21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken

Nr. 1406 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 15 augustus 2014

Hierbij bied ik u aan de geannoteerde agenda van de informele Raad Algemene Zaken van 28 en 29 augustus 2014.

De Minister van Buitenlandse Zaken, F.C.G.M. Timmermans

GEANNOTEERDE AGENDA INFORMELE RAAD ALGEMENE ZAKEN VAN 28–29 AUGUSTUS 2014

Tijdens de informele Raad Algemene Zaken (RAZ) is een gedachtewisseling voorzien over het beter functioneren van de Europese instellingen, de praktische invulling van de Strategische Agenda en het functioneren van de RAZ. Deze onderwerpen vormen al langere tijd onderwerp van bespreking en stonden deels ook op de agenda van de informele RAZ van 30 mei jl. onder het Griekse voorzitterschap. Tijdens de RAZ van 23 juli 2014 onder Italiaans voorzitterschap is daar verder opvolging aan gegeven. De agenda van deze informele RAZ sluit aan bij de uitkomsten van de RAZ van 23 juli jl. (zie Kamerstuk 21 501-02, nr. 1403).

Functioneren EU systeem

Het Italiaanse voorzitterschap streeft ernaar aan het einde van dit jaar in de RAZ een rapport te presenteren over de mogelijkheden om de Europese instellingen beter te laten functioneren, binnen de kaders die het Verdrag van Lissabon biedt. Het Italiaanse voorzitterschap stelt voor hiertoe een projectgroep («Friends of the Presidency») op te richten. Tijdens de informele RAZ zal gesproken worden over de wenselijk en opdracht van deze projectgroep (zie ook Kamerstuk 21 501-02, nr. 1403).

Het kabinet steunt het voorstel van het Italiaanse voorzitterschap om een projectgroep op te richten. De werkzaamheden van de projectgroep moeten volgens het kabinet gebaseerd zijn op een helder mandaat. De projectgroep hoort regelmatig tussentijds aan COREPER en de RAZ te rapporteren. Het kabinet heeft in de afgelopen jaren verschillende voorstellen gedaan voor een beter functionerende Unie. Deze hebben hun weerslag gekregen in onder meer de conclusies en de Strategische Agenda van de Europese Raad. Het kabinet meent dat deze onderwerpen ook binnen de projectgroep aan de orde moeten komen. Het gaat dan o.a. om het versterken van de rol van nationale parlementen, de toepassing van het subsidiariteits- en evenredigheidsbeginsel, smart-regulation, meerjarige wetgevingsplanning, transparantie en rechtsstatelijkheid.

Het eindrapport van de projectgroep kan voor de Europese Raad als uitgangspunt dienen bij een eventuele herziening door de Raad, het Europees parlement en de Commissie van het inter-institutioneel akkoord «beter wetgeven» en de gemeenschappelijke verklaring over de uitvoeringswijze van de medebeslissingsprocedure.

Rol RAZ in Strategische agenda

Het Italiaanse voorzitterschap heeft tijdens de RAZ van 23 juli jl. voorgesteld een bredere discussie te houden over de opvolging van de conclusies van de Europese Raad door de RAZ. Het stelt voor de komende Raden Algemene Zaken telkens een van de vijf prioriteiten uit de Strategische te agenderen. Tevens wil het Italiaanse voorzitterschap bezien hoe de samenwerking tussen de Raad en de Commissie bij de voorbereiding van het jaarlijkse werkprogramma van de Commissie verbeterd kan worden om coherentie met de Strategische Agenda te bewerkstelligen.

Het kabinet ziet ruimte om de effectiviteit van de RAZ te vergroten door de voorbereiding van de Europese Raad te vervroegen, door besluitvorming waar mogelijk in Raadswerkgroepen en COREPER voor te bereiden, en meer aandacht te geven aan de opvolging van de Europese Raadsconclusies en besluiten binnen de Raad. Zo moet er binnen de RAZ en de Europese Raad meer ruimte ontstaan voor strategische discussies. Deze herziening van de werkmethoden moet in nauwe overeenstemming met de Europese Raad verder zijn beslag krijgen.

Het kabinet hecht groot belang aan de effectieve opvolging en omzetting van de Strategische Agenda. Een coördinerende rol van de RAZ ligt daarbij voor de hand vanwege de zorg van de RAZ voor de samenhang van de werkzaamheden van de verschillende Raadsformaties, en de rol van de RAZ ter voorbereiding op en opvolging van de bijeenkomsten van de Europese Raad. Ook moeten de respectievelijke vakraden hierbij hun rol te spelen voor de onder hen vallende thema’s. Tijdens de RAZ van 23 juli jl. heeft het kabinet voorstellen gedaan voor presentatie van kandidaat-Commissarissen in de verschillende vakraden, naar analogie van de hoorzittingen in het Europees parlement en de bespreking van het jaarlijkse werkprogramma van de Commissie in de Raad. Voorts pleit het kabinet ervoor dat de RAZ twee keer per jaar een politiek debat voert over de voortgang bij de omzetting van de Strategische Agenda. Dit debat moet gebaseerd zijn op een rapport van de Commissie. Ook het bestaande acquis en reeds voorliggende wetsvoorstellen dienen in het licht van de Strategische Agenda door de inkomende Commissarissen te worden herzien. Tevens spreekt het kabinet zich ervoor uit consultaties te houden tussen Commissie en Raad over het meerjarig wetgevingsprogramma van de Commissie.

Raadsformaties en EU prioriteiten

In navolging op de discussie tijdens de informele RAZ op 30 mei jl. en de RAZ van 23 juli jl. zal gesproken worden over de wijze waarop de bestaande Raadsformaties functioneren en welke rol de RAZ moet innemen bij omzetting van de prioriteiten in de verschillende Raadsformaties.

Conform de lijn uiteengezet in de Staat van de Unie 2014, is het kabinet voorstander van het versterken van de synergie tussen de Europese Raad en de Raad Algemene Zaken. Daarbij gaat het zowel om de voorbereiding van de Europese Raad als de opvolging van de conclusies van de Europese Raad, waarbij conform artikel 16, lid 6 VEU de RAZ een coördinerende rol toekomt. Tevens acht het kabinet van belang dat binnen de RAZ meer discussie plaatsvindt over strategische, horizontale onderwerpen. Daaronder vallen naast de opvolging van de Strategische Agenda, o.a. bredere institutionele onderwerpen en een thema als «rechtsstatelijkheid». Door besluitvorming binnen de Raad te verbeteren, waar mogelijk door besluiten van vakraden in de werkgroepen en COREPER te laten voorbereiden, kan er binnen de Raden van Ministers en de Europese Raad meer ruimte gevonden worden voor het voeren van politieke discussies over beleidsprioriteiten en hoofddoelstellingen.