21 501-04 Ontwikkelingsraad

Nr. 195 BRIEF VAN DE MINISTER VOOR BUITENLANDSE HANDEL EN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 24 maart 2017

Hierbij bied ik u het verslag aan van de Informele Raad Buitenlandse Zaken Ontwikkelingssamenwerking van 16 maart 2017.

De Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, E.M.J. Ploumen

VERSLAG INFORMELE RAAD BUITENLANDSE ZAKEN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING VAN 16 MAART 2017

Op 16 maart jl. kwamen de EU Ministers van Ontwikkelingssamenwerking op uitnodiging van de Hoge Vertegenwoordiger Mogherini en de Maltese Minister van Buitenlandse Zaken Vella in Brussel bijeen voor de informele Raad Buitenlandse Zaken/Ontwikkelingssamenwerking. Commissaris Mimica (Ontwikkelingssamenwerking) en de president van de Europese Investeringsbank Hoyer waren aanwezig.

EU Consensus on Development

De informele Raad sprak over de nieuwe EU Consensus on Development. De Hoge Vertegenwoordiger (HV) en Commissaris Mimica onderstreepten in hun inleidingen dat met de herziening van de Consensus in het EU-ontwikkelingssamenwerkingsbeleid concreet invulling moet worden gegeven aan de coherentieagenda die het hart vormt van de Global Goals. In dit verband plaatste de Hoge Vertegenwoordiger de Consensus ook in het raamwerk van de vorig jaar tot stand gekomen Global Strategy. Ministers sloten zich in het algemeen aan bij de HV en Commissaris Mimica en toonden zich positief over de geboekte voortgang ten aanzien van de ontwerp Gezamenlijke Verklaring. Nederland toonde zich, net als de meeste andere lidstaten, tevreden over de ontwerp Gezamenlijke Verklaring, in het bijzonder waar het ging om de aanpak van grondoorzaken van conflict, instabiliteit en irreguliere migratie.

De Raad, het Europees parlement en de Europese Commissie blijven ernaar streven om deze Verklaring tijdens de European Development Days in juni a.s. te ondertekenen. Voor de Nederlandse inzet om derde partijen, zoals ngo’s, private sector en denktanks, te betrekken bij de tenuitvoerlegging van de nieuwe Consensus bleek brede steun. Over de specifieke Nederlandse suggestie om deze partijen de Consensus reeds in juni mee te laten ondertekenen bestaat nog geen consensus.

EU-Afrika partnership

De informele Raad sprak over de voorbereidingen voor de EU-Afrika Top (29–30 november a.s. in Abidjan, Ivoorkust). De HV en Commissaris Mimica schetsten de contouren van de gezamenlijke Mededeling van de Europese Commissie en de Europese Dienst voor Extern Optreden over een hernieuwing van het partnerschap tussen de EU en Afrika in de aanloop naar de Top, die begin mei a.s. zal verschijnen. Het overkoepelende thema van de Top is «Jeugd op beide continenten» en de nadruk zal liggen op jeugd en werkgelegenheid. De deelnemers aan de informele Raad onderstreepten dat de jeugd zowel een demografische uitdaging als een kans voor economische ontwikkeling vormt. Vrede en veiligheid, alsook migratie en mobiliteit op het Afrikaanse continent, zullen een belangrijke rol spelen in de besprekingen. Duitsland ging in op zijn onlangs gepubliceerde «Marshall Plan with Africa», dat op 12–13 juni a.s. tijdens de Afrika Conferentie van de G20 (Berlijn) de basis moet vormen voor de bespreking van de vernieuwing van het partnerschap met het Afrikaanse continent. Ministers spraken in het algemeen steun uit voor de uitgangspunten van het plan en onderstreepten met Nederland de noodzaak van nauwe betrokkenheid van Afrikaanse partners. Met het oog op de aankomende besprekingen over een EU onderhandelingsmandaat voor het hernieuwde partnerschap met de landen uit Afrika, het Caribische gebied en de Stille Oceaan sprak Nederland zich uit voor een moderne en inclusieve toekomstige samenwerking dat recht doet aan de verschillen tussen die drie regio’s. De coherentie van het EU OS-beleid moet daarbij centraal staan en niet het koloniale verleden, zo onderstreepte Nederland.

Migratie en ontwikkeling

De informele Raad sprak over migratie en ontwikkeling en in het bijzonder over de recent door de Commissie en de Hoge Vertegenwoordiger voorgestelde maatregelen gericht op Noord-Afrika en Libië. De Raad besprak ook de langere termijn trajecten, zoals de Valletta-agenda en de migratiepartnerschappen met landen in Sub-Sahara Afrika. Ministers onderstreepten het belang van een duurzame en effectieve aanpak door de EU gezamenlijk van irreguliere migratie via de centrale Middellandse Zeeroute, mede om het hoge aantal verdrinkingen van migranten te verminderen. Verschillende aspecten werden in de bespreking aan de orde gesteld: de aanpak van mensensmokkel, verbeterd grensbeheer, betere opvang in de regio, de aanpak van grondoorzaken van migratie en het bevorderen van de terugkeer. Nederland benadrukte dat de lidstaten en de EU hun inspanningen onverminderd moeten voortzetten op de gehele route. Nederland vroeg in het bijzonder aandacht voor het verbeteren van de omstandigheden van migranten in Libië en het bieden van een uitweg uit deze vaak moeilijke omstandigheden via de ondersteuning van vrijwillige terugkeer naar hun thuisland.

De informele Raad sprak in dit kader ook kort over het Extern Investeringsplan. Met het Extern Investeringsplan beoogt de Commissie in de periode 2017–2020 investeringen in Afrika en de nabuurschapsregio te stimuleren om zo bij te dragen aan onder andere de aanpak van de grondoorzaken van migratie. Net als de HV en Commissaris Mimica hoopten lidstaten op spoedige overeenstemming tussen Raad en Europees parlement over het Extern Investeringsplan met het oog op spoedige inwerkingtreding.

Humanitaire crises

Hoewel niet geagendeerd sprak de informele Raad kort over de humanitaire crises waardoor delen van Afrika en het Arabisch schiereiland zo ernstig geraakt worden. Ministers onderstreepten de ernst van de situatie en de urgentie te handelen. De Raad zal in mei uitgebreider spreken over dit onderwerp.

Seksuele en reproductieve gezondheid en rechten

Tenslotte blikte de informele Raad kort terug op de succesvolle She Decides conferentie die op 2 maart in Brussel plaatsvond. De commissaris Mimica gaf aan de doelstellingen van de conferentie zeer te ondersteunen en te kijken hoe en wanneer de Europese Commissie ook haar inspanningen kan intensiveren voor meisjes- en vrouwenrechten en toegang tot family planning kan bevorderen.