21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken

Nr. 2662 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 26 mei 2023

Hierbij bied ik u het verslag aan van de informele Raad Buitenlandse Zaken Gymnich van 12 en 13 mei 2023.

De Minister van Buitenlandse Zaken, W.B. Hoekstra

VERSLAG INFORMELE RAAD BUITENLANDSE ZAKEN VAN 12 EN 13 MEI 2023

Op 12 en 13 mei jl. vond de informele Raad Buitenlandse Zaken («Gymnich») plaats in Stockholm. De discussies waren niet conclusief en er vloeiden geen Raadsbesluiten of mededelingen uit deze RBZ voort. Op 12 mei stonden de Russische agressie tegen Oekraïne en de EU-Chinarelatie op de agenda. Op 13 mei sprak de Raad tijdens een informele lunch met de Oekraïense Minister van Buitenlandse Zaken Kuleba.

Russische agressie tegen Oekraïne

De bespreking van het agendapunt Rusland-Oekraïne richtte zich hoofdzakelijk op actuele dossiers. In het kader van accountability onderstreepte Nederland de formalisering van het schaderegister bij de top van de Raad van Europa deze maand, de lancering van het «International Centre for the Prosecution of the Crime of Aggression» in Den Haag in juli en het belang om tot een gezamenlijk EU-standpunt te komen over de vorm van een agressietribunaal. Hierover concludeerde de Hoge Vertegenwoordiger van de EU (HV) Josep Borrell dat werk binnen de Core Group on the Tribunal for the Crime of Aggression, waarvan ook Nederland lid is, loopt om tot een gezamenlijke positie te komen.

De HV riep op na te denken over de ondersteuning van Oekraïne op lange termijn op het gebied van veiligheid en defensie, waaronder door middel van militaire steun en training. Nederland heeft het belang hiervan onderschreven, naast de noodzaak van voortzetting van de levering van militaire goederen waaraan nu urgent behoefte bestaat. Tevens vroeg de HV aandacht voor de veiligheid van de kerncentrale in Zaporizhzhia.

Veel lidstaten gingen in op het EU-toetredingsproces van Oekraïne, Moldavië en Georgië. De Europese Commissie kondigde aan tijdens de informele Raad van Algemene Zaken in juni met een mondelinge toelichting te komen over het uitbreidingsproces van deze landen. De Commissie benadrukte dat de criteria voor EU-toetreding niet zullen veranderen.

Met betrekking tot sancties besprak de Raad het belang van het spoedig aannemen van het elfde sanctiepakket en het zetten van concrete stappen op het gebied van omzeiling. Hierbij werd ook het belang benadrukt om de dialoog met derde landen over sanctieomzeiling te blijven aangaan. De HV kondigde aan de sanctiegezant van de Europese Commissie uit te zullen nodigen voor een briefing tijdens de RBZ in mei.

In het kader van global outreach onderstreepten lidstaten het belang van meer en beter gecoördineerde activiteiten tussen EU-instellingen en -lidstaten in de contacten met andere landen.

De Raad besprak daarnaast de coördinatie van wederopbouwactiviteiten. De Commissie werkt aan een instrument om fondsen en instrumenten voor wederopbouw bij elkaar te brengen. Dit instrument zal in oktober worden gepresenteerd.

China

De Raad sprak in een besloten setting over de EU-China relaties in brede zin, waarbij de volgende onderwerpen werden besproken: de EU-Chinastrategie, economische veiligheid, de Chinese houding ten aanzien van Russische agressie tegen Oekraïne, mensenrechten en multilateralisme, ongewenste buitenlandse inmenging, Taiwan, en de trans-Atlantische relatie. Deze bespreking diende tevens ter voorbereiding van de Europese Raad van 29 juni a.s. waar de EU-China relatie op de agenda zal staan.

Lunch met de Oekraïense Minister Kuleba

Op 13 mei vond een bespreking plaats met de Oekraïense Minister van Buitenlandse Zaken, Dmytro Kuleba. Hij sprak zijn waardering uit voor de reeds ontvangen steun vanuit de EU en benadrukte dat aanvullende munitie nodig is. De HV wees op het feit dat lidstaten hiervoor financiële compensatie konden aanvragen in het kader van de munitievoorstellen en riep lidstaten op om snel uit hun voorraden te leveren. Naar aanleiding van zijn recente bezoek aan Guatemala moedigde Minister Kuleba de lidstaten daarnaast aan om global outreach voort te zetten. In de uitwisseling met Kuleba werd ook gesproken over het onderzoek van het ICC naar oorlogsmisdaden in Oekraïne en de oprichting van een agressietribunaal. Nederland benadrukte het belang van een gezamenlijke visie op de modaliteit van een agressietribunaal. Verder lichtte Kuleba toe dat de voorziene Peace Formula Summit als doel heeft de startpositie te formuleren voor toekomstige vredesonderhandelingen. Het belang van brede vertegenwoordiging vanuit alle delen van de wereld werd hierbij onderstreept.