voor kostenreducties geformuleerd:

a) Maak REACH zo eenvoudig en gebruiksvriendelijk mogelijk.

b) Voorkom bureaucratie, maak zoveel mogelijk gebruik van gestandaardiseerde procedures.

c) Verminder de registratiekosten door samenwerking tussen bedrijven te bevorderen in de sfeer van het delen van testgegevens. Vermijd duplicatie van registratievereisten.

d) Bevorder de ontwikkeling, validatie en acceptatie van alternatieve testmethoden in plaats van kostbare dierproeven.

e) Overweeg gebruikmaking van zogenaamde gebruiks- en blootstellingscategorieën.

f) Start voorlichtingscampagnes richting het bedrijfsleven, vooral het MKB, over REACH en over de voorbereiding op implementatie van REACH.

g) Verminder de bureaucratie en de kosten voor de veiligheidsinformatiebladen zo veel mogelijk door gebruik te maken van ICT-voorzieningen en van standaardisatie.

h) Start een systeem van pre-registratie, dat onderlinge communicatie en samenwerking tussen producenten en hun afnemers bevordert en hen in staat stelt om tijdig op toekomstige ontwikkelingen te anticiperen zodat de productie en het gebruik van stoffen verderop in de keten niet in de problemen komt.

i) Voorkom dat de marktintroductie van stoffen in de EU langer duurt dan in bijvoorbeeld de Verenigde Staten en Azië door de nieuwe registratievereisten.

j) Ondersteun de Europese Commissie bij uitvoering van de zgn. «REACH Implementation Projecten».

k) Zorg dat er een monitoringsysteem komt om vanaf de inwerkingtreding van REACH de gevolgen ervan op de voet te kunnen volgen en zonodig REACH aan te passen.

De workshop heeft haar conclusies en aanbevelingen aangeboden aan het Nederlands Voorzitterschap van de EU. Het Voorzitterschap heeft deze conclusies vervolgens geagendeerd voor bespreking in zowel de Raad voor Concurrentievermogen van 25 november 2004 als de Milieuraad van 20 december 2004. De samenvatting door het Voorzitterschap van het debat over de workshopconclusies zijn u voor wat betreft de Raad voor Concurrentievermogen van 25 november 2004 reeds gemeld door de Minister van Economische Zaken in zijn brief van 14 december 2004 De samenvatting door het Voorzitterschap van het debat over de workshopconclusies in de Milieuraad van 20 december 2004 is opgenomen in bijlage 2¹ bij deze brief.

2. Onze visie en doelstellingen

Er bestaat in EU-kader brede steun voor het optimaliseren van de kosteneffectiviteit en de werkbaarheid van REACH, door duplicatie van activiteiten te beperken en door alternatieve testmethoden te ontwikkelen voor de kostbare dierproeven. Het streven is er op gericht de kosten van REACH waar mogelijk te verlagen, met name voor het MKB-bedrijfsleven, en tegelijkertijd de ambities met betrekking tot de bescherming van mens en milieu te handhaven.

Ook Nederland onderschrijft dit streven en wij gaan ermee aan de slag. Wij zullen de resultaten van de workshop betrekken bij de onderhandelingen in de raadsformaties om verdere verbetering van het REACH-voorstel te bereiken. Daarbij zal worden voortgebouwd op de verbetervoorstellen die Nederland al gedaan heeft ten aanzien van REACH. Wij zullen doorgaan met het ontwikkelen en bepleiten van voorstellen die de kosten van REACH verlagen en de uitvoering van REACH voor bedrijven en overheden effectiever en efficiënter maakt. Reeds bij de start van de onderhandelingen over REACH heeft Nederland daartoe een tiental speerpunten ingebracht die nog steeds leidend zijn. U bent daarover bij brief van 23 januari 2004 (Kamerstukken II, 2003–2004, 22 112, nr. 302) geïnformeerd.

Een ander belangrijk punt waarop wij onze aandacht zullen richten, is voorlichting aan het bedrijfsleven over REACH. Een goede voorbereiding van het bedrijfsleven door een tijdige en adequate voorlichting kan zorgdragen voor een aanzienlijke vermindering van de eenmalige introductiekosten van REACH. Daarbij zal ook aandacht worden besteed aan elementen in REACH die de innovatiemogelijkheden van het bedrijfsleven, in het bijzonder van het MKB, versterken. De wenselijkheid van goede voorlichting bleek reeds uit het onderzoek naar «Gevolgen en administratieve lasten van REACH voor het Nederlandse bedrijfsleven». Om de kosten voor het bedrijfsleven zoveel mogelijk te reduceren zal samen met VNO-NCW, MKB-NL en de brancheorganisaties een voorlichtingscampagne over REACH worden opgezet voor bedrijven die met REACH te maken krijgen.

Het gezamenlijke werkprogramma voor 2005 van het voorzitterschap van Luxemburg en van het Verenigd Koninkrijk vermeldt het streven om in mei 2005 een vervolg-workshop te houden over REACH Impact Assessment waarbij zowel de resultaten van een aanvullende impactstudies van de Europese Commissie als de mogelijke gevolgen daarvan voor REACH aan de orde zullen komen. De Europese Commissie heeft een aantal vervolgstudies in uitvoering die eind maart 2005 moeten zijn afgerond.

Voorts vermeldt het programma het streven om eind 2005 een politiek akkoord tot stand te brengen op basis van een effectief evenwicht tussen economische, sociale en milieudoelstellingen.

In dit streven kunnen wij ons geheel vinden. Immers het Nederlandse standpunt is van meet af aan gericht geweest een snelle afronding van de onderhandelingen met het oog op zo spoedig mogelijke inwerkingtreding van REACH. Het Nederlands Voorzitterschap heeft daaraan substantieel bijgedragen door de artikelsgewijze behandeling van de eerste drie titels van REACH over algemene aspecten, toepassingsgebied en definities (titel I), registratie van stoffen (titel II) en uitwisseling van gegevens en voorkoming van onnodige dierproeven (titel III). Ook heeft het Nederlandse Voorzitterschap door middel van de Workshop bereikt dat de gevolgen van REACH voor de concurrentiekracht van in het bijzonder MKB-bedrijven nog steviger op de politieke agenda staat.

De Staatssecretaris van Economische Zaken,

C. E. G. van Gennip

De Staatssecretaris van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer,

P. L. B. A. van Geel

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer.