21 501-02 Raad Algemene Zaken en Raad Buitenlandse Zaken

Nr. 1073 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE ZAKEN

Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal

Den Haag, 21 juni 2011

Graag bieden wij u hierbij het verslag aan van de Raad Algemene Zaken van 21 juni jl.

De minister van Buitenlandse Zaken,

U. Rosenthal

De staatssecretaris van Buitenlandse Zaken,

H. P. M. Knapen

Verslag Raad Algemene Zaken d.d. 21 juni 2011

Voorbereiding Europese Raad

Onder agendapunt «voorbereiding Europese Raad» (ER) besprak de Raad Algemene Zaken (RAZ) de verschillende onderwerpen waarover de de staatshoofden en regeringsleiders zich op 23-24 juni a.s. zullen buigen.

Europees Semester

De Raad ging akkoord met de landenspecifieke aanbevelingen voor de lidstaten in het kader van het Europese Semester. In de voorbereidende fase heeft Nederland er samen met anderen succesvol op aangedrongen dat de aanbevelingen zich beperken tot het te bereiken doel en dat de eventueel te nemen maatregelen het karakter van een suggestie hebben. Met verwijzing naar het algemeen overleg met uw Kamer op donderdag 16 juni jl. kunnen wij u laten weten dat de vijfde aanbeveling voor Nederland, te weten congestie van transportnetwerken (kilometerbeprijzing), is komen te vervallen. In de bespreking van de Raad werd door diverse lidstaten, inclusief Nederland, het belang van economische groei benadrukt waarbij werd gewezen op de noodzaak van verdere vervolmaking van de interne (digitale) markt en de rol van het Midden- en Klein Bedrijf.

Asiel en Migratie

De discussie concentreerde zich op de versterking van de EU-buitengrenzen en het vrij verkeer van personen binnen de Schengenruimte. De meeste ministers benadrukten het belang van het vrij verkeer van personen. Meerdere ministers stelden dat zeer voorzichtig omgegaan moet worden met het herinvoeren van binnengrenscontroles. Dit zou alleen in overweging mogen worden genomen als ultimum remedium in geval van uitzonderlijke, kritieke situaties.

Staatssecretaris Knapen onderstreepte dat het versterken van vertrouwen in het Schengensysteem verder gaat dan toepassing van het huidige systeem alleen. In de Schengenevaluaties moet niet alleen naar technische criteria worden gekeken, maar ook aandacht besteed worden aan het functioneren van de rechtsstaat. Ook de onafhankelijkheid en efficiëntie van de rechtspraak, de bestrijding van corruptie en de bestrijding van georganiseerde misdaad zouden bij de evaluaties betrokken moeten worden.

Kroatië

De ER zal conclusies aannemen over Kroatië. ER-Voorzitter Van Rompuy en het roulerend Hongaarse voorzitterschap sturen aan op een formulering waarbij de verwachting wordt uitgesproken dat de toetredingsonderhandelingen nog eind juni tijdens een hiertoe bijeengeroepen Intergouvernementele Conferentie zullen worden afgerond. Dientengevolge zou het toetredingsverdrag dan vóór het einde van 2011 kunnen worden getekend. Verschillende lidstaten pleitten er daarnaast voor dat de ER zich uitspreekt over een indicatieve toetredingsdatum voor Kroatië (1 juli 2013).

De lidstaten onderschreven de aanbeveling van de Commissie dat de ingezette koers van de hervormingen in Kroatië duurzaam en onomkeerbaar zijn. Een aantal lidstaten, waaronder Nederland, stelden dat Kroatië verder moet werken aan de ontwikkeling van een track record. Veel hervormingen zijn immers van recente datum. Nederland kan instemmen met afronding van de onderhandelingen als er overeenstemming is over een monitoringsinstrument «met tanden» voor de periode tussen afronding van de onderhandelingen en daadwerkelijke toetreding. Nederland zal zich tevens inspannen dat de resultaten op het gebied van hoofdstuk 23 te zijner tijd worden meegenomen in de beoordeling of Kroatië in aanmerking komt voor toetreding tot de Schengen-zone. Kalenderfixatie is voor Nederland niet aan de orde.

De komende dagen zal nog aan de formulering van het monitoringsinstrument worden gewerkt.

