Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 2 oktober 2024
De vaste commissie voor Buitenlandse Zaken (hierna: de commissie BZ) heeft in de procedurevergadering
van 24 september 2024 verzocht om een reactie per brief op de brief en petitie «Verzoek
tot aanbieding petitie Koninkrijkspas» d.d. 27 augustus 2024. De petitie verzoekt
om op korte termijn Surinamers die in het Koninkrijk der Nederlanden zijn geboren
de mogelijkheid te geven de Koninkrijkspas aan te vragen.
Hierbij bied ik mijn reactie aan op dit verzoek.
Ik onderschrijf de nauwe band tussen het Koninkrijk der Nederlanden en de Republiek
Suriname. Vanwege de verbondenheid van onze samenlevingen reizen jaarlijks veel Surinamers
naar Nederland en andersom. Onze beide landen hechten hier waarde aan en het is daarmee
ook in ieders belang dat de visumdienstverlening zorgvuldig, soepel en snel verloopt.
Het Ministerie van Buitenlandse Zaken zet zich hier dagelijks voor in.
Nederland is als Schengenlidstaat gebonden aan de EU-brede regels en afspraken van
het Schengengebied. Het Schengensysteem is gebaseerd op gemeenschappelijke afspraken
en bindende juridische instrumenten die van toepassing zijn op alle Schengenlidstaten.
De bevoegdheid voor het instellen of afschaffen van de visumplicht ligt bij de Europese
Commissie. De Europese Commissie kan na een grondig onderzoek besluiten een voorstel
hiertoe te doen, dat vervolgens zal worden bestudeerd door alle lidstaten. Het is
daarom niet mogelijk voor Nederland om unilateraal een specifieke uitzondering te
maken voor Suriname, bijvoorbeeld middels het instellen van een Koninkrijkspas. Door
het vrij verkeer van personen binnen het Schengengebied verschaft toegang tot Nederland
namelijk ook toegang tot de overige Schengenlidstaten.
Suriname kan in aanmerking komen voor visumliberalisatie door te voldoen aan bepaalde
voorwaarden. Nederland steunt en ondersteunt Suriname in het proces van visumliberalisatie.
Het initiatief om een verzoek hiertoe in te dienen bij de Europese Commissie ligt
echter bij Suriname. Nederland heeft de Surinaamse regering laten weten bereid te
zijn om, indien gewenst, ondersteuning te bieden bij het vervullen van deze voorwaarden,
bijvoorbeeld door waar mogelijk te assisteren in het leggen van contacten en het onder
de aandacht brengen van de wensen van Suriname in dit traject richting de Europese
Commissie.
Sinds 2020 hanteren de Schengenlanden een zogenoemd cascade model (progressieve opbouw)
voor het afgiftebeleid van visa geldig voor meerdere binnenkomsten (meervoudig visum).
Dit kan o.a. als de visumaanvrager kan motiveren regelmatig te zullen reizen en als
de integriteit en betrouwbaarheid is aangetoond, met name aan de hand van het juiste
gebruik van eerder afgegeven visa. Bij de beoordeling van visumaanvragen maakt Nederland
waar mogelijk gebruik van deze ruimte in de Europese regelgeving, gevraagd maar veelal
ook ongevraagd. In die gevallen kan de geldigheid van het meervoudige visum oplopen
tot maximaal vijf jaar, afhankelijk van de individuele feiten en omstandigheden en
de geldigheid van het paspoort van de visumaanvrager. Het aantal meervoudige visa
als aandeel van het totaal uitgeven aantal visa aan Surinamers is in de afgelopen
jaren toegenomen.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
C.C.J. Veldkamp