21 501-07 Raad voor Economische en Financiële Zaken

Nr. 940 BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIËN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 5 september 2012

Naar aanleiding van de zevende formele missie van de Trojka van het IMF, de Europese Commissie en de ECB naar Dublin ontving het Ministerie van Financiën recent het zevende formele voortgangsrapport van de Europese Commissie. Doel van de missie was een beoordeling te geven van de implementatie door Ierland van de maatregelen waaraan dat land zich, in het kader van het pakket leningen vanuit het IMF, de Europese faciliteiten EFSF en EFSM en de bilaterale partners, heeft gecommitteerd.

De conclusies van het voortgangsrapport zijn leidend bij de beslissing van de lidstaten van het eurogebied om al dan niet in te stemmen met de uitkering van een volgende EFSF tranche. De eerstvolgende tranche zal in totaal 2,6 miljard euro bedragen. Hiervan is 1 miljard euro afkomstig van de EU (EFSM/EFSF), 0,9 miljard euro van het IMF en 0,7 miljard euro van het Verenigd Koninkrijk, Denemarken en Zweden.

Door middel van deze brief wil ik uw Kamer informeren over de belangrijkste uitkomsten van deze voortgangsrapportage. Het volledige Commissierapport is op het moment van schrijven nog niet publiekelijk beschikbaar. Eerder gaf de Trojka een gezamenlijke publieke verklaring af over de conclusies van de missie. Deze vindt u in de bijlage.¹

De conclusies van het zevende voortgangsrapport

De Trojka oordeelt dat Ierland zich volledig committeert aan het programma en goed voldoet aan de voorwaarden voor vrijgave van de nieuwe leningentranche. De overeengekomen budgettaire-, structurele-, en financiële sectormaatregelen zijn naar tevredenheid uitgevoerd.

De Ierse economie ontwikkelt zich in de lijn der verwachting, maar tegelijkertijd blijft het programma in belangrijke mate afhankelijk van de ontwikkelingen in het eurogebied en op de financiële markten. Ten opzichte van het zesde voortgangsrapport is de BBP-groei van 2011 positief bijgesteld naar 1,4%. De raming van de BBP-groei voor 2012 verandert nauwelijks, maar voor 2013 wordt de groei neerwaarts bijgesteld van 1,9% naar 1,4%. De neerwaarts bijgestelde groei voor 2013 komt door de lagere groeiverwachting van het Verenigd Koninkrijk en de eurozone, de belangrijkste handelspartners van Ierland. Voor de groei is Ierland onder andere afhankelijk van de export. De Trojka heeft voor 2013 de exportgroei neerwaarts bijgesteld van 4,2% naar 3,5%. Voor 2013 wordt een positief saldo op de lopende rekening verwacht van 3,3%. De werkloosheid blijft hoog en de structurele werkloosheid neemt toe.

Onder het programma is voorzien dat Ierland gedurende 2012 geleidelijk terugkeert naar de financiële markt. De Ierse overheid heeft begin juli voor 500 miljoen euro 3-maands t-bills uitgegeven tegen een rente van 1,8% en eind juli 4,2 miljard euro opgehaald door de uitgifte van 5 en 8-jaars obligaties met een gemiddelde rente van 5,95%. Ook heeft de Ierse staat succesvol een obligatieruil gedaan van 1 miljard euro. De rente op Ierse staatsobligaties op de secundaire markt is inmiddels gedaald tot onder de 6%. De Trojka concludeert dat het statement van de regeringsleiders op de eurozone top van 29 juni over een structurele oplossing voor de Ierse financiële sector mede hebben geleid tot een positief marktsentiment. De Trojka zal samen met de Ierse overheid met een voorstel komen voor een structurele oplossing voor de Ierse financiële sector.

Budgettaire parameters

Het rapport concludeert dat Ierland de gevraagde budgettaire maatregelen in voldoende mate heeft geïmplementeerd. Het begrotingstekort zal met 8,4% BBP in 2012 onder de programmadoelstelling van 8,6% blijven. De overheid zal, als dat nodig blijkt, correctieve maatregelen nemen om onder de doelstelling te blijven. Tegelijkertijd zal de overheid in oktober de plannen presenteren voor additionele consolidatiemaatregelen om het tekort in 2015 naar 3% te krijgen.

De Ierse overheid heeft een pakket van nieuwe investeringen aangekondigd om de productiecapaciteit te stimuleren en nieuwe banen te creëren. Het pakket bestaat uit wegenbouw, bouwen van nieuwe of het opknappen van bestaande onderwijsinstellingen en gezondheidszorg faciliteiten. Dit wordt grotendeels gefinancierd door privaat publieke partnerschappen, waarin o.a. de EIB en binnenlandse banken deelnemen en door de verkoop van staatseigendommen.

Financiële sector

De Trojka concludeert in het rapport dat Ierland voortgang heeft geboekt met de herstructurering en het versterken van de bankensector. De Ierse banken hebben non-core activiteiten afgestoten en afgeschreven en hebben nieuwe deposito’s aangetrokken. De Trojka concludeert dat banken moeten blijven werken aan herstructureringsplannen en het verkleinen van de bankbalansen. Ierland heeft verder voortgang gemaakt met de herstructurering van Permanent TSB en een voorstel aan de Europese Commissie gestuurd, waarin de bank wordt opgedeeld in drie strategische business units (o.a. asset management unit, retail bank, UK buy-to-let business). Van belang is dat de retail bank weer nieuwe leningen kan verstrekken t.b.v. de reële economie.

Op 29 juni hebben de Ierse autoriteiten een strategie voor huishoudens in financiële moeilijkheden gepubliceerd (personal insolvency bill). Een belangrijk onderdeel hiervan is het vergemakkelijken van persoonlijk faillissement bij onhoudbare schulden. Eerdere zorgen van de Trojka over de bescherming van de rechten van de schuldeiser zijn verwerkt in het voorstel door versterkte beroepsbepalingen en grotere betrokkenheid van rechtbanken in de certificering van insolvabiliteitprocedures.

Structurele maatregelen

De Trojka concludeert dat de Ierse overheid vordert met structurele maatregelen. Er zijn stappen gezet in de hervorming van de arbeidsmarkt om de werkgelegenheid en herintreding te stimuleren, onder andere door de implementatie van het activeringsplan voor de arbeidsmarkt (Pathways to Work). Door de hoge werkloosheidscijfers concludeert de Trojka echter dat er meer inspanningen nodig zijn om de werkloosheid terug te dringen.

De overheid heeft plannen gepresenteerd voor de oprichting van Irish Water, het nieuwe gereguleerde watervoorzieningbedrijf, waarin de watervoorzieningen van locale overheden worden overgeheveld. Naar verwachting zal de oprichting van Irish Water en de benodigde wetgeving in het derde kwartaal van dit jaar worden gestart en zal Irish Water in 2014 volledig operationeel zijn. Daarnaast treffen de Ierse autoriteiten voorbereidingen om verschillende privatiseringsplannen af te ronden om concurrentie en efficiency te stimuleren. De Mededingingswet 2012 is op 3 juli jl. in werking getreden.

Conclusie

Naar het oordeel van het IMF, de Europese Commissie en de ECB voldoet Ierland aan de eisen die zijn gesteld voor vrijgave van een nieuwe leningentranche.

Ik hoop u voldoende geïnformeerd te hebben.

De minister van Financiën, J. C. de Jager

---

1 Ter inzage gelegd bij het Centraal Informatiepunt Tweede Kamer