Westelijke Balkan/Servië

Ook werd kort gesproken over Servië. Nederland heeft gesteld dat met de overdracht van Mladic aan het Joegoslavië tribunaal Servië aan een belangrijke internationale verplichting heeft voldaan en daarmee ook een positieve stap heeft gezet in het toenaderingsproces tot de EU. Tegelijkertijd heeft Nederland benadrukt dat daarmee geen automatisme is gecreëerd in het toetredingsproces. Servië zal, net als de andere potentiële kandidaat-lidstaten, aan alle voorwaarden moeten voldoen die de EU heeft gesteld in de verscherpte Uitbreidingsstrategie van 2006.

Ontwikkeling Zuiderburen

De ER zal naast de migratie-aspecten van de gebeurtenissen in de Arabische regio, tevens spreken over de situatie aldaar naar aanleiding van de meest recente ontwikkelingen. Daarbij zal mogelijk ook ingegaan worden op de situatie in specifieke landen.

ODA-prestaties

De ER van juni 2010 besloot om jaarlijks stil te staan bij de ODA-prestaties (officiële Ontwikkelingshulp) van de lidstaten. Mede op verzoek van Nederland zal de ER lidstaten oproepen om te voldoen aan de toezeggingen die de lidstaten op dit vlak hebben gedaan (doelstelling van 0,7% BNI

Trio-voorzitterschapsprogramma

Het inkomende Poolse voorzitterschap gaf een korte toelichting op het gezamenlijke programma van het inkomende trio-voorzitterschap (Polen, Denemarken, Cyprus) voor de komende achttien maanden. De Poolse minister besteedde daarbij met name aandacht aan het inleidende hoofdstuk – het zogenaamde «strategisch raamwerk» – dat het 18-maanden programma in een langere-termijncontext plaatst. Het trio-voorzitterschap heeft hiervoor tevens overleg gevoerd met het drietal lidstaten dat na achttien maanden het stokje overneemt (Ierland, Litouwen en Griekenland).

De ministers name nota van de Poolse toelichting; er vond geen discussie plaats.

Zoals uw Kamer in de geannoteerde agenda voor deze RAZ toegezegd, zullen wij hieronder nader ingaan op de inhoud van het trio-voorzitterschapsprogramma.

Het inkomende trio-voorzitterschap identificeert een vijftal strategische beleidsterreinen:

• 1. Op sociaal, financieel en economisch vlak staat bestrijding van de financieel-economische crisis centraal, met nadruk op budgetconsolidatie, de schuldencrisis en versterking van het kader voor economische beleidscoördinatie (economic governance), mede op basis van uitwerking en implementatie van het voorstellenpakket van Commissaris Rehn’s («six-pack»). Op sociaal terrein zal de komende periode – naast werkgelegenheid – met name aandacht uitgaan naar de vergrijzing, gezondheid en zorg.

• 2. Het trio-voorzitterschap zal zich inspannen voor succesvolle afronding van de onderhandelingen over het Meerjarig Financieel Kader op basis van het Commissievoorstel dat eind juni zal verschijnen.

• 3. Duurzaamheid met als hoofdthema’s: biodiversiteit, «resource efficiency» (in onder andere de landbouw-, transport- en energiesector) en klimaat. In verband met dit laatste zal de Unie bijdragen aan de pogingen voor totstandkoming van een internationale overeenkomst voor de post-2012 periode. Eerstkomende prioriteit op klimaatterrein is de voorbereiding op de aanstaande conferentie in Durban eind november dit jaar, waar onder andere wordt onderhandeld over het meten van en rapporteren over CO2-reductie, klimaatfinanciering en de opvolging van het Kyoto-protocol.

• 4. Werk op het terrein van Justitie en Binnenlandse Zaken zal worden voortgezet in het kader van het Stockholm Programma, waarbij het trio-voorzitterschap met name de voltooiing van het gemeenschappelijk Europees asielstelsel in 2012 als prioriteit aanmerkt.

• 5. Op extern terrein: een zorgvuldig uitbreidingsproces gebaseerd overeengekomen principes zoals neergelegd in de Kopenhagencriteria en de Uitbreidingsstrategie van 2006. Herziening van het Nabuurschapsbeleid voor zowel de Ooster- als de Zuiderburen. Werken aan versterking van de rol en positie in de wereld, met name vis à vis de Strategische Partners (VS, China, Rusland, Brazilië) en in internationale fora / organisaties (G20, VN, WTO). Op OS-gebied: gebruikmaken van positie EU als belangrijkste donor om armoede te bestrijden (Millennium Development Goals) en Europese waarden en belangen te bevorderen.